Ηταν η ώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ και ο κινέζος ομόλογός του Σι Τζινπίνγκ απολάμβαναν μπριζόλες και καρότα στην εξοχική κατοικία του αμερικανού προέδρου στη Φλόριδα. Χθες τα ξημερώματα Ελλάδας 59 πύραυλοι Τόμαχοκ εκτοξεύτηκαν από αμερικανικά πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο και χτύπησαν αεροπορική βάση στη Συρία, τη βάση από την οποία απογειώθηκαν τα αεροσκάφη που πιστεύεται ότι έριξαν χημικά αέρια πριν από λίγες ημέρες στην Ιντλίμπ, προκαλώντας δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Ηταν η ώρα που η αμερικανική εξωτερική πολιτική σημείωσε σημαντική στροφή. Ηταν η στιγμή που η διεθνής κοινότητα –διχασμένη άλλη μία φορά –άρχισε να αναρωτιέται: και τώρα, τι;

Ο Ντόναλντ Τραμπ εδώ και τρεις ημέρες είχε αφήσει να εννοηθεί ότι για πρώτη φορά εξετάζει το ενδεχόμενο να πλήξει στόχους της συριακής κυβέρνησης –μέχρι τώρα περίπου 1.000 αμερικανοί στρατιώτες πολεμούν στο συριακό έδαφος, στο πλευρό των Κούρδων εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους. Η χθεσινή επίθεση λοιπόν αποτελεί μεμονωμένη ενέργεια ή θα σημάνει την απαρχή μεγαλύτερων αμερικανικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία; Πώς θα επηρεάσει η κίνηση αυτή τις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Μόσχα; Εκπρόσωπος της αμερικανικής κυβέρνησης ανακοίνωσε πως το Κρεμλίνο ενημερώθηκε έγκαιρα για την επίθεση προκειμένου να αποσύρει τους ρώσους στρατιώτες που βρίσκονταν στη βάση Σαϊράτ. Αρα, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι η ρωσική κυβέρνηση ενημέρωσε το καθεστώς της Δαμασκού. Εννέα άτομα σκοτώθηκαν από την επίθεση, η οποία δεν φαίνεται ότι θα επηρεάσει τις δυνατότητες της συριακής αεροπορίας.

Οι Ρώσοι. Η αντίδραση της Ρωσίας ήταν έντονη. Το Κρεμλίνο καταδίκασε την επίθεση λέγοντας ότι έγινε «εναντίον κυρίαρχου κράτους» και ο εκπρόσωπος του Βλαντίμιρ Πούτιν τη χαρακτήρισε «πλήγμα στις διαταραγμένες διμερείς σχέσεις». Τα πράγματα δεν έμειναν εκεί. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι αναστέλλει την συμφωνία που εμποδίζει την άμεση εμπλοκή των ρώσων με τους αμερικανούς στρατιώτες, ενώ το υπουργείο Αμυνας γνωστοποίησε ότι θα βοηθήσει τη Συρία να ενισχύσει την αεράμυνά της, «με μία σειρά μέτρων ώστε να προστατευθούν οι πιο ευαίσθητες συριακές εγκαταστάσεις». Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου ειρωνεύτηκε την αμερικανική επίθεση με τους Τόμαχοκ: «Μόνο 23 από τους συνολικά 59 πυραύλους που εκτοξεύθηκαν έπεσαν στη βάση Σαϊράτ. Τι έγιναν οι υπόλοιποι;».

Χθες συνεδρίασε το ρωσικό Συμβούλιο Ασφαλείας και όπως έγινε γνωστό η Μόσχα προτίθεται να διατηρήσει ανοιχτούς τους τεχνικούς και στρατιωτικούς διαύλους επικοινωνίας με την Ουάσιγκτον, αλλά δεν θα ανταλλάσσει οποιεσδήποτε πληροφορίες μέσω αυτών.

Οι Ευρωπαίοι. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται στο πλευρό των Αμερικανών, στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως η συνέχεια είναι περίπλοκη. «Οι ΗΠΑ έχουν να απαντήσουν ένα βασικό ερώτημα» λέει ο στρατηγός εν αποστρατεία Τζον Αλεν, που συντόνισε τις αμερικανικές επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία επί προεδρίας Ομπάμα. «Πόσο θυμωμένοι θέλουμε να είμαστε για το θέμα; Είμαστε τόσο εξαγριωμένοι ηθικά ώστε να αναλάβουμε δράση ακόμα και με την πιθανότητα να σκοτωθούν Ρώσοι;». Αν αμερικανικά αεροσκάφη καταρριφθούν ή αναγκαστούν να στοχεύσουν συριακά και ρωσικά ραντάρ, οι ΗΠΑ μπορεί να συρθούν σε εμπλοκή με τεράστιες επιπτώσεις στον συριακό εμφύλιο.

Ο Τραμπ μπορεί να αποσοβήσει τέτοιους κινδύνους διαβεβαιώνοντας τους Ρώσους ότι τα χτυπήματα είχαν στόχο να τιμωρήσουν τον Ασαντ για τη χρήση χημικών και όχι να διαταράξουν την ισορροπία στον πόλεμο που μαίνεται. «Το πολιτικό μήνυμα της επίθεσης ήταν ότι πλέον η Ουάσιγκτον χρησιμοποιεί μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση σε σύγκριση με την προηγούμενη κυβέρνηση» παρατηρεί ο Αντριου Τάμπλερ του Ινστιτούτου της Ουάσιγκτον, «γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την κυβέρνηση της Συρίας. Η πρόκληση αβεβαιότητας και η αίσθηση ότι ο Τραμπ είναι απρόβλεπτος, μπορεί τελικά να έχουν αποτέλεσμα».

Αυτή τη στιγμή, φαίνεται δύσκολο να ρισκάρει ο Μπασάρ αλ Ασαντ μια κλιμάκωση της αμερικανικής εμπλοκής στη Συρία με περισσότερες επιθέσεις με χημικά όπλα και σίγουρα θα συντονιστεί με τη Μόσχα για τις περαιτέρω κινήσεις του. Πίσω από όλα αυτά αναλυτές βλέπουν και μια άλλη διάσταση. Ο Τραμπ δείχνει ότι μπορεί να χειραγωγηθεί εύκολα και να προχωρήσει σε μια επίθεση –αν βεβαιωθούν γι’ αυτό Μόσχα και Πεκίνο, μπορεί να ακολουθήσουν τακτικές που θα τον εγκλωβίσουν. Πολλά θα κριθούν από την επίσκεψη του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον την ερχόμενη Τρίτη στην Μόσχα. Η συνάντησή του με τον Πούτιν σίγουρα θα είναι πολύ πιο έντονη, από ότι αρχικά προβλεπόταν.