Κανείς δεν ξέρει από πού πήρε το όνομά της. Αλλοι λένε ότι προέρχεται από τη γυναίκα ενός πολιτικού τον οποίο είχε επισκεφθεί το 1797 ένα μέλος του Διευθυντηρίου, ο Μπαράς, που έψαχνε όνομα για τη Δημοκρατία. Αλλοι παραπέμπουν στο ποίημα του Γκιγιόμ Λαβάμπρ «Η θεραπεία της Μαριάν», που τραγουδούσαν λίγα χρόνια νωρίτερα οι ντόπιοι στην Τουλούζη: «Η Μαριάν έπασχε από μια σοβαρή αρρώστια και πέθαινε από τη φτώχεια», αλλά «τα πνευμόνια της καθάρισαν χάρις σε μια ουγκιά ισότητας και δυο δραχμές ελευθεριών». Κι άλλοι θυμούνται ότι πολλές αφηγήσεις της Επανάστασης αναφέρονταν σε μια Μαριάν με φρυγικό σκούφο, σαν κι αυτόν που φορούσαν οι απελεύθεροι σκλάβοι στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη.
Οποιον νονό κι αν έχει, η γαλλική Δημοκρατία σήμερα κινδυνεύει. Δεν την απειλούν τόσο η φτώχεια και οι ανισότητες, που είναι υπαρκτές αλλά αντιμετωπίζονται, όσο ένας ιός που τρέφεται από αυτές και μερικές φορές αποβαίνει μοιραίος: ο αντιευρωπαϊκός εθνικολαϊκισμός. Μερικοί νομίζουν ότι ο ιός αυτός έχει αποκλειστικά μαύρο χρώμα, είναι δεξιός δηλαδή, κι ότι αν η Μαριάν γλιτώσει αυτή τη φορά από τον θανάσιμο εναγκαλισμό της Λεπέν μπορεί να αναστενάξει με ανακούφιση. Λάθος: εξίσου επικίνδυνος είναι ο αριστερός εθνικολαϊκισμός, που εκπροσωπείται στη Γαλλία από έναν παλιό γνώριμο, τον Ζαν-Λικ Μελανσόν. Και στην Ελλάδα, ξέρετε από ποιον.
Η αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών οφείλεται βασικά σε δύο παράγοντες. Στο ότι πολλοί Γάλλοι δεν θα πάνε να ψηφίσουν: η αποχή μπορεί να ξεπεράσει το 30%. Και στο ότι το ένα τέταρτο αυτών που θα ψηφίσουν μπορεί να αλλάξει γνώμη την τελευταία στιγμή. Η οργή, η απογοήτευση, η σύγχυση και ο φόβος είναι τα χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων της εποχής. Αλλού έφεραν στην εξουσία τον Τραμπ και επέβαλαν το Brexit. Θα επιφέρουν εδώ το τέλος της ενωμένης Ευρώπης;
Η απάντηση μπορεί να δοθεί ακόμη και το βράδυ της Κυριακής, στην περίπτωση που τις πρώτες θέσεις καταλάβει το δίδυμο Λεπέν-Μελανσόν. Και θα είναι συντριπτική. Σε οποιοδήποτε άλλο από τα πέντε πιθανά σενάρια για τον δεύτερο γύρο, υπάρχει ελπίδα. Στα τρία από αυτά, ο Εμανουέλ Μακρόν εύκολα ή δύσκολα θα κερδίσει την προεδρία και αν επαναλάβει την επιτυχία του στις βουλευτικές εκλογές θα μπορέσει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που θέλει και να συνεργαστεί με τη Μέρκελ (ή τον Σουλτς) για τη θωράκιση της Ευρώπης. Αν, πάλι, κληθεί ο Φρανσουά Φιγιόν να αντιμετωπίσει τον έναν από τους δύο fake «αντισυστημικούς», οι Γάλλοι θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε μια σκληρή Δεξιά και στην προοπτική του χάους.
Το φάρμακο είναι το ίδιο με δυόμισι αιώνες πριν: μια ουγκιά ισότητας και δυο δραχμές ελευθεριών. Το ζήτημα είναι να το θέλει και η ασθενής.