Ο Τζαν Ντουντάρ είναι εμβληματική περίπτωση των διώξεων που υφίστανται οι δημοσιογράφοι στην Τουρκία. Συνελήφθη το 2015 κατηγορούμενος για κατασκοπεία, προσωπικά ο τούρκος πρόεδρος υπέβαλε μήνυση εναντίον του, όταν ο Ντουντάρ έβγαλε στην επιφάνεια και την εμπλοκή του γιου του Ερντογάν σε σκάνδαλο διαφθοράς. Καταδικάστηκε τον Μάιο του 2016 σε πέντε χρόνια και δέκα μήνες φυλακή, άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερος. Επεσε θύμα απόπειρας δολοφονίας, η γυναίκα του και ο συνήγορός του ακινητοποίησαν τον δράστη. Αλλά ασφάλεια για τη ζωή του πλέον δεν υπήρχε στην Τουρκία. Τους τελευταίους εννιά μήνες ο γεννημένος το 1961 στη Αγκυρα, Ντουντάρ, ζει στη Γερμανία. Η γυναίκα του όμως δεν μπορεί να τον επισκεφθεί, οι τουρκικές Αρχές τής αφαίρεσαν το διαβατήριο.

Και στη Γερμανία, λέει ο Ντουντάρ στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ», κάνει αυτό που έκανε και στην Τουρκία. Ως δημοσιογράφος δίνει τη δική του μάχη κατά του καθεστώτος Ερντογάν. Διευθύνει τη δημοσιογραφική πλατφόρμα Özgürüz (Είμαστε Ελεύθεροι) (www.ozguruz.org) που ίδρυσε τον Ιανουάριο του ’17 με το κέντρο έρευνας Correktiv, με ειδήσεις και ρεπορτάζ από την Τουρκία που δεν περνούν από το φίλτρο της κυβερνητικής προπαγάνδας. Και γελάει με την ψυχή του όταν του ζητώ να σχολιάσει τον Ερντογάν, ο οποίος κατηγορεί τη Γερμανία για «ολοκληρωτισμό». Τον δέχτηκε τον Νοέμβριο ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας Γιόαχιμ Γκάουκ, ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μάας τον προσκάλεσε στο υπουργείο του ως κύριο ομιλητή στη γιορτή της Πρωτοχρονιάς.

Η δίωξή του στην Τουρκία συνεχίζεται. Την περασμένη Τρίτη δημοσιεύτηκαν στον τουρκικό Τύπο αποσπάσματα από το κατηγορητήριο εναντίον δημοσιογράφων της «Τζουμχουριέτ», μεταξύ των οποίων και ο Ντουντάρ. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο που φτάνει τις 324 σελίδες, την «Τζουμχουριέτ» είχε καταλάβει ένα δίκτυο γκιουλενικών και τη χρησιμοποίησε για να «συγκαλύψει τη δράση τρομοκρατικών ομάδων». Αναφέρεται μάλιστα ότι η εφημερίδα χρησιμοποιούσε «μεθόδους ασύμμετρου πολέμου» κατά του Προέδρου και της Δημοκρατίας.

Κύριε Ντουντάρ, ανάμεσα στους 19 δημοσιογράφους που περιλαμβάνει το κατηγορητήριο είστε και εσείς. Ο εισαγγελέας ζητά για εσάς ποινή κάθειρξης 15 ετών. Πώς το σχολιάζετε;

Οι φίλοι μας, συνάδελφοί μας είναι στη φυλακή εδώ και πολύ καιρό. Οι εισαγγελείς δεν μπόρεσαν να βρουν τίποτα βάσιμο, υπάρχουν μόνο κατηγορίες, καμία απόδειξη. Στην πραγματικότητα, μας κατηγορούν ότι είμαστε δημοσιογράφοι, λένε ότι βοηθούμε τους τρομοκράτες. Αλλά όλες οι αποδείξεις που επικαλούνται είναι δημοσιογραφικά κείμενα. Είναι τα ρεπορτάζ μας, τα άρθρα μας, τα σχόλια, τα τουίτ μας και τίποτα άλλο. Είμαστε λοιπόν περήφανοι για ό,τι έχουμε κάνει.

Χρησιμοποιούν και τις αναρτήσεις σας στα κοινωνικά δίκτυα;

Ναι.

Σας πέρασε από το μυαλό να ψηφίσετε στο δημοψήφισμα όπως μπορούν να πράξουν οι τούρκοι υπήκοοι στις προξενικές Αρχές στη Γερμανία;

Δεν νομίζω ότι είναι καλή ιδέα να εμφανιστώ στην τουρκική πρεσβεία στη Γερμανία.

