Οι «Δρόμοι της φωτιάς» του Βαγγέλη Παπαθανασίου που ακούγονταν από τα μεγάφωνα προϊδέαζαν το ανάμεικτο ακροατήριο για το μανιφέστο του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος περισσότερο ως πρόεδρος της Κίνησης Ιδεών και Δράσης Πράττω και λιγότερο ως επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας άνοιξε χθες το βράδυ τα χαρτιά του, σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο φορέας στο ΕΒΕΑ.
Καθώς τα βλέμματα επιδοκιμασίας από τους καθημένους στην πρώτη σειρά τον παρακινούσαν, μεταξύ των οποίων το πολιτικό του alter ego Νίκος Τόσκας αλλά και η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου, ο υπουργός Εξωτερικών επέλεξε να αρχίσει την ομιλία του με νουθεσίες προς την Ευρωπαϊκή Ενωση να εγκαταλείψει τις αυταπάτες ότι μπορεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα να αποτελέσει το επίκεντρο του δυτικού κόσμου.
Με μια τοποθέτηση που θα μπορούσε να δικαιώσει όσους μιλούν για στροφή Κοτζιά προς την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, έσπευσε να αναγνωρίσει στον αμερικανικό παράγοντα καλύτερα αντανακλαστικά σε σχέση με εκείνα που επιδεικνύουν οι ηγέτες της ΕΕ. Και δεν ήταν μόνο η διαπίστωση για το έλλειμμα ευρωπαϊκής ηγεσίας που έκανε το ακροατήριό του να τον χειροκροτήσει, αλλά και η αναφορά του σε μια Ευρώπη που μετακινείται εκτός δημοκρατικού πλαισίου, δίνει εξουσία σε θεσμικά υποσυστήματα όπως το Eurogroup και απαξιώνει –κατά παράβαση των ιδρυτικών συνθηκών –τα εθνικά Κοινοβούλια.
Με προφανή στόχο να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τη μνημονιακή Ελλάδα οι εταίροι της και δη η Γερμανία, ο Νίκος Κοτζιάς έκανε λόγο για «λάθος συμπεριφορές που βασίζονται περισσότερο σε στερεότυπες ιδέες παρά σε πολιτικές».
Ωστόσο, η κριτική του υπουργού Εξωτερικών προς τους εταίρους σε καμία περίπτωση δεν ταυτίζεται με τη γραμμή της ομάδας 53+, που διεκδικεί ρόλο εσωκομματικής αντιπολίτευσης στον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό γιατί όταν ο υπουργός αναφέρθηκε στην πρόσφατη συμφωνία της Μάλτας, μίλησε για «καλό συμβιβασμό με επώδυνα μεν σημεία αλλά και με εξισορροπητικά στοιχεία ως προς το σύνολό της».
Κομματικά στελέχη βλέπουν πίσω από τη χθεσινή εμφάνιση μια διάθεση αυτονομίας του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος δεν αποκλείεται να αναζητήσει ώθηση και από πασοκογενή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όπως ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής και ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάρκος Μπόλαρης, οι οποίοι από νωρίς χθες το απόγευμα είχαν καταλάβει τις πρώτες θέσεις στο ΕΒΕΑ. Από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ στο ακροατήριο βρίσκονταν και ο υφυπουργός Τέρενς Κουίκ με τον γενικό γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Γιώργο Τσίπρα.
ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΩΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ. Σε κάθε περίπτωση, με τη χθεσινή δημόσια εκδήλωση της Πράττω ο Νίκος Κοτζιάς επιδίωξε να διαμηνύσει ότι κρατά σφιχτά το χαρτοφυλάκιο της Εξωτερικής Πολιτικής και έχει στραμμένο το βλέμμα στη Λευκωσία και στις συνομιλίες που επανεκκινούν σήμερα εκεί μεταξύ Αναστασιάδη – Ακιντζί, με μενού λάιτ αφού από το τραπέζι θα λείπουν τα δύσπεπτα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Αν η διαδικασία δεν παγώσει εκ νέου, οι συζητήσεις για τα θέματα αυτά προεξοφλείται ότι θα ανοίξουν μετά το τουρκικό δημοψήφισμα της ερχόμενης Κυριακής.
Μέχρι να υπάρξουν επί της ουσίας εξελίξεις, πάντως, ο υπουργός Εξωτερικών κατέστησε σαφές ότι θα εργάζεται υπέρ μιας λύσης που δεν θα δίνει παρεμβατικά δικαιώματα στην Τουρκία, ακόμη και αν χρειαστεί να βάλει στο κάδρο και τον ΟΗΕ. Ως προαναγγελία ενός τέτοιου σχεδιασμού ερμηνεύτηκαν, άλλωστε, οι χθεσινές ευθείες βολές: από το μανιφέστο Κοτζιά δεν γλίτωσε ούτε ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα του Οργανισμού Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, τον οποίο ο υπουργός Εξωτερικών φωτογράφισε ως «λομπίστα» στην υπηρεσία της Τουρκίας.
«Με κατηγορούν για εθνικισμό. Αλλά ο εκσυγχρονισμός τι είναι; Η κατοχή κρατών;» διερωτήθηκε –για να προλάβει, προφανώς, τυχόν παρενέργειες από τη χθεσινή παρέμβαση -, αλλά πρόσθεσε σε αυστηρούς τόνους: «Δεν θα δεχθούμε λύση που να αφήνει τον Εφιάλτη να περνάει αμαχητί. Η λύση πρέπει να φυλάττει Θερμοπύλες!..».