Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ έβγαλε δύο ειδήσεις. Την προσεκτική διατύπωση του Περισσού για τις επιπτώσεις από μια έξοδο από την ευρωζώνη. Και την ηχηρή αποστρατεία του Δημήτρη Γόντικα από το Πολιτικό Γραφείο του κόμματος. Οι γνωρίζοντες την ανθρωπογεωγραφία του ΚΚΕ εκτιμούν σημαντική τη δεύτερη είδηση, ως προς το θετικό σκέλος της για τις συλλογικές διεργασίες. Κυρίως γιατί είναι όντως αποστρατεία αλλά όχι αποπομπή. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξάλλου, ο Γόντικας δεν είναι πια μέλος στο ανώτερο καθοδηγητικό όργανο και αυτό αφού η ταυτόχρονη διεύρυνση του ΠΓ αλλά και τα νέα πρόσωπα που εκλέχθηκαν σε αυτό επιβεβαιώνουν τον αέρα ανανέωσης που πνέει ήδη από το 18ο Συνέδριο. Κι επειδή η λέξη «ανανέωση» είναι παρεξηγημένη για τον χώρο της Αριστεράς να υπενθυμίσουμε πως τα νέα πρόσωπα που απαρτίζουν τη νέα Κεντρική Επιτροπή και το ΠΓ του ΚΚΕ είναι πιστά και αφοσιωμένα στην τακτική και στρατηγική του Περισσού και στην προσήλωσή του στον μαρξισμό – λενινισμό.

Γιατί όμως είναι τόσο εντυπωσιακή είδηση για τον κόσμο της Αριστεράς η μη επανεκλογή Γόντικα στο ΠΓ; Κατ’ αρχάς, διότι κατείχε το ρεκόρ παραμονής στο εν λόγω όργανο σε όλη την Ιστορία του ΚΚΕ (και ρεκόρ θητείας επαγγελματικού στελέχους). Πρωτοεκλέχθηκε το 1978 στο πλαίσιο του 10ου Συνεδρίου. Και μέσα σε δέκα συνέδρια από τότε –ανάμεσά τους και το ιστορικό 13ο Συνέδριο που σήμανε τη μεγάλη διάσπαση στο φόντο της πτώσης των σοσιαλιστικών καθεστώτων –ταυτίστηκε με όλη τη μεταπολιτευτική διαδρομή του ΚΚΕ.

Μια διαδρομή με δυσκολίες, ανατάσεις, ρήξεις και βέβαια την στρατηγική δοκιμασία του 1989-1991, που καθόρισε και τη φυσιογνωμία του κόμματος. Πρωτόγνωρης αντοχής βέβαια αφού σε ένα τοπίο όπου τα ΚΚ διεθνώς διαλύονταν, κράτησε ψηλά την κόκκινη σημαία και ξαναβρήκε τον βηματισμό του τα χρόνια που ακολούθησαν. Μέχρι σήμερα που τυγχάνει τον σεβασμό ακόμη και των ταξικών του αντιπάλων. Σε όλα αυτό που μόλις διαβάσατε, ο Γόντικας έβαλε το λιθαράκι του λένε οι γνώστες. Και παρά το γεγονός πως δεν υπήρξε ποτέ χαρισματικός, πληθωρικός, μαζικός (με την έννοια της λαϊκής επιρροής), συγκέντρωνε και συγκεντρώνει άλλα στοιχεία εξίσου πολύτιμα στην εσωτερική γλώσσα του ΚΚΕ. Για παράδειγμα, ο Γόντικας που υπήρξε και ΓΓ του ΚΣ της ΚΝΕ από το 1971 διαδεχόμενος τον Μήτσο Τσιάρα, είχε και έχει μεγάλη εμπειρία στα οργανωτικά και στη λεγόμενη κομματική οικοδόμηση. Δηλαδή, στο χτίσιμο των οργανώσεων. Στο πώς αποκτώνται ή προσδίδονται στοιχεία συνοχής. Πώς επιτυγχάνεται η ιδεολογική ομοιογένεια των μελών. Κατείχε για χρόνια βέβαια και την εποπτεία των οικονομικών του κόμματος εκ μέρους του ΠΓ. Ο Γόντικας δεν είναι Χαρίλαος. Δεν είναι Αυδής. Δεν είναι Αλέκα. Δεν ήταν καν Χαλβατζής στη δημοφιλία ή στα εξωτερικά χαρίσματα. Είναι όμως ο ισχυρός άνδρας του ΠΓ, μια σχεδόν σοβιετική φιγούρα, βγαλμένος λες από ρωσικό μυθιστόρημα. Ενας αόρατος κομισάριος γνωστός στην Αριστερά –που συνήθως υπερβάλλει και μυθοποιεί πρόσωπα –άγνωστος στους πολλούς, που κρατάει τα κλειδιά του Περισσού αν μας επιτρέπεται η γλαφυρή περιγραφή.

