Πέρασε χρόνια κλείνοντας πετρελαϊκές συμφωνίες με τη Ρωσία. Εχτισε μάλιστα μια προσωπική σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν –προ πενταετίας, ο ρώσος πρόεδρος τον φιλοξένησε στην κατοικία που διατηρεί έξω από τη Μόσχα. Η καλή φήμη που είχε αποκτήσει όμως ο Ρεξ Τίλερσον στη Μόσχα ως διευθύνων σύμβουλος της Exxon Mobil μάλλον δεν τον ακολούθησε κατά την επίσκεψη που ξεκίνησε χθες στη ρωσική πρωτεύουσα ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, την πρώτη του με αυτή την ιδιότητα.

Είναι τέτοια η ένταση την οποία δημιούργησε ανάμεσα στις δύο χώρες η πυραυλική επίθεση την οποία διέταξε αιφνιδιαστικά ο Ντόναλντ Τραμπ την περασμένη Παρασκευή σε συριακή αεροπορική βάση, ως αντίποινα για τη συριακή επίθεση με χημικά όπλα στην επαρχία Ιντλίμπ που στοίχισε τη ζωή σε 88 ανθρώπους, που το Κρεμλίνο δήλωνε μέχρι την τελευταία στιγμή πως δεν είχε προγραμματιστεί για σήμερα συνάντηση του Τίλερσον με τον Πούτιν, παρά μόνο με τον ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. Πόσω μάλλον αφού, λίγο πριν πετάξει από την Ιταλία για τη Μόσχα, ο νέος υπουργός Εξωτερικών του Τραμπ τής έστειλε ένα τελεσίγραφο του τύπου «είτε είστε μαζί μας είτε είστε εναντίον μας». Και ο Λευκός Οίκος κατηγόρησε χθες τη ρωσική κυβέρνηση πως επιχείρησε, από κοινού με τη Δαμασκό, να συγκαλύψει την επίθεση και να δημιουργήσει σύγχυση στη διεθνή κοινότητα μέσω μιας εκστρατείας παραπληροφόρησης και ενός «ψευδούς αφηγήματος».

Η Μόσχα πρέπει να επιλέξει, σε ό,τι αφορά τη Συρία, ανάμεσα στις ΗΠΑ (και τις ομοφρονούσες χώρες) και τον Μπασάρ αλ Ασαντ (συν το Ιράν και τη Χεζμπολάχ), δήλωσε εμμέσως πλην σαφώς ο Τίλερσον μετά τη Σύνοδο του G7, της Ομάδας των Επτά πιο ανεπτυγμένων οικονομιών, στη Λούκα της Τοσκάνης. Δεν είναι σαφές αν η Ρωσία δεν πήρε σοβαρά τις υποχρεώσεις της ως εγγυήτρια μιας Συρίας απαλλαγμένης από χημικά όπλα ή αν απλώς αποδείχθηκε «ανίκανη», επισήμανε. Αλλά αυτή η διάκριση «δεν έχει μεγάλη σημασία για τους νεκρούς. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί ξανά αυτό. Θέλουμε να ανακουφίσουμε τον πόνο του συριακού λαού. Η Ρωσία μπορεί να είναι μέρος αυτού του μέλλοντος και να παίξει σημαντικό ρόλο. Ή μπορεί να διατηρήσει τη συμμαχία της με αυτή την ομάδα, κάτι που πιστεύουμε πως δεν θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της μακροπρόθεσμα», πρόσθεσε.

Την ίδια περίπου ώρα, στη Μόσχα, ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξέφραζε την πεποίθηση πως η Ουάσιγκτον σχεδιάζει να εξαπολύσει περισσότερες πυραυλικές επιθέσεις στη Συρία και πως οι αντάρτες δρομολογούν στημένες επιθέσεις με χημικά όπλα ώστε να τις προκαλέσουν. Μία ακόμα απόδειξη της απρόβλεπτης τροπής που έχουν πάρει οι αμερικανορωσικές σχέσεις τρεις μήνες μετά την εκλογή στην προεδρία των ΗΠΑ ενός ανθρώπου και την τοποθέτηση μιας κυβέρνησης που ελέγχονται για υπερβολική συνάφεια με το Κρεμλίνο.

Εναπόκειται στον συριακό λαό να αποφασίσει την τύχη του Ασαντ, δήλωνε ο Τίλερσον στα τέλη Μαρτίου. «Είναι σαφές σε εμάς πως η βασιλεία της οικογένειας Ασαντ πλησιάζει στο τέλος της» είπε χθες, κομίζοντας στη Μόσχα κοινό μήνυμα του G7, ενδυόμενος –κόντρα στην εντύπωση που είχε δώσει ο Τραμπ με τη ρητορική του –τον παραδοσιακό ρόλο της Αμερικής ως ηγέτιδας της Δύσης. Οπως επισήμαιναν οι «Financial Times», μέχρι πριν από μία εβδομάδα, το Κρεμλίνο «πίστευε πως μπορούσε να κάνει μπίζνες με τον Τίλερσον. Η Μόσχα σχεδίαζε να τον αφήσει να παρουσιάσει τις θέσεις της Ουάσιγκτον και να δει τι μπορούσε να προσφέρει που θα επέτρεπε μια βελτίωση των διμερών σχέσεων, προστατεύοντας παράλληλα τον Τραμπ από την κριτική στην πατρίδα του. “Τώρα, εκτός αν ο Τίλερσον έχει κάποιο «χαρτί Τραμπ» στο μανίκι του, κάποιο σχέδιο που να περιλαμβάνει μια θέση για τη Ρωσία σε μια διευθέτηση που θα επιτρέψει στον Πούτιν να δηλώσει νικητής, δεν βλέπω πώς ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών μπορεί να επιτύχει οτιδήποτε”» δήλωσε ο Αντρέι Κορτούνοφ, διευθυντής ενός υποστηριζόμενου από την κυβέρνηση θινκ τανκ. Οι ίδιες οι ΗΠΑ, πάντως, κρατούν ηθελημένα χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών όσον αφορά την επίσκεψη του Τίλερσον: ευελπιστούν να τη χρησιμοποιήσουν ώστε να μεταφέρουν τα δικά τους θέλω στη Μόσχα, δίνοντας κατόπιν στη Ρωσία ένα χρονικό διάστημα ώστε να απαντήσει. Ολα αυτά, βέβαια, με την προϋπόθεση πως η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιλέξει μια ξεκάθαρη γραμμή, κάτι που παραμένει αμφίβολο.

Στο κόκκινο οι σχέσεις με την Πιονγκγιάνγκ

Στα ύψη έχει ανεβεί η ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας μετά την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να στείλει στον Δυτικό Ειρηνικό το πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο «Carl Vinson» και άλλα πλοία του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις, ακόμα και για πυρηνικό πλήγμα, απηύθυναν χθες τα βορειοκορεατικά ΜΜΕ, διακηρύσσοντας πως η Πιονγκγιάνγκ «είναι έτοιμη να αντιδράσει σε οποιαδήποτε μορφή πολέμου επιθυμούν οι ΗΠΑ».