Νέο διπλό χτύπημα στις πενιχρές συντάξεις δίνει η σχεδιαζόμενη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από το 2019 καθώς και η εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος αφορά τις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από τον Μάιο τού 2016. Οπως δήλωσε ο πρόεδρος του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων Νίκος Χατζόπουλος, η επερχόμενη κατάργηση της προσωπικής διαφοράς και η μείωση του αφορολογήτου μετατρέπει τις συντάξεις σε φιλοδωρήματα. Εκτιμάται ότι η συνολική μνημονιακή απώλεια των συνταξιούχων από τις μειώσεις, τη φορολογία και τις εισφορές θα φθάσει –μετά τις νέες περικοπές –το 65%. Οπως επισημαίνει ο Χατζόπουλος, κατά την περίοδο των Μνημονίων (2010-2016) οι συνταξιούχοι έχασαν 50 δισ. ευρώ λόγω μείωσης των κύριων και επικουρικών συντάξεών τους κατά 35% έως 50%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, το νέο διπλό χτύπημα στις συντάξεις επέρχεται ως εξής:

ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ: Σημαντική μείωση των νέων συντάξεων (αιτήσεις από τον Μάιο του 2016 και εφεξής) η οποία φθάνει και το 25% – 30% φέρνει ο νόμος Κατρούγκαλου. Με το νέο καθεστώς που επέφερε ο νόμος Κατρούγκαλου (ισχύει από τον Μάιο του 2016) όσοι αποχωρούν από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα λάβουν ως κύρια σύνταξη το άθροισμα δύο ποσών. Της εθνικής σύνταξης η οποία θα καταβάλλεται με αυστηρές όμως προϋποθέσεις και της ανταποδοτικής σύνταξης, που θα υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών από το 2002 και μετά αλλά και με νέους χαμηλότερους συντελεστές αναπλήρωσης.

Ειδικότερα:

Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και με ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις, επηρεάζοντας αρνητικά τα δικαιούμενα ποσά συντάξεων, θα καταβάλλεται η εθνική σύνταξη. Η εθνική σύνταξη θα χορηγείται με τέτοιες προϋποθέσεις που μεγάλες κατηγορίες δικαιούχων –κυρίως ΑμεΑ με αναπηρία μικρότερη του 80% αλλά και όσοι συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη πριν από την πλήρη θεμελίωση του ασφαλιστικού δικαιώματός τους –θα παίρνουν πολύ λιγότερα από 384 ευρώ τον μήνα. Παράλληλα καταργείται η κατώτερη σύνταξη, που μέχρι τώρα ήταν 486 ευρώ με 15 χρόνια ασφάλισης και 4.500 ένσημα. Ετσι για να πάρει ένας ασφαλισμένος πλήρη εθνική σύνταξη θα πρέπει να είναι 67 ετών για να λάβει:

α) Με 20 χρόνια ασφάλισης (ή 6.000 ΗΑ), σύνταξη 384 ευρώ.

β) Με 15 χρόνια ασφάλισης (ή 4.500 ΗΑ), σύνταξη 346 ευρώ.

Επίσης για να δικαιούται κάποιος εθνική σύνταξη μειωμένη λόγω γήρατος θα πρέπει να έχει τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Με 20 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 268 ευρώ στα 62.

β) Με 15 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 241 ευρώ στα 62.

Εξάλλου μειωμένα είναι και τα ποσά για την καταβολή εθνικής σύνταξης και στις συντάξεις λόγω αναπηρίας. Ετσι τα ποσοστά αναπηρίας για τα οποία προβλέπονται μειώσεις στο ποσό της εθνικής σύνταξης για τους συνταξιούχους οι οποίοι θα λάβουν σύνταξη λόγω αναπηρίας και δεν πληρούν τις προϋποθέσεις άμεσης καταβολής της σύνταξης, ορίζονται ως ακολούθως: α) Από 67% έως και 79,99, χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης και β) από 50% έως και 66,99%, χορηγείται το 50% της εθνικής σύνταξης. Σε περίπτωση νέας κρίσης από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές, το ύψος της εθνικής σύνταξης αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τα ανωτέρω και βάσει του νέου ποσοστού αναπηρίας.
Παράλληλα το αναλογικό (ανταποδοτικό) τμήμα της νέας σύνταξης θα υπολογίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε η τελική σύνταξη να είναι μειωμένη για όσους συνταξιοδοτηθούν (σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία) μετά τον Μάιο του 2016 από 15% έως 30%. Αλλαξε ο υπολογισμός του συντάξιμου μισθού. Μετά την καθυστέρηση και την οριστική διαπίστωση ότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν είναι δυνατό να εκδώσει τον αρχικώς προβλεπόμενο Δείκτη Αναπροσαρμογής Μισθών, το υπουργείο Εργασίας ψήφισε τροπολογία σύμφωνα με την οποία από το 2002 έως το 2020 οι συντάξιμες αποδοχές, οι αποδοχές δηλαδή του ασφαλισμένου επί των οποίων θα υπολογιστεί η σύνταξη, θα αναπροσαρμόζονται με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Η μείωση στις νέες συντάξεις επέρχεται και λόγω της νέας μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης.
Εξάλλου σύμφωνα με τον νόμο Κατρούγκαλου, οι κατώτατες συντάξεις 15ετίας που θα απονέμει στο εξής ο ΕΦΚΑ σε χαμηλόμισθους θα αρχίζουν από 195,90 ευρώ για σύνταξη χηρείας, από 288 ευρώ για μειωμένη σύνταξη γήρατος και δεν θα ξεπερνούν τα 414,90 ευρώ (μεικτά), έναντι των 486 ευρώ πριν από τον Ν. 4387/2016.

ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΔΙΑΦΟΡΑΣ: Η κυβέρνηση συμφώνησε με τους δανειστές τη μείωση των καταβαλλόμενων συντάξεων το 2019 μέσω της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς. Στόχος είναι η εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ από τη συνταξιοδοτική δαπάνη. Για τις σημερινές συντάξεις που αθροιστικά υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ εξετάζεται η περικοπή της προσωπικής διαφοράς κατά 75% και της επικουρικής σύνταξης κατά 25%. Αντίθετα, για τις συντάξεις οι οποίες βρίσκονται σε επίπεδα κάτω των 1.000 ευρώ εξετάζεται η περικοπή της προσωπικής διαφοράς μέχρι και 25%.