Αν ψήφιζαν οι Γερμανοί στις αυριανές εκλογές η Γαλλία θα είχε ήδη πρόεδρο: τον Εμανουέλ Μακρόν. Ο ανεξάρτητος υποψήφιος συγκεντρώνει τις προτιμήσεις από όλο το πολιτικό φάσμα. Τον Μακρόν προτιμά ο σοσιαλδημοκράτης υποψήφιος καγκελάριος Μάρτιν Σουλτς. Αλλά και ο χριστιανοδημοκράτης Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, χαιρετίζοντας το φιλευρωπαϊσμό του. Η Ανγκελα Μέρκελ απέφυγε το λάθος που έκανε την προηγούμενη φορά όταν στήριξε ενεργά τον Νικολά Σαρκοζί. Τώρα κράτησε ίσες αποστάσεις από τον συντηρητικό Φρανσουά Φιγιόν και τον Εμανουέλ Μακρόν. Δέχτηκε και τους δύο στην καγκελαρία, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά τον ανεξάρτητο Μακρόν με τον οποίο βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο Προσφυγικό και τα ευρωπαϊκά σύνορα απ’ ό,τι με τον δεξιό Φιγιόν. Η σκιά των σκανδάλων που συνοδεύει τον Φιγιόν είναι πρόσθετος λόγος για να κρατάει η καγκελάριος αποστάσεις ασφαλείας.
Η αγωνία των Μέρκελ, Σόιμπλε και της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας για το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών επισκιάζει τα αναμενόμενα προβλήματα της επόμενης ημέρας. Η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας επιβάλλει νέες ισορροπίες στην ΕΕ, γερμανοί αναλυτές βλέπουν αναβάθμιση της Γαλλίας στον γαλλογερμανικό άξονα. Με το Μακρόν πρόεδρο στο Παρίσι και τον Σουλτς καγκελάριο στο Βερολίνο δημιουργούνται προϋποθέσεις για αλλαγή πλεύσης και στην ευρωζώνη. Βασική προϋπόθεση: να ηττηθεί ο ακροδεξιός και ο ακροαριστερός αντιευρωπαϊκός λαϊκισμός που εκπροσωπούν η Μαρίν Λεπέν και ο Ζαν-Λικ Μελανσόν.
Το γερμανικό ενδιαφέρον στις γαλλικές εκλογές μονοπωλεί η ακροδεξιά υποψήφια Μαρίν Λεπέν. Αλλά το καθοριστικό για τη Γαλλία και την Ευρώπη είναι το τι θα κάνει η Αριστερά, εκτιμά η γερμανίδα πολιτειολόγος Ουλρίκε Γκερό. Στο τελευταίο της βιβλίο εξηγεί «Γιατί η Ευρώπη πρέπει να εξελιχτεί σε μία Δημοκρατία», στο επόμενο ασχολείται με τους εχθρούς της Ευρώπης και της ανοιχτής κοινωνίας.
Κυρία Γκερό, η Γερμανία, ολόκληρη η Ευρώπη, τρέμει με τις εκλογές στη Γαλλία. Εσείς;
Ναι και όχι. Η Μαρίν Λεπέν αποκλείεται να κερδίσει στον δεύτερο γύρο, μολονότι κανείς δεν μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος μετά το Brexit και τον Τραμπ. Το βασικό ερώτημα όμως είναι πόσο άλλαξε η Μαρίν Λεπέν τη χώρα χωρίς να έχει γίνει πρόεδρος. Καταρχήν έφερε τα πάνω κάτω στην κομματική γεωγραφία της χώρας. Στις βουλευτικές και περιφερειακές εκλογές του 2015 έδειξε ότι είναι το μόνο κόμμα ευρείας λαϊκής βάσης ξεπερνώντας το 30% σε τέσσερις περιφέρειες, σε κάποιες πάνω από 40%. Το δράμα με τη Μαρίν Λεπέν δεν είναι αν θα εκλεγεί πρόεδρος, αλλά η κατάρρευση που επέφερε στον πολιτικό χάρτη της Γαλλίας.
Εκτός της Λεπέν στις δημοσκοπήσεις φαίνεται να έχει ρεύμα και ο ακροαριστερός υποψήφιος Ζαν-Λικ Μελανσόν. Πόσο πιθανός είναι ένας δεύτερος γύρος Λεπέν – Μελανσόν;
Αν έχουμε τύχη, μπορεί να έχουμε ένα δεύτερο γύρο με Μακρόν – Μελανσόν. Αλλά δεν αποκλείω και το σενάριο Λεπέν – Μελανσόν. Είναι ο Μπέρνι Σάντερς της Γαλλίας. Παίζει το αντικαπιταλιστικό χαρτί και πλασάρεται ως ο μόνος που θέλει την πραγματική «αλλαγή» κόντρα σε όλους τους άλλους που στιγματίζει ως «συστημικούς». Πέρα από την έξυπνη προεκλογική καμπάνια που έκανε αξιοποιώντας και τα κοινωνικά δίκτυα, καθοριστικό είναι το πώς θα κινηθούν οι ψηφοφόροι του Σοσιαλιστικού Κόμματος,που με τον Μπενουά Αμόν συρρικνώνονται δραματικά. Αυτοί ψηφίζουν Μακρόν όσο ο Μακρόν φαίνεται ο μόνος που μπορεί να κερδίσει τη Λεπέν. Αν δουν όμως ότι μπορεί να την κερδίσει και ο Μελανσόν μπορώ να φανταστώ ότι ήδη από τον πρώτο γύρο θα τον στηρίξει ένα μέρος των αριστερών σοσιαλιστών ψηφοφόρων. Και τότε μπορεί πράγματι να βρεθούμε στον δεύτερο γύρο με το δίδυμο Λεπέν – Μελανσόν.
