Καθώς αντιμετώπιζε μια σειρά από σημαντικά διεθνή θέματα, από την Μέση Ανατολή έως την Ασία την περασμένη εβδομάδα, ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθούσε να εξασφαλίσει ότι τίποτα δεν θεωρείται σίγουρο για την εξωτερική του πολιτική. Στον βαθμό που εμφανίζεται ένα δόγμα Τραμπ, αποτελείται από μία θέση: δεν υπάρχει δόγμα.
Σε μια εβδομάδα κατά την οποία φιλοξένησε ηγέτες, εξαπέλυσε πυραύλους εναντίον εγκαταστάσεων της συριακής κυβέρνησης και φάνηκε να αμφισβητεί το δικό του σύνθημα «Πρώτα η Αμερική» που απέκλειε επεμβάσεις στο εξωτερικό, ο Τραμπ ανάγκασε τις ξένες κυβερνήσεις να επανεξετάσουν τα όσα υπέθεταν για το ποια θα είναι η στάση των ΗΠΑ στη νέα εποχή. Επέδειξε, γράφουν οι «New York Times», μια αυτοσχεδιαστική προσέγγιση που θα μπορούσε να προσθέσει υψηλό ποσοστό μη προβλεψιμότητας σε σχέσεις με πιθανούς ανταγωνιστές. Ανοιξε ταυτόχρονα την πόρτα σε μια πιο παραδοσιακή αμερικανική εμπλοκή στο εξωτερικό, που καθησυχάζει τους φόβους των συμμάχων.
Ως πολίτης και ως υποψήφιος, ο Τραμπ πέρασε χρόνια υποστηρίζοντας ότι ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία δεν αποτελούσε πρόβλημα της Αμερικής, ότι η Ρωσία θα πρέπει να είναι φίλη χώρα και ότι η Κίνα αποτελούσε τον «εχθρό», οι ηγέτες του οποίου δεν θα προσκαλούνταν ποτέ σε δείπνο. Ως πρόεδρος, ο Τραμπ, μέσα σε λίγες ημέρες, ενέπλεξε την Αμερική πιο άμεσα και πολύ πιο βαθιά από όσο μέχρι σήμερα με το συριακό αδιέξοδο, ξεκίνησε νέα διαμάχη με τη Ρωσία και προσκάλεσε τον ηγέτη της Κίνας για ένα διήμερο γνωριμίας στη Φλόριδα.
Ανατροπές και στο εσωτερικό. Την ίδια ώρα ανέτρεψε και την εσωτερική πολιτική του. Εβαλε στο περιθώριο την εθνικιστική πτέρυγα του Λευκού Οίκου, που έχει επικεφαλής τον στενό συνεργάτη του Στίβεν Μπάνον –μια πτέρυγα που αντιτίθεται με την εμπλοκή στη Μέση Ανατολή πέραν της μάχης εναντίον της τρομοκρατίας και υποστηρίζει εμπορικά μέτρα εις βάρος του Πεκίνου. Ο Τραμπ, πραγματοποιώντας επίθεση εναντίον τής συμμάχου της Ρωσίας Συρίας αποδυναμώνει τις κριτικές που τον θέλουν υποχείριο του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Με δεδομένη τη μη προβλεψιμότητά του, τίποτα από όλα αυτά δεν σημαίνει ότι ο Τραμπ έχει υιοθετήσει σταθερή θέση στους συγκεκριμένους τομείς. Ο Λευκός Οίκος έχει ετοιμάσει προεδρικά διατάγματα –που ίσως υπογράψει ο πρόεδρος τις επόμενες ημέρες –με στόχο χώρες όπως η Κίνα, που εμπλέκεται με την αμερικανική χαλυβουργία. Την Τρίτη, ο υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον μεταβαίνει στη Μόσχα όπου θα προσπαθήσει και να ηρεμήσει τα πνεύματα αλλά και να διερευνήσει αν η Ρωσία θα μπορούσε να είναι ουσιαστικός εταίρος στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.
Μεμονωμένη επιχείρηση. Οπως φαίνεται, η πυραυλική επίθεση στη Συρία που έγινε ως απάντηση στον βομβαρδισμό με χημικά όπλα της Ιντλίμπ ήταν μεμονωμένη επιχείρηση και ο πρόεδρος των ΗΠΑ δείχνει έτοιμος να ασχοληθεί με άλλα θέματα. Αφότου ανακοίνωσε την επίθεση το απόγευμα της Πέμπτης, δεν αναφέρθηκε καθόλου σε αυτήν στις δημόσιες εμφανίσεις του την Παρασκευή ούτε το Σάββατο. «Θα αρνηθούμε τον δρόμο της ανελαστικής ιδεολογίας, η οποία πολύ συχνά οδηγεί σε ανεπιθύμητες επιπτώσεις», είπε.
Η ελαστικότητα, λοιπόν, θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί κατανόησης του Τραμπ. Αποτέλεσε χαρακτηριστικό του στον τομέα των ακινήτων με τον οποίο ασχολήθηκε –αν και οι επικριτές του το αποκαλούσαν «ασυνέπεια». Αυτό φαίνεται ότι τον οδήγησε στο Λευκό Οίκο και τώρα ως επικεφαλής ενός πανίσχυρου κράτους έχει κάνει τους ηγέτες στον υπόλοιπο κόσμο να προσπαθούν να εντοπίσουν μια συγκεκριμένη μέθοδο που ακολουθεί.
«Μη προβλέψιμος, απείθαρχος». «Δεν υπάρχει ένα αναδυόμενο δόγμα για την εξωτερική πολιτική του Τραμπ με την κλασική έννοια», λέει η Κάθλιν Χικς, πρωην αξιωματούχος του Πενταγώνου που εργάζεται σήμερα στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών. «Υπάρχουν, όμως, ξεκάθαρα αναδυόμενα χαρακτηριστικά που συνάδουν με την προσωπικότητα του προέδρου: μη προβλέψιμος, απείθαρχος, που λειτουργεί με ένστικτο». «Ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται να μην το έχει σκεφθεί ενδελεχώς όλο αυτό ή να μην έχει κάποιου είδους ευρύτερη στρατηγική αλλά να έχει εξαπολύσει στρατιωτική επίθεση βάσει μιας ξαφνικής, ίσως συναισθηματικής απόφασης», γράφει σε άρθρο του ο Δημοκρατικός γερουσιαστής του Κονέκτικατ Κρίστοφερ Μέρφι.
Ο Ασαντ δεν είναι ο μοναδικός ηγέτης που δοκιμάζει τα όρια του Τραμπ. Η Βόρεια Κορέα κάνει συνεχώς δοκιμές πυραύλων τις τελευταίες εβδομάδες, σαν να θέλει να τραβήξει την προσοχή του αμερικανού προέδρου.
Ομως ένας άλλος παράγοντας των αντιδράσεων του Τραμπ φαίνεται να είναι ότι κάνει το αντίθετο από εκείνο που έκανε ο Ομπάμα. Μετά τη χημική επίθεση στη Συρία ο Τραμπ έσπευσε να κατηγορήσει τον Ομπάμα ότι δεν σεβάστηκε την κόκκινη γραμμή που είχε θέσει, ασχέτως εάν ο Τραμπ του ζητούσε επί μήνες να μην την σεβαστεί. Επίτηδες ή όχι, ο πρόεδρος υιοθέτησε γλώσσα παρόμοια με εκείνη των προκατόχων του –που έρχεται σε αντίθεση με πολλά από εκείνα που ο Τραμπ έλεγε προεκλογικά. Οι αλλαγές θεωρείται βέβαιο ότι θα συνεχισθούν.
