«Ανοιξε το Tinder. Ταίριαζε, λέει, με τρεις από τους άνδρες που είχε διαλέξει σέρνοντας την εικόνα τους προς τα δεξιά. Κι αυτό ήταν το ωραίο με όλη αυτή τη διαδικασία: όχι ότι θα τους συναντούσε, αλλά ότι ήξερε ότι υπήρχαν εκεί έξω τρεις άνδρες που την ήθελαν. Γιατί να μην επιτρέψει στον εαυτό της ένα τελευταίο ηλεκτρονικό φλερτάκι, ένα τελευταίο εικονικό τρίο με τους δυο αγνώστους, πριν διαγράψει τον λογαριασμό της κι ολόκληρη την εφαρμογή από το κινητό της;».
Το καινούργιο αστυνομικό μυθιστόρημα του Γιου Νέσμπο με τίτλο «Η δίψα», πολυαναμενόμενο για τους χιλιάδες θαυμαστές του στην Ελλάδα και τα εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, είναι κατά κάποιο τρόπο συνέχεια του προηγούμενου, της «Αστυνομίας». Ενας κατά συρροήν δολοφόνος επιζητά εκδίκηση από την αστυνομία. Σε δεύτερο επίπεδο ωστόσο είναι μια αποτύπωση του νέου μας κόσμου των κοινωνικών δικτύων, αυτής της παράλληλης πραγματικότητας στην οποία ζούνε πλέον οι μισοί άνθρωποι του πλανήτη.
Το Tinder είναι μια ψηφίδα αυτού του ψεύτικου και ταυτόχρονα πραγματικού κόσμου, ενός κόσμου όχι μόνο επικοινωνίας αλλά και υποσχέσεων, συνήθως κίβδηλων, κάποτε όμως και αληθινών. Είναι ένα κλαμπ ψηφιακών γνωριμιών, μια εφαρμογή στο iphone, ένα «πλινκ» στο κινητό που δηλώνει την ταύτιση προτιμήσεων, την εξεύρεση, θεωρητικά τουλάχιστον, της εικόνας κάποιου που ενδιαφέρεται για τη δική σου εικόνα. Η συνέχεια συνήθως θα είναι σε ένα μπαρ, με τη διάψευση ή την επαλήθευση αυτής της εικονικής υπόσχεσης να δημιουργεί τα ανάλογα συναισθήματα ικανοποίησης της ματαιοδοξίας ή συνειδητοποίησης της απόλυτης μοναξιάς.
Για το πρώτο θύμα του κατά συρροήν δολοφόνου ωστόσο, μια γυναίκα που ήταν συνήγορος θυμάτων βιασμού, αυτό το «πλινκ» ήταν κυρίως εθισμός. Εθισμός όπως αυτός των ναρκωτικών, εξού και η επιθυμία της να διαγράψει τον λογαριασμό της.
Οταν ο δολοφόνος τη δάγκωσε με μια σιδερομασέλα, δεν ήξερε ότι εκείνο το «πλινκ» που το ήθελε το τελευταίο της θα γινόταν, κυριολεκτικά, το σφύριγμα του τέλους της ζωής της.
Μια ενδιαφέρουσα πτυχή που θέτει ο Νέσμπο στην ιστορία αυτή είναι ότι οι λογαριασμοί του facebook δεν ανοίγονται με την ίδια ευκολία που ανοίγονται οι λογαριασμοί των κινητών. Η τηλεφωνική εταιρεία μπορεί να δώσει στην αστυνομία τις τηλεφωνικές κλήσεις αλλά, όταν μια εφαρμογή είναι συνδεδεμένη λ.χ. με το facebook, πρέπει να ζητηθεί από το τοπικό δικαστήριο να παραπέμψει σε δικαστήριο των ΗΠΑ το οποίο με τη σειρά του να ζητήσει από το facebook δικαστική συνδρομή. Η αμερικανική εταιρεία αποτελεί μια τεράστια χοάνη πληροφοριών, εύκολα προσβάσιμων όμως μόνο στις αρχές των ΗΠΑ.
Κατά τα άλλα, βρισκόμαστε μπροστά στον γνωστό Γιου Νέσμπο με την καλή πλοκή, τις ανατροπές, την ωμή βία, τα καλά φιλοτεχνημένα ψυχολογικά πορτρέτα των ηρώων, που έχουν τις χαρακτηρολογικές αντιθέσεις που χρειάζεται για να παράγουν ενδιαφέρουσα ανθρωπογεωγραφία και ποικιλία αντιδράσεων και συμπεριφορών. Υπάρχει επίσης και ένα επίπεδο γλώσσας αρκετά ικανοποιητικό, τουλάχιστον για τα δεδομένα του είδους.
Το μυθιστόρημα ξεκινά με την αρκετά επιβλητική παρουσία της αστυνόμου Κατρίνε Μπρατ, γρήγορα όμως επιστρατεύεται στο παιχνίδι και ο βασικός ήρωας του Νέσμπο, ο Χάρι Χόλε, που είχε προσωρινά εξοβελιστεί από τις τάξεις της αστυνομίας, τώρα όμως η παρουσία του έγινε ξανά απαραίτητη. Ο δολοφόνος σκοτώνει μόνο χρήστες του Tinder, πίσω από αυτό όμως κρύβονται και παλιοί λογαριασμοί, από μια υπόθεση που ο Χόλε δεν είχε καταφέρει να εξιχνιάσει και τον στοιχειώνει.
Πρόκειται για το ενδέκατο βιβλίο της σειράς με πρωταγωνιστή τον Χάρι Χόλε. Ανάμεσα στο δέκατο και την κατά κάποιο τρόπο συνέχειά του, τη «Δίψα», ο Νέσμπο σκέφτηκε να εγκαταλείψει τη σειρά και έγραψε δύο άλλα μυθιστορήματα, το «Αίμα στο χιόνι» και το «Περισσότερο αίμα», με ήρωα, αυτή τη φορά, κάποιον από την άλλη μεριά του φεγγαριού: έναν σήριαλ κίλερ. Παραδόξως, τα βιβλία του αυτά, και παρά τον τίτλο τους αλλά και τον πρωταγωνιστή τους, είναι λιγότερο βίαια από τα άλλα και ίσως μια ιδέα πιο λογοτεχνικά. Χωρίς όμως και να αποφεύγεται μια κάποια αμηχανία. Ο σίριαλ κίλερ αυτών των δύο βιβλίων έχει με ένα τρόπο μια συμπαθητική πλευρά, όπως ο Χάρι Χόλε στα άλλα έχει μια πλευρά αντιπαθητική. Η επιστροφή στον Χάρι Χόλε σημαίνει και επιστροφή στη σιγουριά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το άλλο πείραμα δεν μπορεί να έχει ανάλογες πιένες στο μέλλον. Ούτως ή άλλως ο Νέσμπο, από το βάθρο των 33 εκατομμυρίων αντιτύπων που έχει πουλήσει, μπορεί και να πειραματίζεται –μέχρις ενός σημείου, τουλάχιστον.
Στην Ελλάδα οι θαυμαστές του νορβηγού συγγραφέα είναι αναλογικά εξίσου πολλοί. Η «Δίψα» βγήκε κατευθείαν σε 20.000 αντίτυπα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και το μεγάλο ενδιαφέρον για την πρώτη τοποθέτηση στα βιβλιοπωλεία οδήγησε ήδη σε ανατύπωση!
Η μετάφραση στα ελληνικά (κατευθείαν από τα νορβηγικά από την Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη) είναι από τις πρώτες που κυκλοφόρησαν. Το βιβλίο βγήκε στα νορβηγικά, τα δανέζικα και τα σουηδικά στις 21 Μαρτίου. Ακολούθησε η Πολωνία και η Σλοβακία, μαζί και η Ιταλία, χώρες στις οποίες είναι ήδη Νο1 μπεστ σέλερ. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε αυτή την εβδομάδα, πριν και από την αγγλική έκδοση που θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο. Κάτι μάλλον έξυπνο από τη μεριά του εκδοτικού οίκου, αφού δεν είναι λίγοι οι έλληνες αναγνώστες που έχουν –και αυτοί! –τέτοιο εθισμό, που αναζητούν αμέσως την αγγλική έκδοση αν δεν υπάρχει η ελληνική!

