Δεκάδες άνθρωποι τραυματίζονται κάθε χρόνο στα μάτια εξαιτίας των βεγγαλικών παρουσιάζοντας από χημικά και θερμικά εγκαύματα, εκδορές στον κερατοειδή και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς έως ρήξη του οφθαλμικού βολβού.
Οι τραυματισμοί αυτοί μπορεί να προκαλέσουν προσωρινές ή μόνιμες βλάβες στην όραση, πολλές από τις οποίες αλλάζουν για πάντα τη ζωή. Υπολογίζεται ότι ένας στους 20 τραυματίες χάνει την όρασή του και σχεδόν 15% υφίσταται μόνιμη μείωσή της.
«Κύρια θύματα αυτού του ακήρυκτου πολέμου των βεγγαλικών είναι τα παιδιά και οι νέοι, που δελεάζονται ευκολότερα από τις εκρήξεις» λέει ο χειρουργός – οφθαλμίατρος Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελλόπουλος, καθηγητής Κλινικής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
«Δυστυχώς τα ατυχήματα είναι πολύ συνηθισμένα. Την εβδομάδα μετά το Πάσχα βλέπουμε στο ιατρείο μας τουλάχιστον 5-6 παιδιά τα οποία είναι χτυπημένα στα μάτια και στα χέρια από πυροτεχνήματα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που είχε δώσει πριν από λίγα χρόνια στη δημοσιότητα το Χαμόγελο του Παιδιού, το 70% των ατυχημάτων με βεγγαλικά αφορά παιδιά ηλικίας 10-14 ετών, το 90% εκ των οποίων δεν βρισκόταν υπό την επίβλεψη ενηλίκου όταν τραυματίσθηκε.
Οπως είχε δείξει προ ετών έρευνα του Κέντρου Ερευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων (ΚΕΠΠΑ), πάνω από 100 τραυματισμοί παιδιών συμβαίνουν κάθε χρόνο από τα πυροτεχνήματα, τέσσερις στους δέκα από αυτούς συμβαίνουν στο κεφάλι και τρεις στους δέκα στα μάτια. Σχεδόν στο 80% των περιπτώσεων ο τραυματισμός οφείλεται σε έκρηξη κροτίδας.
Ωστόσο, «όσοι τραυματίζονται από τα βεγγαλικά δεν είναι κατ’ ανάγκην εκείνοι που τα χρησιμοποιούσαν» τονίζει ο δρ Κανελλόπουλος. «Σε πολλές περιπτώσεις, πιθανώς και στις μισές, οι τραυματίες είναι άτομα που απλώς παρευρίσκονταν στην Ανάσταση όταν έγινε το κακό».
Θα ήταν άδικο, πάντως, να θεωρηθεί ότι το πρόβλημα αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. «Στις ΗΠΑ, λ.χ., όπου ισχύουν πολύ αυστηροί περιορισμοί για τα πυροτεχνήματα, 1.300 άνθρωποι τραυματίζονται κάθε χρόνο στα μάτια από αυτά» λέει ο καθηγητής. «Γι’ αυτό, η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας εκδίδει κάθε χρόνο προειδοποιήσεις και συνιστά συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία μικρών και μεγάλων».
Τι να κάνετε
Το πρώτο και καθοριστικότερο μέτρο πρόληψης είναι να προτιμάτε τις οργανωμένες εκδηλώσεις με επίδειξη πυροτεχνημάτων, αντί να πηγαίνετε σε εκδηλώσεις όπου τα βεγγαλικά θα τα χρησιμοποιήσουν ερασιτέχνες.
Επειδή όμως αυτό πρακτικά είναι δύσκολο, προσπαθήστε να βρίσκεστε τουλάχιστον 150 μέτρα μακριά από τα σημεία όπου αρχίζουν να πέφτουν κροτίδες και να μην τις αγγίξετε αν τυχόν πέσουν κοντά σας χωρίς να έχουν εκραγεί (σε τέτοια περίπτωση, πρέπει να απομακρυνθείτε και να ενημερώσετε τις Αρχές).
Αν έχετε παιδιά, το βράδυ της Ανάστασης κρατήστε τα μακριά από τον πυρήνα των βεγγαλικών, από τα σημεία με συνωστισμό και μην τα σηκώσετε ψηλά για να βλέπουν καλύτερα.
Ειδικά για την προστασία των ματιών, μην αφήνετε ποτέ τα παιδιά σας να παίζουν με οποιοδήποτε είδος πυροτεχνημάτων, κροτίδων ή βεγγαλικών, ούτε καν με τα είδη που απλώς βγάζουν σπίθες (sparklers) και προορίζονται για διακοσμητική χρήση.
Αν θέλετε οπωσδήποτε να ρίξετε βεγγαλικά, φροντίστε να φορέσετε ειδικό προστατευτικό των ματιών, να απομακρυνθείτε πολύ από τους άλλους παρευρισκομένους και να μείνετε μακριά από τα ξερά χόρτα διότι υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς.
Τέλος, μη μεταφέρετε δυναμιτάκια στην τσέπη σας (με την τριβή μπορεί να ανάψουν και να σας προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα) και μην τα πετάτε ποτέ σε άλλους.
Οι πρώτες βοήθειες
Αν υπάρξει τραυματισμός του ματιού, συνιστάται:
* Να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια
* Μην τρίψετε και μην ξεβγάλετε το μάτι
* Μην πιέσετε το μάτι για να πάψει να τρέχει αίμα
* Μην προσπαθήσετε να αφαιρέσετε τυχόν ξένο αντικείμενο που έχει μείνει στο μάτι
*Μη βάλετε αλοιφές και μην πάρετε παυσίπονα με αιμολυτικές ιδιότητες, όπως η ασπιρίνη, η ιβουπροφαίνη και τα κοινά (μη στεροειδή) αντιφλεγμονώδη.
