Αποδυνάμωση του ηγέτη της σκληρής Δεξιάς, κατάρρευση του υποψηφίου του Σοσιαλιστικού Κόμματος, δυναμική έφοδος ενός νέου πολιτικού που δηλώνει πέραν της Αριστεράς και της Δεξιάς: η γαλλική προεκλογική εκστρατεία είχε ώς τώρα πολλές εκπλήξεις. Η μεγαλύτερη απ’ όλες, όμως, θα είναι χωρίς αμφιβολία μια αντιπαράθεση στον δεύτερο γύρο ανάμεσα στη Μαρίν Λεπέν και τον Ζαν-Λικ Μελανσόν.
Η πρώτη ανήκει στην Ακρα Δεξιά, ο δεύτερος στην Ακρα Αριστερά. Παρ’ όλα αυτά, έχουν πολλά κοινά σημεία. Κι από αυτά, το πιο επικίνδυνο είναι η δέσμευσή τους ότι θα επαναδιαπραγματευθούν τις ευρωπαϊκές συνθήκες. Η αρχηγός του Εθνικού Μετώπου θέλει την έξοδο της χώρας από τον χώρο Σένγκεν. Ο αρχηγός της Ανυπότακτης Γαλλίας υποστηρίζει την ανυπακοή στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Η στρατηγική τους είναι απλή. Είτε ο ένας εκλεγεί πρόεδρος είτε η άλλη, θα μεταβεί στις Βρυξέλλες, θα παρουσιάσει τις απαιτήσεις του/της και, αν δεν γίνουν δεκτές, θα ενεργοποιήσει το plan B: ο Μελανσόν θα μηδενίσει τη συνεισφορά της Γαλλίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό και θα επιβάλει έλεγχο των κεφαλαίων και των εμπορευμάτων στα σύνορα, η Λεπέν θα κάνει δημοψήφισμα για την έξοδο από την ΕΕ. Ισως οι Βρυξέλλες υποχωρήσουν, η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα. Ισως πάλι όχι, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες θα ακολουθήσουν τη Γερμανία, όχι τη Γαλλία. Και στις δύο περιπτώσεις, θα μπορούμε να μιλάμε για την αρχή του τέλους της ΕΕ. Να γιατί μια αρθρογράφος της Monde έγραψε χθες ένα άρθρο με τίτλο «Λεπέν, Μελανσόν, ίδιος κίνδυνος».
Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος είναι πιο σύνθετος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μελανσόν θα είναι ο πιο αδύναμος αντίπαλος της Λεπέν στον δεύτερο γύρο, αφού δύσκολα θα τον ψηφίσουν οι δεξιοί, αλλά ακόμη και οι μετριοπαθείς αριστεροί ψηφοφόροι. Να γιατί ο Φρανσουά Ολάντ λέει ότι αυτή η εκστρατεία «μυρίζει άσχημα». Ακόμη κι αν εκλεγεί όμως ο πρόεδρος των Ανυπότακτων, πολλοί φοβούνται ότι με την υπόσχεσή του να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες κατά 173 δισεκατομμύρια ευρώ θα διαλύσει τη γαλλική οικονομία. Να γιατί η Figaro κυκλοφόρησε χθες με τίτλο «Το τρελό πρόγραμμα του γάλλου Τσάβες», κατηγορώντας τον Μελανσόν ότι εμπνέεται, μεταξύ άλλων, από τον Λένιν και τον Ροβεσπιέρο.
Η ανησυχία είναι εύλογη. Αλλά οι υπερβολές πολλές φορές πεισμώνουν τους ψηφοφόρους και τους οδηγούν να παίξουν με τη φωτιά μόνο και μόνο για να παρακούσουν το «σύστημα» και τον Τύπο που το υπηρετεί. Ο Μελανσόν και η Λεπέν εμφανίζονται σήμερα να εκφράζουν πάνω από το 40% των Γάλλων. Και το γεγονός αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη, να αναλυθεί και να αντιμετωπιστεί. Τώρα, όχι μετά τις εκλογές. Δεν αρκεί να επισημαίνεται στους χαμένους της παγκοσμιοποίησης ο κίνδυνος από την ενίσχυση των δημαγωγών και των λαϊκιστών. Πρέπει να τους σταλεί κι ένα μήνυμα ελπίδας.