Σημαδιακή χρονιά

Συμβόλαια, ταινίες και αναρρίχηση στην Κάλυμνο

Η χρονιά είναι σημαδιακή για τον Νέσμπο, όχι μόνο γιατί συμπληρώνονται 20 χρόνια από την κυκλοφορία της «Νυχτερίδας», του πρώτου μυθιστορήματός του με ήρωα τον Χάρι Χόλε, αλλά και γιατί αρχίζει και προδιαγράφεται μια εξίσου σημαντική κινηματογραφική πορεία για τα βιβλία του. Φέτος θα βγει στις αίθουσες ο «Χιονάνθρωπος», σε σκηνοθεσία Τόμας Αλφρεντσον, παραγωγή του Μάρτιν Σκορτσέζε και με τον Μάικλ Φασμπέντερ στον ρόλο του Χάρι Χόλε.

Ταυτόχρονα υπογράφηκε μόλις συμβόλαιο για τα δικαιώματα της άλλης σειράς, συγκεκριμένα για το «Αίμα στο χιόνι», με αγοραστή τον – και παραγωγό πλέον – Τόμπι Μαγκουάιρ.

Αναμενόμενα όλα αυτά και μάλλον άργησε το κινηματογραφικό άνοιγμα, καθώς το ύφος των μυθιστορημάτων του Νέσμπο είναι σε ένα βαθμό μόνο σκανδιναβικό. Κατά ένα μεγάλο μέρος κινείται στις ράγες του σύγχρονου αμερικανικού αστυνομικού, του Μάικλ Κόνελι, λ.χ, και του ντετέκτιβ του Χάρι Μπος.

Ο Γιου Νέσμπο, που έρχεται σχεδόν κάθε χρόνο στην Κάλυμνο για αναρρίχηση, έχει μάλλον κατακτήσει ήδη τις περισσότερες κορφές της αστυνομικής λογοτεχνίας. Για να το πετύχει προσέχει τις δοσολογίες: μπόλικη βία, μετρημένη κοινωνική κριτική. Με αυτό τον τρόπο δεν θα μείνει στην ιστορία ως ο πιο παρεμβατικός, όπως ένας Χένινγκ Μανκέλ, μπορεί όμως και να μείνει ως η πιο στιβαρή σκανδιναβική παρουσία, με μεγάλη αναγνωρισιμότητα και τεράστιες ουρές θαυμαστών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Σίγουρα δεν είναι καθόλου λίγο για κάποιον που δεν είναι πάνω από 55 χρονών.

Jo Nesbo

Η Δίψα

Μτφ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη

Εκδ. Μεταίχμιο, 2017, σελ. 664

Τιμή: 17 ευρώ