Ορισμένοι γίνονται σκηνοθέτες για να εκφράσουν αυτό που οι ίδιοι ορίζουν ως καλλιτεχνικές ανησυχίες. Αλλοι για να προσθέσουν μία ακόμα ιδιότητα στο βιογραφικό τους. Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ προφανώς δεν έχει ανάγκη ούτε το ένα ούτε το άλλο. Υπάρχει λόγος πολύ σοβαρός που στα 80 της έγινε σκηνοθέτρια. Και ο λόγος αυτός είναι η ανάγκη της να μεταφέρει στη δική της δημιουργική γλώσσα όσα είδε ως ακτιβίστρια υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων τον τελευταίο χρόνο. Το αρχικό ερέθισμα οφείλει να το αναζητήσει κανείς στην εικόνα του άψυχου σώματος του τρίχρονου σύρου Αϊλάν Κούρντι που ξεβράστηκε στα τουρκικά παράλια.
Αποφασισμένη να στρέψει το ενδιαφέρον όλου του πλανήτη στο δράμα των προσφύγων που εγκαταλείπουν τη φρίκη των πολέμων, των διώξεων και της φτώχειας, ετοίμασε το ντοκιμαντέρ “Sea Sorrow” (σ.σ.: ο τίτλος προέρχεται από την «Τρικυμία» του Σαίξπηρ), το οποίο χρηματοδότησε μόνη της. Μετά την συνεργασία της με τον γιο της Κάρλο Νέρο στην παραγωγή ενός αντίστοιχου ντοκιμαντέρ το 2014 για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βοσνία, επικεντρώθηκε στη μεγάλη ανθρωπιστική κρίση. “Απλώς ένιωσα ότι έπρεπε”, είπε η βραβευμένη με Οσκαρ βρετανίδα ηθοποιός μιλώντας στην εφημερίδα “Guardian”. Εχοντας πια ολοκληρώσει την επεξεργασία του, έλαβε την περασμένη εβδομάδα το πράσινο φως για να παρουσιάσει για πρώτη φορά τη δουλειά της σε μια ειδική προβολή τον ερχόμενο μήνα στο Φεστιβάλ των Καννών.
Το “Sea Sorrow” αποτυπώνει τη ζωή και την περιπέτεια καθημερινών ανθρώπων που έχουν βρει καταφύγιο στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων. Κάποιους από αυτούς τους γνώρισε τον περσινό Ιανουάριο και Μάρτιο όταν επισκέφτηκε τη χώρα μας για να δει ιδίοις όμμασιν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκτοπισμένοι. Οπως μια αφγανή πρώην διευθύντρια σχολείου που νοσηλευόταν στο νοσοκομείο με τη φροντίδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. “Επρεπε να φύγει. Η αγωνία της ήταν να το κάνει γνωρίζοντας πως ήταν εξαιρετικά πιθανό να την στείλουν πίσω στο Αφγανιστάν. Αυτό συμβαίνει στους πρόσφυγες”, λέει η Ρεντγκρέιβ.
«ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΑΣ». Η ίδια περιγράφει το ντοκιμαντέρ της σαν μια ελεγεία με πλάνα σε καταυλισμούς: πάνω σε ένα αντίσκηνο ήταν γραμμένες οι λέξεις “βοηθήστε μας”, σε ένα άλλο πλάνο δέσποζαν παπούτσια βουτηγμένα μέσα στη λάσπη και τα συντρίμμια παραπηγμάτων. Στην αφήγησή της ωστόσο στην μεγάλη οθόνη απέφυγε να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στα προβλήματα που δημιουργούνται από τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού προσφύγων και τυχόν βίαια περιστατικά από μετανάστες. “Προφανώς, υπάρχει μια ατζέντα το να χρησιμοποιούν όποιο αρνητικό στοιχείο των προσφύγων σαν απόδειξη ότι πιθανόν είναι όλοι έτσι και δεν πρέπει να τους επιτρέπεται η είσοδος στις χώρες”, δήλωσε η ηθοποιός, που ήταν για πολλά χρόνια μέλος της Royal Shakespeare Company. Tώρα με τη διεθνή προβολή του ντοκιμαντέρ της στην Κρουαζέτ φιλοδοξεί ότι θα κάνει τους πρόσφυγες να νιώσουν και πάλι ευπρόσδεκτοι στον δυτικό κόσμο γιατί διαφορετικά θα κινδυνεύσουμε όλοι να χάσουμε την ανθρωπιά μας.
