Αναζήτηση
Ορισμένες διαφορές που παρατηρούνται στον εγκέφαλο μερικών ηλικιωμένων μπορεί να εξηγούν γιατί πέφτουν εύκολα θύματα εξαπάτησης, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Η πρώτη του είδους μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευπιστία στην τρίτη ηλικία έχει βιολογική βάση και δεν οφείλεται τόσο στην κακή κρίση.
Το εύρημα αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα τρόπο πρόβλεψης των ηλικιωμένων που έχουν την εγγενή τάση να πέφτουν θύματα εξαπάτησης, λένε οι ερευνητές.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, που δημοσιεύουν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση Journals of Gerontology – Series a,υπολογίζεται ότι το 5% των ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών πέφτουν θύματα οικονομικής εξαπάτησης, με άτομα του συγγενικού τους περιβάλλοντος να είναι συνήθως οι θύτες.
«Υποψιαζόμασταν ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες στον εγκέφαλο που τους καθιστούν ευάλωτους στην εξαπάτηση, αλλά έως τώρα δεν ξέραμε ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Νέιθαν Σπρενγκ, επίκουρος καθηγητής Νευροεπιστήμης και διευθυντής του Εργαστηρίου Εγκεφάλου & Νόησης (LBC) του Πανεπιστημίου Κορνέλ, στη Νέα Υόρκη.
«Πιστεύαμε όμως ότι πρόκειται για ιδιαιτερότητες που αναπτύσσονται με την ηλικία και δεν υπάρχουν απαραιτήτως καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής».
Στο πλαίσιο της μελέτης, ο δρ Σπρενγκ και οι συνεργάτες του αξιολόγησαν 13 ηλικιωμένους τους οποίους είχαν εξαπατήσει συγγενείς, γείτονες και ξένοι στο διαδίκτυο ή δια τηλεφώνου, και τους συνέκριναν με 13 συνομηλίκους τους οι οποίοι επίσης βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις ίδιες απάτες, αλλά τις αναγνώρισαν και έτσι τις απέφυγαν.
Η αξιολόγηση έγινε με 45 διαφορετικά τεστ συμπεριφοράς (αξιολόγησαν παραμέτρους όπως η μνήμη, η προσωπικότητα, η οικονομική συλλογιστική, η ικανότητα να δίνουν προσοχή στις πληροφορίες και να τις αξιολογούν σωστά κ.λπ.) και με λειτουργικές μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου.
Αντίληψη και αναγνώριση προθέσεων
Σε επίπεδο συμπεριφοράς, η μόνη διαφορά που βρέθηκε μεταξύ των δύο ομάδων αφορούσε τον θυμό και την εχθρότητα: όσοι είχαν πέσει θύματα εξαπάτησης, ένιωθαν πολύ πιο έντονα αυτά τα συναισθήματα.
Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου, όμως, ήταν πολύ πιο αποκαλυπτικές, αφού τα θύματα της εξαπάτησης είχαν πολύ περισσότερη συρρίκνωση και λιγότερες συνδέσεις (συνάψεις) μεταξύ των κυττάρων σε δύο συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου.
Η μία από αυτές είναι η πρόσθια νήσος (anterior insula), μία δομή που ρυθμίζει την αντίληψη (π.χ. του κινδύνου), την αυτογνωσία και το συναίσθημα. Η περιοχή αυτή ήταν πολύ μικρότερη στους εξαπατημένους ηλικιωμένους, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο εγκέφαλός τους δεν τους είχε προειδοποιήσει ότι βρίσκονταν αντιμέτωποι με μία ριψοκίνδυνη κατάσταση.
Η δεύτερη περιοχή ήταν ο έσω προμετωπιαίος φλοιός (medial prefrontal cortex), ο οποίος μας βοηθεί να αναγνωρίζουμε τις κοινωνικές ενδείξεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι προθέσεις των άλλων. Και αυτός ήταν πολύ πιο συρρικνωμένος και με λιγότερες συνάψεις στους ηλικιωμένους που είχαν πέσει θύματα εξαπάτησης.
Οι ερευνητές λένε ότι απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επαληθευτούν τα νέα ευρήματα και ίσως να αναγνωριστούν δείκτες (βιολογικοί και συμπεριφορικοί) που θα μπορούσαν να εντοπίζουν τους ηλικιωμένους που κινδυνεύουν περισσότερο από τους απατεώνες, ώστε να προστατευθούν.
