Όταν τρώει κανείς αλμυρά φαγητά, διψάει και πίνει πολύ νερό, σωστά; Ίσως στην αρχή, αλλά μέσα σε 24 ώρες η δίψα σταματάει, γιατί ο οργανισμός αρχίζει να παράγει και να κατακρατά περισσότερο νερό.
Αυτό αποκαλύπτουν επιστήμονες από ΗΠΑ και Γερμανία, οι οποίοι στην πρώτη μελέτη του είδους καταρρίπτουν μια επιστημονική άποψη που πρωτοεκφράστηκε πριν από 100 χρόνια και η οποία έχει διαμορφώσει πολλές από τις σύγχρονες θεωρίες για την επιδημία της παχυσαρκίας, του διαβήτη και της καρδιοπάθειας.
Τα νέα ευρήματα, που αναλύονται σε δύο άρθρα στην επιθεώρηση Journal of Clinical Investigation,ρίχνουν νέο φως στην αντίδραση του οργανισμού στην αυξημένη κατανάλωση άλατος και παρέχουν μία εντελώς νέα προσέγγιση σε αυτά τα τρία δεινά.
Σύμφωνα με τα έως τώρα ισχύοντα, η αποβολή της περίσσειας άλατος από τον οργανισμό αναπόφευκτα οδηγεί σε απώλεια νερού μέσω της ούρησης και επομένως ελαττώνει την περιεκτικότητα του σώματος σε νερό.
Ωστόσο η νέα μελέτη έδειξε ότι ισχύει ακριβώς το αντίθετο: η αποβολή του άλατος απαιτεί υπερπαραγωγή και κατακράτηση του νερού. Αυτό, όμως, απαιτεί πολλή ενέργεια (θερμίδες) και έτσι είτε πρέπει να προσλαμβάνουμε περισσότερα «καύσιμα» (δηλαδή τροφή) είτε θα διασπάσει ο οργανισμός μας μυϊκή μάζα για να βρει την ενέργεια που του χρειάζεται.
«Επειδή η διάσπαση της μυϊκής μάζας είναι βαρύ τίμημα για την αποφυγή της αφυδάτωσης, ο οργανισμός επιλέγει την εναλλακτική λύση, δηλαδή την υπερκατανάλωση τροφής», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής δρ Γιενς Τίτζε, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής και Μοριακής Φυσιολογίας & Βιοφυσικής στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ στο Τένεσι και το Πανεπιστήμιο Φρήντριχ Αλεξάντερ του Ερλάνγκεν, στη Γερμανία.
Και πρόσθεσε πως ως φαίνεται αυτός είναι ο λόγος που όταν αρχίζουμε να τρώμε αλμυρά φαγητά, όπως τα πατατάκια και οι τηγανητές πατάτες, δεν αρκούμαστε σε μικρές ποσότητες.
Έρευνα σε αστροναύτες
Τα συμπεράσματα αυτά προέρχονται από μακροχρόνιες μελέτες της ισορροπίας νατρίου (άλατος) στον οργανισμό Ρώσων αστροναυτών οι οποίοι συμμετείχαν σε ένα διαστημικό πρόγραμμα προσομοίωσης πτήσης σε ερευνητικό κέντρο της Μόσχας.
Τις μελέτες πραγματοποίησαν μεταξύ 2009 και 2011 ο δρ Τίτζε και οι συνεργάτες του.
Με μεγάλη τους έκπληξη ανακάλυψαν πως όταν διπλασίαζαν το αλάτι που έδιναν στους αστροναύτες (από τα 6 γραμμάρια την ημέρα σε 12 γραμμάρια) εκείνοι όχι μόνο δεν έπιναν περισσότερο νερό, αλλά το μείωναν κιόλας, γεγονός που υποδηλώνει πως είτε ο οργανισμός τους αύξανε την κατακράτηση υγρών είτε παρήγαγε περισσότερο και έτσι δεν διψούσαν.
Επιπλέον, παραπονούνταν ότι πεινάνε περισσότερο.
Για να βρουν που οφειλόταν αυτό, οι ερευνητές πραγματοποίησαν αντίστοιχα πειράματα σε ποντίκια, διαπιστώνοντας πως όταν τους έδιναν διατροφή πλούσια σε αλάτι διατηρώντας σταθερές τις ποσότητες τροφής και νερού, ο οργανισμός τους διασπούσε τις πρωτεΐνες των μυών και τις μετέτρεπε σε ουρία στο ήπαρ.
Η ουρία βοηθεί τους νεφρούς να επαναπορροφούν το νερό που παράγουν, εμποδίζοντας την αποβολή του από τον οργανισμό εν όσω αποβάλλεται το αλάτι.
Ωστόσο η κατακράτηση του νερού σε αντίδραση στο πολύ αλάτι, μπορεί να έχει παθολογικές συνέπειες, οι οποίες ως φαίνεται δεν περιορίζονται στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, όπως νόμιζαν έως τώρα οι επιστήμονες.
«Η διαδικασία της μυϊκής διάσπασης γίνεται επί εδάφους αυξημένης παραγωγής γλυκοκορτικοειδών (κορτιζόνη) στον οργανισμό, που αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για διαβήτη, παχυσαρκία, οστεοπόρωση και καρδιαγγειακή νόσο», είπε ο δρ Τίτζε.
«Επομένως το πολύ αλάτι στο φαγητό δεν μας προδιαθέτει μόνο στην ανάπτυξη υπέρτασης, αλλά και μεταβολικού συνδρόμου», τόνισε.
Το μεταβολικό σύνδρομο είναι η συνύπαρξη σε έναν άνθρωπο πολλών καρδιαγγειακών προβλημάτων, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση και τα αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων μαζί.