Καθυστέρησε δύο χρόνια μέχρι να φτάσει στη Βουλή. Αποτέλεσε αντικείμενο σκληρής διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς και μοίρασε ελπίδες για ουσιαστική αντιμετώπιση των κόκκινων επιχειρηματικών οφειλών. Ωστόσο σήμερα και εφόσον δεν υπάρξουν βελτιώσεις στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής στη Βουλή, ο νόμος για τον εξωδικαστικό μηχανισμό κινδυνεύει να γίνει ένας ακόμα νόμος Κατσέλη με χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις στα δικαστήρια.
Ο λόγος δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι οι διαδικασίες που προβλέπει είναι άκρως γραφειοκρατικές και χρονοβόρες και ενδέχεται να καταλήγουν σε δικαστική εμπλοκή για να δεσμεύσουν το σύνολο των πιστωτών, καταργώντας κάθε λογική εξωδικαστικής ρύθμισης. Τραπεζικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι μιλούν για έναν περίπλοκο νόμο που δύσκολα θα εφαρμοστεί στην πράξη και δεν είναι λίγοι εκείνοι που τον παρομοιάζουν με το πρόσφατο φιάσκο στο Ασφαλιστικό του νόμου Κατρούγκαλου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επίτευξη των στόχων των τραπεζών στη μείωση των κόκκινων δανείων.
25 ΕΓΓΡΑΦΑ. Ενδεικτικό της γραφειοκρατίας του νόμου είναι ότι μόνο για την υποβολή της αίτησης για την ένταξη στη διαδικασία απαιτούνται 25 έγγραφα, βεβαιώσεις και πιστοποιητικά και 19-20 βήματα κατά τη διαδικασία. Ωστόσο ακόμα αν προχωρήσουν οι διαδικασίες και συγχρονιστούν έγκαιρα και σωστά Δημόσιο, πιστωτές, οφειλέτες, συντονιστές και εμπειρογνώμονες, η τελική συμφωνία που θα επέλθει θα μπει στο τέλος στη βάσανο του δικαστηρίου, το οποίο θα πρέπει να την επικυρώσει μέσω εκούσιας διαδικασίας.
Γεγονός που σημαίνει ότι στην πραγματικότητα θα εξετάζει εξαρχής όλα όσα συμφωνήθηκαν και ελέγχθηκαν στα προηγούμενα στάδια προτού επέλθει η συμφωνία των εμπλεκόμενων μερών. Μάλιστα το δικαστήριο θα εξετάζει και όλες τις ενστάσεις που θα υποβληθούν εγγράφως κατά της διαδικασίας διαπραγμάτευσης και κάθε άλλη ένσταση που θα προβάλλεται ενώπιόν του και μετά θα εκδίδει την απόφασή του. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς το πλήθος των υποθέσεων που θα κληθούν να επικυρώσουν τα πολυμελή πρωτοδικεία (τα οποία ορίζει ο νόμος ως αρμόδια), αφού η κυβέρνηση εκτιμά ότι 420.000 επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν χρήση του νόμου για τον εξωδικαστικό μηχανισμό, τότε εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι βρισκόμαστε προ των πυλών ενός ακόμα νόμου Κατσέλη με υποθέσεις που θα χρονίζουν μέχρι την τελική επικύρωσή τους και σοβαρές παρενέργειες στην ελληνική οικονομία καθώς μέχρι την τελική επικύρωση από το δικαστήριο θα αναστέλλονται και όλα τα διωκτικά μέτρα εις βάρος των οφειλετών.
ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ. Για του λόγου το αληθές, μια απλή πράξη είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς το πρόβλημα. Αν υποτεθεί ότι θα φτάσουν για επικύρωση 50.000 συμφωνίες εξωδικαστικού συμβιβασμού μέσα σε διάστημα δύο ετών, τα δικαστήρια θα πρέπει καθημερινά να εξετάζουν και να επικυρώνουν περίπου 68 συμφωνίες. Αδύνατον.
Για το θέμα αυτό έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους και οι τραπεζίτες πριν ακόμα από την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, επισημαίνοντας τον κίνδυνο. Και αυτό διότι ήδη το τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει τις αδυναμίες του νόμου Κατσέλη καθώς εκκρεμούν χιλιάδες αιτήσεις ένταξης δανειοληπτών που έχουν πάρει δικάσιμο ακόμα και για μετά το 2030.
Δεδομένου ότι τον εξωδικαστικό μηχανισμό αναμένουν χιλιάδες επιχειρήσεις μικρές και μεγάλες δεν αποκλείουν, εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές, να συσσωρευτούν υποθέσεις στα δικαστήρια και να ναυαγήσει η προσπάθεια για την αντιμετώπιση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων. Αυτό βέβαια θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί στις τράπεζες για τη μείωση των κόκκινων δανείων έως το 2019 αλλά και για την κεφαλαιακή επάρκεια του τραπεζικού συστήματος.
Παράλληλα ακόμα μία αδυναμία του νομοσχεδίου προκύπτει και από την εξομοίωση μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων όσον αφορά την ακολουθούμενη γραφειοκρατική διαδικασία για την επίτευξη της συμφωνίας. Τέλος, από το νομοσχέδιο λείπει και η διάταξη για την κάλυψη των τραπεζικών στελεχών αλλά και των κρατικών υπαλλήλων από ευθύνες που μπορεί να προκύψουν από τις αναδιαρθρώσεις δανείων. Τη διάταξη αυτή η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει ότι θα τη φέρει σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ωστόσο φορείς της αγοράς και των τραπεζών επισημαίνουν ότι θα πρέπει να ισχύσει ταυτόχρονα με τον εξωδικαστικό μηχανισμό εφόσον η κυβέρνηση θέλει να είναι αποτελεσματικός.