Μπούρδες. Θα μας διαβάζουν οι του κόμματος και θα γελούν. Ο Γόντικας είναι ένα από εκείνα τα στελέχη του κόμματος που απλώς ως «κεντριστής» παρέμεινε με τη γραμμή του Περισσού. Τη συνδιαμόρφωνε. Ενας πιστός της δικής του θρησκείας. Πρωτοάναψε το κερί στον απόηχο των Ιουλιανών και της γενιάς των Λαμπράκηδων. Και το όνομά του αποτυπώθηκε πρώτη φορά με δραματικό τρόπο. Ηταν 19 Φεβρουαρίου 1974 –σκληρή χούντα Ιωαννίδη –όταν αίφνης ανακοινώνεται η «εξάρθρωση» παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ και της ΚΝΕ αλλά και της αντι-ΕΦΕΕ (35 μέλη στο σύνολο). Ανάμεσα σε θρυλικά ονόματα του κομμουνιστικού κινήματος όπως ο ναυτεργάτης ηγέτης Αντώνης Αμπατιέλος, ο Νίκος Καλούδης, η τυφλή και ηρωική Μίνα Γιάννου ή οι νεότεροι Κώστας Κάππος, Νάντια Βαλαβάνη, περιλαμβάνεται και το όνομα του Δημήτρη Γόντικα. Τον τελευταίο τον έπιασαν στις 16 Φεβρουαρίου και παρέμεινε στη Γενική Ασφάλεια μέχρι τις 11 Ιουλίου. Ο Γόντικας κουβαλώντας το παλαιό ήθος των κομμουνιστών δεν μίλησε σχεδόν ποτέ για τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη. Για την ακρίβεια, δεν εξαργύρωσε ποτέ τη δοκιμασία του από τους απάνθρωπους βασανιστές της επταετίας. Η αφήγησή του όμως στον «Ριζοσπάστη» το 1975- από τις λίγες φορές που περιέγραψε αυτό που βίωσε –κόβει την ανάσα: «Ετσι την 1η του Απρίλη με κατέβασαν στο υπόγειο της Ασφάλειας, όπου το συνεργείο των βασανιστών μάς περίμενε. Κάπου 10 άτομα με τα “εργαλεία” τους έτοιμα, περίμεναν το θύμα τους. Ηταν όλοι τους επαγγελματίες βασανιστές. Μέσα σ’ ένα κλίμα ακατάσχετου υβρεολογίου, ψυχολογικής πίεσης και απειλών για την ίδια μου τη ζωή, όπου ο καθένας πρωτοτυπούσε με τον τρόπο του, αρχίζουν να με δένουν σε έναν σιδερένιο πάγκο από τη μέση και κάτω. Με μια σιδερένια ράβδο αρχίζουν να με χτυπούν με λύσσα στα πέλματα. Την ίδια στιγμή οι άλλοι τακτοποιούσαν το υπόλοιπο σώμα μου σε διάφορες θέσεις, εξασφαλίζοντας διάφορους συνδυασμούς με το μαρτύριο της φάλαγγας» είναι μόνο ένα απόσπασμα. Το ίδιο πρόσωπο θα εκλεγεί βουλευτής του ΚΚΕ στις εκλογές 1974 και 1977. Στα δίπλα έδρανα με τον Χαρίλαο ή τον Λουλέ, πρόσωπα θρυλικά για την Αριστερά τότε, παρότι τα επόμενα χρόνια θα αποσυρθεί εντός Περισσού. Στο Συνέδριο του ΚΚΕ την προηγούμενη εβδομάδα ο Γόντικας επανεκλέχθηκε στην ΚΕ του Κόμματος αλλά όχι στο ΠΓ. Η πλούσια πείρα που κουβαλάει αποτελούν κτήμα της νεότερης γενιάς στελεχών που πάντα επιζητούν τη γνώμη του.

Τελευταία Νέα