Περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες στο κέντρο της Στοκχόλμης για μια «διαδήλωση υπέρ της αγάπης», μια επίδειξη ενότητας απέναντι στην τρομοκρατία και αντίστασης στον φόβο, δύο ημέρες αφότου ένας 39χρονος Ουζμπέκος, που είχε εκδηλώσει «ενδιαφέρον για εξτρεμιστικές οργανώσεις όπως η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος», παρέσυρε και σκότωσε με ένα κλεμμένο φορτηγό τέσσερις ανθρώπους, δύο Σουηδούς, έναν Βρετανό και μια Βελγίδα πριν καταλήξει στη βιτρίνα πολυκαταστήματος. Ακόμη ένα άτομο συνελήφθη ως πιθανός συνεργός του, άλλοι πέντε ανακρίνονται. Σύμφωνα με τις σουηδικές Αρχές, ο Ουζμπέκος είχε αιτηθεί άδεια διαμονής το 2014 αλλά το Γραφείο Μετανάστευσης είχε απορρίψει το αίτημά του τον Ιούνιο του 2016 και τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς τού έδωσε διορία τεσσάρων εβδομάδων να εγκαταλείψει τη χώρα. Μόνο που στη συνέχεια τα ίχνη του 39χρονου χάθηκαν. Μέχρι την Παρασκευή.

Η χθεσινή συγκέντρωση είχε πολυπολιτισμικό χρώμα. «Ηταν χρέος μας να έρθουμε εδώ και να δείξουμε τη στήριξή μας στη σουηδική κοινωνία», δήλωνε ένας Λίβυος που ζει στη χώρα εδώ και πέντε χρόνια και εργάζεται σήμερα ως μεταφραστής. Στο πλευρό του, η ουζμπέκα σύζυγός του έλεγε πως νιώθει «ντροπή» για λογαριασμό του δράστη. «Συνήθως δεν συμμετέχω σε διαδηλώσεις, αλλά αυτή μου φάνηκε πολύ σημαντική. Θέλω να δείξω ότι δεν φοβάμαι», δήλωνε μία 55χρονη νοσοκόμα, η Εβα Ουντ. «Η επίθεση δεν θα αλλάξει τίποτα, θα συνεχίσουμε τη ζωή μας», διαβεβαίωνε ο 36χρονος Μίκαελ Μπέργκρεν, που πήρε μαζί του στη συγκέντρωση τα δύο μικρά παιδιά του. Ανάλογα ήταν τα μηνύματα που απηύθυναν χθες η δήμαρχος της Στοκχόλμης Κάριν Βάνγκαρντ και μια μέρα νωρίτερα από το ίδιο περίπου σημείο ο σουηδός πρωθυπουργός Στεφάν Λεβέν: «Είμαστε μια ανοιχτή, δημοκρατική κοινωνία, και αυτό θα παραμείνουμε».

Οι αλλαγές. Αρκετοί Σουηδοί, εντούτοις, αναρωτιούνται κατά πόσο η ελεύθερη, ανοιχτή κοινωνία για την οποία είναι τόσο υπερήφανοι θα επιβιώσει στη νέα πραγματικότητα της τρομοκρατίας, των ενισχυμένων μέτρων ασφάλειας και της αυξημένης επαγρύπνησης. Γιατί η χώρα είχε ήδη αρχίσει να αλλάζει πριν ακόμη προστεθεί η Στοκχόλμη στον κατάλογο των ευρωπαϊκών μητροπόλεων –Λονδίνο, Παρίσι, Βρυξέλλες, Βερολίνο –που έχουν πληγεί από την τρομοκρατία. Μετά την προσφυγική κρίση του 2015, αφού πρώτα δέχθηκε αναλογικά περισσότερους πρόσφυγες από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, υιοθέτησε μια πολύ πιο αυστηρή μεταναστευτική πολιτική, η οποία επιβράδυνε σημαντικά τη ροή αιτούντων άσυλο –από 163.000 το 2015 σε λιγότερους από 30.000 πέρυσι. Και τις τελευταίες εβδομάδες, ο σοσιαλδημοκράτης Πρωθυπουργός προωθούσε νέα σκληρά μέτρα υποσχόμενος πάταξη των εγκλημάτων βίας και περισσότερες δαπάνες για την άμυνα.

Η Σουηδία –επισημαίνουν οι «Financial Times» –βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Απολαμβάνει τη φήμη της ως «ανθρωπιστικής υπερδύναμης» και προπυργίου των φιλελεύθερων αξιών, είναι υπερήφανη για το γενναιόδωρο κοινωνικό της κράτος, τη γενναιοδωρία της προς τους ξένους, το γεγονός ότι δεν έχει πάρει ποτέ μέρος σε πόλεμο εδώ και δύο αιώνες –τα τελευταία γεγονότα, ωστόσο, δείχνουν πως δεν μένει ανεπηρέαστη από την παγκόσμια αναταραχή που οδήγησε τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και στη νίκη του Brexit στη Βρετανία. Και οι επιδόσεις της στο μέτωπο της ενσωμάτωσης των μεταναστών δεν είναι, ακριβώς, λαμπρές. Η χώρα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με φυλετικές εντάσεις, αυξανόμενες εισοδηματικές ανισότητες και μια εκτόξευση της στήριξης προς τους εθνολαϊκιστές Σουηδούς Δημοκράτες –δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα πλέον, με περίπου 17% στις δημοσκοπήσεις, έναντι μόλις 29% (από 40% άλλοτε) υπέρ των Σοσιαλδημοκρατών. Οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν το 2018. «Δεν θα απαντήσουμε με τον φόβο, θα απαντήσουμε με την αγάπη», έγραφε το πανό που κρατούσε χθες μια γυναίκα με μπούρκα στη «διαδήλωση υπέρ της αγάπης».

Τελευταία Νέα