Η βιασύνη της κυβέρνησης να εγκαινιάσει τους οδικούς άξονες πριν από το Πάσχα προκειμένου να οικοδομήσει το δικό της success story οδήγησε σε απίστευτες προχειρότητες καθώς κρίσιμα έργα ήταν ημιτελή. Κόμβοι και διασταυρώσεις που δεν είχαν ολοκληρωθεί κατά μήκος του οδικού άξονα Κορίνθου – Πατρών και Αντιρρίου – Ιωαννίνων προκάλεσαν απίστευτη ταλαιπωρία σε χιλιάδες εκδρομείς. Απόδειξη της προχειρότητας και της βιασύνης είναι πως μετά το τριήμερο της Πρωτομαγιάς οι δρόμοι θα κλείσουν σε πολλά σημεία προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες.

Οι εργασίες αυτές δεν προέκυψαν κατόπιν εορτής. Ηταν –και είναι –σε γνώση του υπουργείου Υποδομών. Ωστόσο, η κυβέρνηση, όπως άλλωστε και πολλές άλλες κυβερνήσεις στο παρελθόν (τις οποίες επανειλημμένως έχει κατηγορήσει για φιέστες), προτίμησε και αυτή με τη σειρά της να κάνει ακριβώς τα ίδια!

Ετσι, μπροστά στο αφήγημα της επιτυχίας, που παραπέμπει σε εκλογές, λίγο πριν από τη μεγάλη έξοδο του Πάσχα άρχισε να κόβει κορδέλες.

Δυστυχώς, η ταλαιπωρία για χιλιάδες εκδρομείς του Πάσχα που επέστρεφαν την περασμένη Δευτέρα από τη Δυτική Ελλάδα, την Ηπειρο και τα νησιά του Ιονίου, ιδίως στην περιοχή της Κλόκοβας, «στραπατσάρισε» το success story της κυβέρνησης, που ομολογουμένως στήθηκε –έστω και προσωρινά –με μεγάλη επιτυχία.

Ο κόσμος πίστεψε ότι χάρη στις ενέργειες των κυβερνώντων απομένει να γίνουν μερικά μόνο μερεμέτια! Ετσι, όταν άρχισαν να σχηματίζονται ουρές δεκάδων χιλιομέτρων, οι μηχανές πολλών αυτοκινήτων να βγάζουν καπνούς –από την υπερθέρμανση –και να μην υπάρχει ελεύθερο σημείο να κάνουν οι οδηγοί στην άκρη, άρχισε και η αγανάκτηση.

Πιέσεις για κορδέλες

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι τα έργα στους αυτοκινητοδρόμους έχουν προχωρήσει. Τόσο στην Ολυμπία όσο και στην Ιόνια Οδό η πρόοδος των εργασιών φθάνει το 95%. Ετσι, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, θα μπορούσαν να περιμένουν να ολοκληρωθεί και το υπόλοιπο 5% και μετά να αρχίσουν να κόβουν κορδέλες.

Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστές οι πιέσεις που ασκήθηκαν στους παραχωρησιούχους από το υπουργείο Υποδομών προκειμένου να γίνουν τα εγκαίνια λίγο πριν από το Πάσχα. Τίποτε, άλλωστε, δεν προμήνυε τέτοιας έκτασης μποτιλιαρίσματα.

Γι’ αυτό και γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην Κλόκοβα. Η σήραγγα μπορεί να είναι έτοιμη, αλλά χωρίς τη σύνδεση του δρόμου με τη γέφυρα του Ρίου – Αντιρρίου δεν μπορεί από μόνη της να λύσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα που δημιουργείται στην κατεύθυνση προς την Αθήνα.

Το μόνο έτοιμο (κατά 100%) για παράδοση έργο ήταν αυτό της σήραγγας των Τεμπών –και το τμήμα Μαλιακός – Κλειδί του αυτοκινητοδρόμου Αιγαίου που εγκαινιάστηκε στις 6 Απριλίου παρουσία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της επιτρόπου Περιφερειακής Πολιτικής Κορίνας Κρέτσου.

Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι εδώ δεν σημειώθηκαν ιδιαίτερα προβλήματα. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι ο αριθμός των εκδρομέων που μετακινήθηκαν σε αυτόν τον αυτοκινητόδρομο ήταν μικρότερος από αυτόν που επέστρεψε από τη Δυτική Ελλάδα και τα νησιά του Ιονίου και χρησιμοποίησε την Ιόνια και την Ολυμπία Οδό.

Οι δρόμοι της φωτιάς

Ολυμπία Οδός. Απομένει να γίνει η τελική ασφαλτόστρωση σε τμήματα κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου από το ύψος του Ξυλοκάστρου έως το Ρίο.

