Ενηλικιώνεται και έχει καταφέρει να είναι πολυπόθητο. Εως τώρα έχει αναδείξει εννέα νικητές παρότι είναι συνολικά 58 εκείνοι που το έχουν διεκδικήσει. Και γιορτάζει τη 18χρονη παρουσία του με μια επετειακή έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στην οποία οι καλλιτέχνες που το έχουν κερδίσει παρουσιάζουν τη δουλειά τους. Αρκεί όμως το βραβείο ΔΕΣΤΕ –το ελληνικό Tέρνερ, όπως το χαρακτηρίζουν αρκετοί –για να ανοίξουν οι πόρτες σε έναν νέο καλλιτέχνη ή είναι μια διάκριση που απλώς παραμένει μια αράδα στο βιογραφικό του; Τι μετράει περισσότερο, ο τίτλος ή το χρηματικό έπαθλο; Και τελικά για ποιο λόγο έχει καταφέρει να ξεχωρίσει από άλλα εγχώρια εικαστικά βραβεία;

«Ολα τα βραβεία βοηθάνε» εκτιμά η Μαρία Παπαδημητρίου, νικήτρια του βραβείου ΔΕΣΤΕ το 2003 και καθηγήτριαΤέχνηςκαι Ντιζάιν στο ΤμήμαΑρχιτεκτόνων Μηχανικώνστο ΠανεπιστήμιοΘεσσαλίας. «Βεβαίως αυτό δεν γίνεται αυτόματα. Χρειάζεται χρόνος. Ενα βραβείο με το κύρος του ΔΕΣΤΕ όμως κάνει τους επιμελητές και τους συλλέκτες να σε προσέξουν» συνεχίζει η και δημιουργός του επάθλου που απονέμεται στους νικητές του βραβείου ΔΕΣΤΕ. «Ενα βραβείο προσφέρει δημοτικότητα στον καλλιτέχνη» προσθέτει ο πλέον πρόσφατος νικητής (2015) Αγγελος Πλέσσας. «Προσωπικά μου άνοιξαν οι πόρτες μετά το βραβείο, εξελίχθηκε το όνομά μου. Είναι σημαντικό ότι η κριτική επιτροπή αποτελείται από μεγάλα ονόματα της διεθνούς σκηνής και ότι δεν μας κρίνουν οι κολλητοί μας».

Μια πιο πρακτική παράμετρο θέτει ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων Χρήστος Ιωακειμίδης. «Βεβαίως και είναι θετικό να υπάρχουν βραβεία καθώς οι καλλιτέχνες δεν πουλάνε πολλά έργα και το χρηματικό έπαθλο τους βοηθά πολύ. Οι τίτλοι ξεχνιούνται και μένουν κυρίως στο βιογραφικό. Εχουν μια αξία όσο είναι φρέσκοι ώστε να αξιοποιηθούν για δημόσιες σχέσεις. Πέντε χρόνια μετά τη βράβευση κανείς δεν ασχολείται με το αν είχε κερδίσει κάποιος ή όχι τον τίτλο. Τα χρήματα θα τον βοηθήσουν για να προχωρήσει στη δουλειά του».

«Είναι αλήθεια ότι τα χρήματα βοηθάνε» επισημαίνει και ο Αγγελος Πλέσσας. «Αν ήταν ακόμη πιο πλούσιο το βραβείο, θα ήταν καλύτερα» προσθέτει, καθώς «υπάρχουν δευτερεύοντα βραβεία σε σχέση με το ΔΕΣΤΕ που δίνουν περισσότερα από 10.000 ευρώ στον νικητή» όπως λέει. Κι η Μαρία Παπαδημητρίου θυμάται πόσο ρόλο έπαιξε εκείνη την περίοδο στη ζωή της το χρηματικό έπαθλο. «Χρειαζόμουν τα χρήματα για να αγοράσω ένα αναπηρικό αυτοκίνητο για τον πατέρα μου που τόσο πολύ ήθελα, ώστε να μπορώ να τον βγάζω μια βόλτα».

ΟΙ ΕΚΤΟΣ ΒΡΑΒΕΙΩΝ. Είναι όμως και πολλοί οι υποψήφιοι για το βραβείο, που αν και δεν κατάφεραν να το κερδίσουν η δουλειά τους έχει αναγνωριστεί πολύ περισσότερο από εκείνη των νικητών. «Πράγματι το 90% των καλλιτεχνών δεν έχει πάρει κάποιο βραβείο. Μήπως τα βραβεία θα σώσουν την τέχνη του 21ου αιώνα;» λέει ο Χρήστος Ιωακειμίδης. Τονίζει ωστόσο ότι το βραβείο ΔΕΣΤΕ έχει ιδιαίτερη βαρύτητα «επειδή πίσω από αυτό βρίσκεται ο Δάκης Ιωάννου με μια σπουδαία συλλογή, δύναμη στον χώρο της τέχνης και χρήματα».

«Δεν νομίζω ότι τα βραβεία εξαργυρώνονται με καριέρες» λέει από την πλευρά του ο Νίκος Ναυρίδης, ο οποίος υπήρξε υποψήφιος για το βραβείο ΔΕΣΤΕ αλλά δεν αναδείχθηκε νικητής. «Την εποχή που ήμουν υποψήφιος το βραβείο απευθυνόταν σε καλλιτέχνες που ήδη είχαν διαγράψει μια πορεία. Δεν αποτελούσε εφαλτήριο. Αλωστε ένα βραβείο ανοίγει πόρτες ώς ένα βαθμό, αλλά έχει ισχυρή δυναμική μέχρι να έρθει ο επόμενος νικητής. Δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα» λέει. Επισημαίνει ωστόσο ότι το συγκεκριμένο βραβείο «αποτελεί τη σημαντικότερη διάκριση στην Ελλάδα καθώς το ΔΕΣΤΕ τυγχάνει διεθνούς αναγνώρισης. Βεβαίως η τέχνη δεν προχωράει με βραβεία. Χρειάζεται χάραξη πολιτικής από τους αρμόδιους θεσμούς και τα μουσεία. Διότι ένα βραβείο επικυρώνει το έργο ενός καλλιτέχνη, δεν μπορεί να το γεννήσει».

INFO

H έκθεση «Βραβείο ΔΕΣΤΕ: μια επετειακή έκθεση 1999-2015» εγκαινιάζεται την Τετάρτη στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Βασ. Σοφίας και Ηροδότου. Εως 17 Σεπτεμβρίου