Κυριακή απόγευμα που γράφω και αγωνιώ για το τι θα προκύψει από τις γαλλικές κάλπες, σκέπτομαι ότι αναδεικνύει και κάτι το εξαιρετικά θετικό η κρισιμότητά τους –ακριβώς το ότι είναι κρίσιμες όχι μόνο για τη Γαλλία αλλά για την Ενωση στο σύνολό της, και ακόμα περισσότερο για την ευρωζώνη. Δείχνει πως οι χώρες της έχουν φθάσει σε τέτοιο επίπεδο και πολιτικής αλληλεπίδρασης που τα εκλογικά αποτελέσματα σε κάποια από αυτές επηρεάζουν σημαντικά όλες τις άλλες.
Και δεν είναι κάτι που έχει σχέση μόνο με το μέγεθος, το ότι η Γαλλία είναι μεγάλη χώρα –η Ολλανδία και η Αυστρία μπορεί να ευημερούν οικονομικά, αλλά το πολιτικό βάρος τους είναι μικρό. Ξανά όμως τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών τους ήταν σημαντικά για όλους μας και θα επηρεάσουν και τη Γαλλία, με θετικό ελπίζω τρόπο.
Η οικονομική κρίση στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία, στην Κύπρο και κυρίως στη χώρα μας ανέδειξε την ισχυρή αλληλεξάρτηση των εθνικών οικονομιών, ακόμα και στο επίπεδο των δημόσιων οικονομικών. Τα κράτη-μέλη αναγκάστηκαν πριν από λίγα χρόνια να λάβουν μέτρα αδιανόητα, αυτά που μας έσωσαν από την τυπική χρεοκοπία, που επιτρέπουν πια στους ευρωπαϊκούς θεσμούς να επεμβαίνουν στο απολύτως κρίσιμο θέμα του πώς κάθε κυβέρνηση διαχειρίζεται τα οικονομικά του κράτους της, αυτό κάνουν τα Μνημόνια. Ουσιαστικά οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχασαν το δικαίωμα να χειρίζονται κατά βούληση το δημόσιο χρήμα.
Αρα η αγωνία μας δεν είναι ιδεολογική, αν θα κερδίσουν «οι δικοί μας» τις εκλογές όπως συνέβαινε πριν λίγα χρόνια, προκύπτει εκ των πραγμάτων: μέσω των συμφωνιών για τα δημοσιονομικά ζητήματα, υπάρχει πια διαπλοκή και των πολιτικών συστημάτων των χωρών της ευρωζώνης –ακόμη όμως και η Βρετανία κινδυνεύει να αντιμετωπίσει πολιτικά προβλήματα από τη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία λόγω του Brexit. Ατυπη διαπλοκή αλλά έντονη –και αυτό δεν μπορεί παρά να αποτυπωθεί στους θεσμούς της Ενωσης, όπως αποτυπώθηκε και η οικονομική αλληλεξάρτηση.
Αυτό συνεπάγεται βήματα προς τη θεσμική συλλειτουργία των πολιτικών συστημάτων, προς κάποιου τύπου «ομοσπονδιοποίηση». Είναι κάτι πολύ δύσκολο, αλλά η αναγκαιότητά του έχει προκύψει –και νομίζω πως αυτό εννοούσε η πρόσφατη διακήρυξη της Ρώμης, αυτό που αποκλήθηκε «Ευρώπη πολλών ταχυτήτων». Αν όλα πάνε καλά σήμερα στις γαλλικές εκλογές, αν ο κατ’ εξοχήν ευρωπαϊστής Εμανουέλ Μακρόν κερδίσει, οι διαδικασίες αυτές θα επιταχυνθούν, για το καλό όλων μας.