«Η Τερίζα Μέι εννοεί αυτό που λέει και λέει αυτό που εννοεί». Η μόνιμη επωδός των συνεργατών της βρετανίδας πρωθυπουργού από την πρώτη κιόλας ημέρα που εγκαταστάθηκε στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ είχε πείσει πολλούς ότι σε αντίθεση με τους περισσότερους συναδέλφους της η 60χρονη πολιτικός τηρεί τις δεσμεύσεις της. Μία από αυτές ήταν ότι δεν πρόκειται να γίνουν πρόωρες εκλογές. Το είπε για πρώτη φορά στις 30 Ιουνίου, λίγες ημέρες προτού αναλάβει τα ηνία της χώρας. Εκτοτε το επανέλαβε τουλάχιστον τέσσερις φορές, με τελευταία στις 20 του περασμένου Μαρτίου.
Τι κι αν οι δημοσκοπήσεις προεξοφλούσαν εκλογικό περίπατο, εκείνη το αρνιόταν πεισματικά, επαναλαμβάνοντας μονότονα ότι οι εκλογές θα προκαλούσαν αστάθεια ενόψει των διαπραγματεύσεων για το Brexit. Οι περισσότεροι την πίστεψαν. Εκαναν λάθος.
Χθες το πρωί, η 60χρονη νέα Σιδηρά Κυρία επικαλέστηκε τον ίδιο ακριβώς λόγο, το Brexit, για να προκηρύξει (έστω και «απρόθυμα» όπως ισχυρίστηκε) πρόωρες εκλογές. Την απόφαση την πήρε πριν το Πάσχα «περπατώντας μαζί με τον άντρα μου στην Ουαλία», όπως αποκάλυψε στον αρχισυντάκτη πολιτικού ρεπορτάζ του δικτύου ITV Ρόμπερτ Πέστον, θέλοντας να εξασφαλίσει «ισχυρή εντολή» για να βγάλει τη χώρα από την ΕΕ.
«Τώρα ξέρουμε πως όταν η Μέι λέει όχι κάποιες φορές εννοεί ναι», σχολίασε σκωπτικά ο δημοσιογράφος, ενώ στο twitter είχε την τιμητική του το παλιό –και σεξιστικό –αστείο: «όταν μια γυναίκα λέει όχι, εννοεί ίσως και όταν λέει ίσως, εννοεί ναι».
Παίζει χωρίς αντίπαλο. Γιατί αποφάσισε η Μέι να αθετήσει τη δέσμευσή της και να προκηρύξει εκλογές; Μια σύντομη απάντηση είναι επειδή ξέρει ότι τώρα μπορεί να τις κερδίσει. «Ασφαλώς η πρωθυπουργός πιστεύει ότι θα βγει νικήτρια από την εκλογική αναμέτρηση» ανέφερε χθες βράδυ στα «ΝΕΑ» πηγή της Ντάουνινγκ Στριτ.
Τους τελευταίους μήνες μια σειρά από κορυφαία στελέχη των Συντηρητικών –από τον πρώην ηγέτη του κόμματος Ουίλιαμ Χέιγκ (δημοσίως) έως αρκετούς υπουργούς (ιδιωτικώς) –ασκούσαν πιέσεις στη βρετανίδα πρωθυπουργό να προσφύγει στις κάλπες. Θεωρούσαν ότι έτσι θα ισχυροποιήσει τη θέση της τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ενόψει της διαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες. (Η Μέι δεν είναι εκλεγμένη πρωθυπουργός. Εχει διοριστεί από την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Συντηρητικών μετά την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον). Το τάιμινγκ δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο λόγω της δημοσκοπικής κατρακύλας των Εργατικών του Τζέρεμι Κόρμπιν αλλά και της κατάρρευσης του UKIP. Αν πιστέψουμε τα γκάλοπ, η Μέι παίζει χωρίς αντίπαλο: οι Τόρις προηγούνται έως και 21 μονάδες των Εργατικών.
Οι κίνδυνοι του 2020. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, εάν οι εκλογές διεξάγονταν το 2020 όπως ήταν προγραμματισμένο, το ρίσκο για τη βρετανίδα πρωθυπουργό θα μεγάλωνε επικίνδυνα. Εως τότε οι Εργατικοί ενδέχεται να είχαν αντικαταστήσει τον Κόρμπιν με κάποιον «εκλέξιμο» ηγέτη που θα μπορούσε να απειλήσει τη Μέι. Επιπλέον είναι πιθανό η οικονομία να είχε αρχίσει να δέχεται ισχυρούς κλυδωνισμούς λόγω της εξόδου από την ΕΕ. Ενα κακό Brexit το 2019 ίσως στοίχιζε στη Μέι την πρωθυπουργία.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, στις εκλογές του Ιουνίου οι Συντηρητικοί θα μπορούσαν να διασφαλίσουν πλειοψηφία ακόμη και 140 εδρών (έναντι μόλις 17 που έχουν σήμερα)! Αυτό θα καθιστούσε τη Μέι ανίκητη στο Κοινοβούλιο και θα εξασφάλιζε την υπερψήφιση της συμφωνίας για το Brexit που θα φέρει από τις Βρυξέλλες.
Στην παρούσα Βουλή η διαρκής απειλή εκδήλωσης ανταρσίας στους κόλπους των Συντηρητικών είχε αναγκάσει τη Μέι να κάνει μια σειρά από υποχωρήσεις, με πιο πρόσφατη την ντροπιαστική αναδίπλωση στον προϋπολογισμό (πήρε πίσω τις αυξήσεις στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών όταν περίπου 20 βουλευτές της απείλησαν ότι θα τις καταψηφίσουν).
Οι περισσότεροι αναλυτές προεξοφλούν άνετη επικράτηση της Τερίζα Μέι. Ωστόσο, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ενέχει ρίσκα. Μετά το δημοψήφισμα στη Σκωτία το 2014, τις βουλευτικές εκλογές το 2015 και το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016, οι ψηφοφόροι δεν φαίνεται ότι είχαν όρεξη για μία ακόμη εκλογική αναμέτρηση. Παράλληλα, αν το SNP διατηρήσει τη βουλευτική του δύναμη, η σκωτσέζα πρωθυπουργός Νίκολα Στέρτζον αναμένεται να ασκήσει ασφυκτικές πιέσεις στο Λονδίνο ώστε να επισπευσθεί το δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. Τέλος, ορισμένοι αναλυτές δεν αποκλείουν συσπείρωση των οπαδών της παραμονής στην ΕΕ που σήμερα υποστηρίζεται ανοικτά μόνο από το SNP και τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες.