Αυτές οι εργασίες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί –με βάση το χρονοδιάγραμμα της κοινοπραξίας –έως τα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κλείσιμο του αυτοκινητοδρόμου θα γίνεται όπως και κατά τη λεγόμενη βαριά συντήρηση. Θα κλείνει κυρίως τις βραδινές ώρες, ανά λωρίδα, και όπου χρειαστεί θα γίνεται εκτροπή της κυκλοφορίας.

Στην περίπτωση της Ολυμπίας Οδού, από την αρχή είχε ξεκαθαριστεί από την κοινοπραξία που κατασκευάζει και θα συντηρεί το έργο ότι απομένουν να κατασκευαστούν ακόμη εννέα χιλιόμετρα σε τέσσερα σημεία: Δερβένι, Καμάρες, Αραχωβίτικα και ανισόπεδος κόμβος Ρίου. Οι εργασίες εδώ έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθούν έως τα τέλη Αυγούστου.

Σε ό,τι αφορά τον κόμβο του Ρίου, μέχρι στιγμής έχουν δοθεί στην κυκλοφορία μόνο δύο από τα συνολικά οκτώ ρεύματα (από γέφυρα και προς Αθήνα). Τα υπόλοιπα έξι αναμένεται να παραδοθούν μέχρι το τέλος του χρόνου.

Επιπλέον, σε αυτόν τον αυτοκινητόδρομο δεν υπάρχει σύνδεση του κόμβου της Λυκοποριάς (βρίσκεται μετά το Ξυλόκαστρο) με το τοπικό οδικό δίκτυο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εξυπηρέτηση των οδηγών που πρέπει να διανύσουν μεγαλύτερη διαδρομή για να βρουν έξοδο ώστε να φτάσουν στην περιοχή τους.

Κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου εκκρεμούν συνδέσεις που είναι εκτός ορίων του συγκεκριμένου έργου, όπως η προαναφερόμενη περίπτωση της Λυκοποριάς. Γι’ αυτές δεν υπάρχει ακόμη ξεκάθαρη εικόνα τού τι θα γίνει.

ΙΟΝΙΑ ΟΔΟΣ. Εδώ προκλήθηκε και το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά την επιστροφή των εκδρομέων την περασμένη Δευτέρα. Το πρόβλημα οξύνθηκε –κυρίως κατά τις απογευματινές ώρες –από το ύψος του Ευηνοχωρίου έως την Κλόκοβα όπου η ουρά ξεπέρασε τα οκτώ χιλιόμετρα.

Το πρόβλημα εντοπίστηκε στη νέα σήραγγα της Κλόκοβας, αφού λίγο πριν μπουν μέσα τα αυτοκίνητα οι δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση γίνονταν μία. Ετσι, πολλοί οδηγοί έκαναν τη διαδρομή Μεσολόγγι – Αντίρριο (35 χιλιόμετρα) γύρω στις δύο ώρες!

Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι η Ιόνια Οδός θα «καρφώνεται» πάνω στη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου με δύο λωρίδες κυκλοφορίας (συν ΛΕΑ). Αυτό το κομμάτι των πρώτων 10 χιλιομέτρων δεν έχει παραδοθεί ακόμη στην κυκλοφορία. Ετσι, σήμερα οι οδηγοί διανύουν την απόσταση αυτή μέσω της Παλαιάς Εθνικής Οδού.

Στον γυρισμό όμως για Αθήνα υπάρχει μόνο μία λωρίδα ανά κατεύθυνση επειδή ο σχεδιασμός πέφτει πάνω στον παλιό δρόμο. Επιπλέον, με παρέμβαση της Τροχαίας ανά σήραγγα (είναι δύο δίδυμες) δόθηκε μόνο μία λωρίδα.

Με αυτόν τον τρόπο, αποσοβήθηκε το λεγόμενο φαινόμενο του μπουκαλιού. Εάν είχαν δοθεί δύο λωρίδες στις σήραγγες, θα υπήρχε κίνδυνος ατυχημάτων στην έξοδο που στενεύει ο «λαιμός του μπουκαλιού».

Ο σχεδιασμός προβλέπει τα 10 χιλιόμετρα από το Αντίρριο έως την είσοδο της Κλόκοβας να δοθούν μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαΐου. Και μέχρι το τέλος του Ιουνίου να δοθούν 27 χιλιόμετρα από την Αμφιλοχία έως το Κομπότι (Αρτα) και αλλά 14 χιλιόμετρα από την Πέρδικα (Ιωάννινα) έως την Εγνατία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η καθυστέρηση στην κατασκευή των τμημάτων του οδικού άξονα που συνδέουν τη σήραγγα της Κλόκοβας με τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου οφείλεται στο γεγονός ότι οι απαλλοτριώσεις ολοκληρώθηκαν μόλις πριν από λίγες εβδομάδες.

