Σαν χθες, ακριβώς πριν από πενήντα χρόνια, ξημέρωνε η καταραμένη 21η Απριλίου 1967, με τα τανκς στους δρόμους της Αθήνας.
Λίγο καιρό πριν, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ανησυχώντας για ωμή κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, κάλεσε την Κεντρική Διοίκηση της Νεολαίας της Ενωσης Κέντρου (Ελληνική Δημοκρατική Νεολαία – ΕΔΗΝ) στο Καστρί και μας είπε: «Πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί. Δεν πρέπει να προβάλλετε συνθήματα ευθέως κατά του Στέμματος, όπως “η Αυλή να μαντρωθεί” ή “πάρ’ τη μάνα σου και μπρος, δεν σε θέλει ο λαός”. Η Ενωση Κέντρου δεν θέτει καθεστωτικό ζήτημα. Ζητούμε απλώς την αποκατάσταση της δημοκρατικής νομιμότητας».
Στην παρατήρησή μας ότι δεν θα τολμήσουν, με τον λαό οργισμένο και ξεσηκωμένο, να προχωρήσουν σε δικτατορία, μας απάντησε: «Προσέξτε, παιδιά μου. Η εποχή των γρεναδιέρων έχει περάσει, όταν μετά τους πρώτους πυροβολισμούς, μέχρι να ξαναγεμίσουν, ο λαός ορμούσε και τους έπαιρνε τα όπλα. Οι σύγχρονες στρατιωτικές δικτατορίες δεν αντιμετωπίζονται με λαϊκές εξεγέρσεις. Ο άοπλος λαός δεν μπορεί να κάνει τίποτε μπροστά στα τανκς και τα πολυβόλα».
Ημουν από αυτούς που θεωρούσα τον κίνδυνο της δικτατορίας υπαρκτό και είχα, ως υπεύθυνος της ΕΔΗΝ Κρήτης και Δωδεκανήσου, προετοιμάσει την αντίσταση ιδίως στο Ηράκλειο, όπου η οργάνωση της ΕΔΗΝ ήταν πολύ ισχυρή.
Δυστυχώς την ημέρα που η χούντα κήρυξε τον στρατιωτικό νόμο βρισκόμουν στην Αθήνα. Πάντως τα στελέχη της ΕΔΗΝ στο Ηράκλειο συγκεντρώθηκαν, όπως είχαμε σχεδιάσει, στο κέντρο της πόλης, μπροστά από τη Νομαρχία. Γίνονταν συγκρούσεις με την Αστυνομία, η οποία ωστόσο δεν έκανε χρήση των όπλων. Μετά το μεσημέρι, όμως, εμφανίστηκε στρατιωτική μονάδα με επικεφαλής έναν λοχαγό, η οποία απωθούσε βίαια τους διαμαρτυρόμενους νέους, κάνοντας και χρήση όπλων, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά στο γόνατο ο εδηνίτης Αγγελος Τσαγκαράκης και να μείνει έκτοτε χωλός.
Συνελήφθησαν τελικά μερικοί νέοι, μεταξύ των οποίων τα αδέλφια μου Μάριος και Κάτια Ιωαννίδη, ο Γιάγκος Σκουλάς, ο Μιχάλης Γιαννακάκης, ο Δημήτρης Καλαϊτζάκης, ο Α. Μαρματάκης, ο Ηρακλής Ξενικάκης, που παραπέμφθηκαν στο Εκτακτο Στρατοδικείο Χανίων και καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από τρία ως πέντε χρόνια. Δυστυχώς όμως, εκείνη την πρώτη μέρα, μόνο στο Ηράκλειο υπήρξε δυναμική αντίσταση, ενώ και στα Γιάννινα έγινε συγκέντρωση από μερικούς φοιτητές.
Σε εκείνη τη συνάντηση στο Καστρί, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου μάς έλεγε ότι οι δικτατορίες δεν πέφτουν από λαϊκές εξεγέρσεις, είχε προσθέσει και το εξής προφητικό: «Οι στρατιωτικές δικτατορίες δεν πέφτουν παρά μόνο μέσα από εθνικές καταστροφές. Και πάντως θα έχει απολεσθεί η γενεά σας». Οπως δυστυχώς συνέβη με την τραγωδία της Κύπρου.
Αθήνα, 20 Απριλίου 2017
Ο Φοίβος Ιωαννίδης είναι πρώην βουλευτής