Γνωρίζετε τους γάλλους σοσιαλιστές, το διδακτορικό σας ήταν για το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Δεν ήξεραν ότι με επικεφαλής τον Αμόν οδηγούνται στην ανυπαρξία;
Οι γάλλοι Σοσιαλιστές ήταν πάντα διχασμένοι: για την Ευρώπη, τον καπιταλισμό, τον χριστιανισμό, εν μέρει είναι μαρξιστές, κατά της αγοράς κ.λπ. Ολα αυτά τα ρεύματα συνυπάρχουν και σήμερα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, που είναι όμως σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Γνώριζαν κάπου ότι με τον Αμόν δεν έχουν καμία πιθανότητα, αλλά ποιες άλλες επιλογές είχαν;
Πάντως, έξι εβδομάδες μετά τις προεδρικές, έρχονται οι βουλευτικές εκλογές. Θα έχουμε δύο υποψηφίους, Μακρόν και Μελανσόν, χωρίς κόμμα πίσω τους, που δεν μπορούν να κατεβούν σε εκλογές. Πού θα πάνε οι Σοσιαλιστές; Στον Μακρόν ή στον Μελανσόν; Πέρα λοιπόν από τη Μαρίν Λεπέν, το μεγάλο αίνιγμα που δεν έχει απαντηθεί ακόμη είναι τι θα κάνει η γαλλική προοδευτική Αριστερά.
Ο αγαπημένος υποψήφιος των Γερμανών είναι ο Εμανουέλ Μακρόν. Αλλά και αυτός τελευταία πήρε αποστάσεις από το Βερολίνο. Θεωρείτε σωστή τη στρατηγική του;
Είναι σωστή. Ειδάλλως, δεν θα έχει περιθώρια ευελιξίας αν εκλεγεί πρόεδρος. Καταρχήν θα πρέπει να περιμένει και τις γερμανικές εκλογές. Δεν μπορεί να φθαρεί με τη σημερινή καγκελάριο γιατί δεν είναι σίγουρο ότι θα επανεκλεγεί. Αλλά ούτε με τον Μάρτιν Σουλτς. Μέχρι τον Σεπτέμβριο πρέπει να κρατήσει ανοιχτή την επιλογή συνεργασίας και με τους δύο. Η επισήμανση του Μακρόν ότι η γερμανική ηγεμονία στο ευρώ είναι πολύ μεγάλη τον φέρνει πιο κοντά στο Μάρτιν Σουλτς. Αυτός ως πρόεδρος τουSPDτάχθηκε υπέρ του σοσιαλιστή Αμόν, ενώ ο επίσης σοσιαλδημοκράτης Γκάμπριελ στηρίζει τον Μακρόν. Εχει ενδιαφέρον λοιπόν πώς θα τοποθετηθεί και η γερμανική Σοσιαλδημοκρατία.
Η ΕΕ χωρίς τον γαλλογερμανικό άξονα είναι αδιανόητη. Περιμένετε μετά τις εκλογές μια γαλλογερμανική πρωτοβουλία;
Η γαλλογερμανική ατμομηχανή ήταν πάντα σημαντική. Παραμένει και σήμερα αναγκαία προϋπόθεση. Αλλά είναι και επαρκής; Πιστεύω ότι πρέπει να φύγουμε από το εθνικό παράδειγμα. Δεν μας βοηθά για την Ευρώπη του αύριο. Ποιοι είναι σήμερα «οι Γάλλοι»; Οι Γάλλοι της Λεπέν ή του Μακρόν; Πρέπει να υπερβούμε το εθνικό κριτήριο και να προτάξουμε το πολιτικό. Υπάρχουν Γερμανοί, Ελληνες, Πολωνοί που θέλουν μια συντηρητική Ευρώπη και Γερμανοί, Ελληνες και Πολωνοί που θέλουν μια προοδευτική Ευρώπη. Πρέπει να επανιδρύσουμε την Ευρώπη όχι στη βάση του κράτους – έθνους αλλά με κριτήριο την πολιτική τοποθέτηση των πολιτών. Αυτή είναι η ευκαιρία σήμερα.