Η ιστορία των έργων

Οι καθυστερήσεις στα έργα που οφείλονται κυρίως στις απαλλοτριώσεις, την αρχαιολογική έρευνα και τη μεταφορά των δικτύων (για παράδειγμα, της ΔΕΗ) είχαν ως αποτέλεσμα τα έργα να γίνονται με ρυθμούς χελώνας.

Το 2011 οι εργασίες ανεστάλησαν επειδή οι τράπεζες έκοψαν τη χρηματοδότηση. Συνολικά τα έργα παρέμειναν παγωμένα επί περίπου τρία χρόνια. Την ίδια ώρα, όμως, ανέβαινε το κόστος της κατασκευής τους κυρίως εξαιτίας των απαλλοτριώσεων αλλά και των αποζημιώσεων που εγείρονταν από τους κατασκευαστές.
Η εκτίμηση είναι ότι οι απαλλοτριώσεις –από την έναρξη των εργασιών έως σήμερα –κόστισαν περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ! Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες εκτιμήσεις, το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων που έχουν δοθεί σε παραχωρησιούχους και κατασκευαστές από την έναρξη των έργων ξεπερνάει τα 1,3 δισ. ευρώ.

Αρχικά, όταν μπήκαν και πάλι μπροστά οι εργασίες στα εργοτάξια, ετέθη ο στόχος να έχουν ολοκληρωθεί όλα τα έργα στους αυτοκινητοδρόμους στα τέλη του 2015. Ωστόσο, τα έργα δεν προχώρησαν και με το νέο χρονοδιάγραμμα μπήκε ως ημερομηνία-ορόσημο η 31η Μαρτίου 2017 για την παράδοση όλων των αυτοκινητοδρόμων. Σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να επιστραφεί στην ΕΕ η κοινοτική χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με τον έως τώρα σχεδιασμό, μετά το ερχόμενο φθινόπωρο αναμένεται να δοθούν στην κυκλοφορία περισσότερα από 620 χιλιόμετρα νέων αυτοκινητοδρόμων.
Από εδώ και πέρα και μέχρι το φθινόπωρο αναμένεται, σύμφωνα πάντα με τον ισχύοντα σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών, να δοθούν στην κυκλοφορία τα εννέα χιλιόμετρα της Ολυμπίας Οδού και τα 51 χιλιόμετρα της Ιόνιας Οδού.

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο σχεδιασμός των έργων που θα παραδοθούν διαφέρει από τον αρχικό του 2007. Και αυτό διότι, με την αναθεώρηση που έγινε το 2013 –με τις νέες συμβάσεις -, μίκρυνε το φυσικό αντικείμενο του έργου.

Ειδικότερα, εξαιρέθηκε από την Ολυμπία Οδό το τμήμα Πάτρα – Πύργος, το οποίο θα κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο (με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ). Το έργο αυτό έχει σπάσει –από τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών –σε οκτώ τμήματα και έως τώρα έχουν γίνει πέντε διαγωνισμοί. Τέσσερις από τους διαγωνισμούς έχει κερδίσει η εταιρεία του Χρήστου Καλογρίτσα –κουμπάρου του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη -, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις.

Επίσης δεν θα γίνει ο δρόμος στο τμήμα Πύργος – Καλό Νερό, παρά μόνο η αναβάθμιση του υπάρχοντος δικτύου, ενώ, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, από το Υποδομών γίνεται προσπάθεια να κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο ο αυτοκινητόδρομος Καλού Νερού – Τσακώνας.

Επίθεση μετά το κάζο

Οι ουρές χιλιομέτρων από τη μισοτελειωμένη Ιόνια Οδό προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία αναζητούν μια κυβερνητική «συγγνώμη». Ο τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών της ΝΔ, βουλευτής Σερρών Κώστας Καραμανλής εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στην κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για πολιτικούς «που προτίμησαν να στήσουν “φιέστες” εγκαινίων από το να φροντίσουν να παραδώσουν σε κυκλοφορία λειτουργικούς οδικούς άξονες». Κι όλα αυτά, όπως σχολίασε, για «να βγουν οι φωτογραφίες τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πρωθυπουργού με τους υπουργούς του μπροστά από τα έργα».

«Κυκλοφοριακό κομφούζιο» καταγγέλει Το Ποτάμι, το οποίο αποδίδει ευθύνες στην κυβέρνηση για τις καθυστερήσεις και τις μεγάλες ουρές. «Το λιγότερο που οφείλει η κυβέρνηση είναι να ζητήσει τουλάχιστον μια συγγνώμη σε όσους ταλαιπωρήθηκαν εξαιτίας της ελαφρότητάς της. Η ευθύνη είναι όλη δική της» τονίζει η Σεβαστουπόλεως.