Μπορείτε να κάνετε πρόβλεψη για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος;

Εικάζω και ελπίζω ότι θα επικρατήσει το Οχι. Νομίζω ότι αυτό φοβάται και η κυβέρνηση, γι’ αυτό και δείχνει συμπτώματα πανικού. Κάνουν καμπάνια για το Ναι, αλλά η καμπάνια τους δεν δείχνει να αποδίδει, όσο τουλάχιστον θα ήθελαν.

Αρα είστε αισιόδοξος;

Ναι, έχω ελπίδες. Υπάρχουν κάποιες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι υπερισχύει το Οχι.

Και αν υπερισχύσει το Οχι, ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η επόμενη κίνηση του Ερντογάν;

Θα το δούμε. Ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος, ποτέ δεν ξέρεις… Βέβαιο είναι ότι θα θυμώσει πάρα πολύ. Για τους αντιπολιτευόμενους τον Ερντογάν θα είναι ένεση πολιτικής υποστήριξης. Θα είναι μία ήττα της κυβέρνησης και θα σημάνει την αρχή της πτώσης της.

Πιστεύετε ότι ο μεγαλύτερος εχθρός για την Τουρκία είναι ο ισλαμισμός;

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η απολυταρχία, η δικτατορία. Μπορεί αυτή η εκτροπή να πάρει τη μορφή του ισλαμισμού, τη μορφή του εθνικισμού, του κεμαλισμού. Κάθε τύπος απολυταρχικού καθεστώτος είναι επικίνδυνος. Αλλά εάν έρθει με τη μορφή του ισλαμισμού, θα είναι ακόμη πιο επικίνδυνος.

Αρχικά ο Ερντογάν έδινε την εντύπωση ότι είναι προοδευτικός μεταρρυθμιστής. Πιστεύετε ότι οι εκτιμήσεις εκείνες ήταν αφελείς;

Ηταν πολύ αφελείς. Προσπαθούσαν να δουν στο πρόσωπο του Ερντογάν έναν φιλελεύθερο αντί του ισλαμιστή. Ηταν πανέτοιμοι να τον αποδεχτούν ως μετριοπαθή δημοκράτη. Ηταν μετριοπαθής. Αλλά δημοκράτης δεν υπήρξε ποτέ.

Πιστεύετε ότι μετά τις επιθέσεις του Ερντογάν, η ΕΕ και η Γερμανία πρέπει να περάσουν στη μετωπική αντεπίθεση;

Οποιαδήποτε μετωπική αντιπαράθεση δίνει τροφή στον Ερντογάν. Αυτός θέλει να είναι στραμμένη η προσοχή πάνω του. Του αρέσει πολύ να είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Ισως η αποτελεσματικότερη τακτική των Ευρωπαίων είναι να αδιαφορήσουν, να τον αγνοήσουν.

Πώς μπορεί η Ευρώπη να βοηθήσει τους τούρκους δημοκράτες;

Οι Ευρωπαίοι μπορούν να βοηθήσουν αν δίνουν περισσότερη προσοχή στην άλλη Τουρκία. Να συμπαρασταθούν στους ακτιβιστές, στους δημοσιογράφους, στους πολιτικούς που είναι στη φυλακή, πολιτικοί και δημοσιογράφοι να τους επισκέπτονται.

Ζείτε στη Γερμανία εδώ και εννέα μήνες. Πώς είναι η καθημερινότητά σας στο Βερολίνο;

Είναι ίδια όπως και στην Τουρκία. Γράφω, δίνω και παίρνω συνεντεύξεις για την ιστοσελίδα Özgürüz, προσπαθώ να βρω τρόπους να συμπαρασταθώ στους συναδέλφους μου στην Τουρκία.

Τι σας λείπει από την Κωνσταντινούπολη;

Η γυναίκα μου.

Είχατε προβλήματα με την ιστοσελίδα Özgürüz;

Η τουρκική κυβέρνηση και οι τουρκικές Αρχές μπλόκαραν την ιστοσελίδα στην Τουρκία. Αλλά οι τούρκοι αναγνώστες μας βρήκαν τρόπο να αποκτήσουν πρόσβαση στην ιστοσελίδα μας. Αλλά τα ξέρουμε αυτά. Τα είχαμε και στη «Τζουμχουριέτ». Δεν είναι κάτι νέο για μας.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν, η Γερμανία είναι μια ολοκληρωτική χώρα. Η δική σας εντύπωση;

Υπάρχει ένας όρος στην ψυχολογία για την περίπτωση του Eρντογάν: κάνει αυτό που λέμε προβολή.