Ο Αλεξέι Ναβάλνι είναι η πιο γνωστή προσωπικότητα της ρωσικής αντιπολίτευσης. Είναι ο άνθρωπος που οργάνωσε τον περασμένο μήνα διαδηλώσεις εναντίον του Κρεμλίνου σε 80 ρωσικές πόλεις. Φυλακίστηκε για 15 ημέρες. Οταν βγήκε, συνέχισε να διοργανώνει διαδηλώσεις. Ελπίζει ότι η δυναμική αυτών των διαμαρτυριών μπορεί να ενισχύσει τις πιθανότητές του να κερδίσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν στις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στη Ρωσία την επόμενη χρονιά.
Οταν οι δημοσιογράφοι ρωτάνε στελέχη του Κρεμλίνου για τον Ναβάλνι ως αντίπαλο του Πούτιν, γελούν. Ομως απ’ ό,τι φαίνεται το Κρεμλίνο παίρνει στα σοβαρά την απειλή του. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, κυκλοφόρησε στο YouTube βίντεο, όπου ο 40χρονος ακτιβιστής εμφανίζεται ως οπαδός του Χίτλερ. «Ο Ναβάλνι διατηρεί σχέσεις με ανθρώπους που προετοιμάζουν εθνοκάθαρση και θεωρούν τον Χίλτερ γκουρού τους», ακούγεται μια φωνή να λέει, ενώ από την οθόνη περνούν φωτογραφίες στις οποίες ο Ναβάλνι διακρίνεται, έπειτα από μοντάζ, να φορά περιβραχιόνιο με σβάστικα.
Το Κρεμλίνο αρνείται ότι έχει οποιαδήποτε σχέση, όμως οι περισσότεροι αναλυτές το ερμηνεύουν ως επίθεση του Κρεμλίνου σε κάποιον που διαφαίνεται ότι μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό αντίπαλο, 11 μήνες πριν από τις εκλογές. Ο Ντμίτρι Τράβιν, καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, υποστηρίζει ότι το ίδιο το Κρεμλίνο τώρα ανέδειξε τον Ναβάλνι σε αδιαμφισβήτητο ηγέτη της αντιπολίτευσης. «Δεν είναι ξεκάθαρο ακόμα εάν θα επιτύχουν με αυτό τον τρόπο να τον διαβάλουν, όμως όσοι παρακολουθούν θα το καταλάβουν: ο Ναβάλνι δεν είναι πλέον ένας ασήμαντος ακτιβιστής».
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ. Αν όμως ένας αντικυβερνητικός πολιτικός απειλεί να ανατρέψει την παντοδυναμία του Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν είναι μόνος. Δεν είναι λίγοι οι αξιωματούχοι της ρωσικής κυβέρνησης που ψιθυρίζουν ότι υπάρχει «απειλή εκ των έσω» για τον ηγέτη του Κρεμλίνου. Εχουν περάσει περισσότερα από 17 χρόνια από τότε που ο Πούτιν έγινε για πρώτη φορά πρόεδρος της Ρωσίας και το αυταρχικό σύστημα που έχει διαμορφώσει δείχνει σημάδια εσωτερικής διάβρωσης, γράφουν οι «Financial Times». Βέβαια, παραμένει ο ύπατος άρχοντας της ρωσικής πολιτικής με δημοφιλία που αγγίζει το 80%. Ομως θα έχει συμπληρώσει τα 71 του χρόνια στο τέλος της επόμενης εξαετούς θητείας του και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει σχέδιο διαδοχής.
«Θεωρούμε ότι υπάρχει σταθερότητα επειδή σίγουρα θα είναι υποψήφιος και για άλλη θητεία και σίγουρα θα κερδίσει», λέει πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησής του. «Ομως υπάρχει και αστάθεια επειδή όλα εξαρτώνται από εκείνον». Η ίδια πηγή, που γνωρίζει προσωπικά τον ρώσο πρόεδρο, θεωρεί ότι είτε θα αναδειχθεί κάποιος διάδοχος ή ο πρόεδρος «θα κάνει έναν Γέλτσιν», δηλαδή θα δοκιμάσει πιθανούς διαδόχους ως πρωθυπουργούς όπως ο προκάτοχος του Πούτιν Μπόρις Γιέλτσιν έκανε με τον σημερινό πρόεδρο το 1999.
Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σημερινός πρωθυπουργός, έχει υπάρξει αξιόπιστος συνεργάτης του Πούτιν επί χρόνια και πιστεύεται ότι έχει εξασφαλίσει την υπόσχεση του προέδρου ότι θα παραμείνει στο αξίωμά του έως το 2018. Ομως η θέση του δείχνει ευάλωτη. Στις μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του Μαρτίου ο Ναβάλνι με βίντεο κατηγόρησε τον Μεντβέντεφ ότι έχει συγκεντρώσει μέσω διαφθοράς τεράστια περιουσία σε ακίνητα. Ο πρωθυπουργός το αρνήθηκε, όμως οι κατηγορίες τον κάνουν ευάλωτο, υποστηρίζει η Τατιάνα Στανόβαγια, πολιτική αναλύτρια σε think tank της Μόσχας.
ΑΓΩΝΑΣ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗΣ. Ο Σεργκέι Κιριένκο, επιτελάρχης του Πούτιν και ο Μαξίμ Ορέσκιν, ο νεαρός υπουργός Οικονομίας –ο προκάτοχος του οποίου απομακρύνθηκε πέρσι με την κατηγορία της διαφθοράς –αναφέρονται ως πιθανοί διάδοχοι του Μεντβέντεφ. Ομως ο Πούτιν φαίνεται να απλώνει το δίχτυ. Τα τελευταία δύο χρόνια έχει απομακρύνει δεκάδες βοηθούς στο Κρεμλίνο, υπουργούς, αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας και τοπικούς ηγέτες. Παλιά πολιτικά στελέχη έχουν αντικατασταθεί με νέους άνδρες που οφείλουν σε εκείνον την καριέρα τους. «Οσοι αποδειχθούν πιστοί και αποτελεσματικοί ίσως μπουν στον τελικό κατάλογο για τη διαδοχή», σχολιάζουν οι αναλυτές. «Πρόκειται για μακροχρόνια διαδικασία».
Μια συνέπεια όλων αυτών είναι οι εσωκυβερνητικές διαμάχες, με κάποιους από την πολιτική ελίτ να προωθούν τα συμφέροντά τους πιο έντονα. Ακραίο παράδειγμα των τριβών μεταξύ εκείνων που βρίσκονται κοντά στον Πούτιν είναι η Τσετσενία. Εκεί οι συνομιλίες για την πώληση των τοπικών επιχειρήσεων της Rosneft στην περιφερειακή κυβέρνηση έχουν φέρει αντιμέτωπους τον Ιγκορ Σετσίν, επικεφαλής της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας, και τον Ραμζάν Καντίροφ, πολεμοχαρή ηγέτη της Τσετσενίας, που αρνείται να πληρώσει τα ποσά που ζητά η Rosneft.
Εν τω μεταξύ, ο Βιατσετσλάβ Βολοντίν, πρώην βοηθός του Κρεμλίνου, που έγινε πέρσι πρόεδρος της Δούμα, προσπαθεί να ενισχύσει την Κάτω Βουλή έναντι του Κρεμλίνου. Ο Βολοντίν, πιθανός μελλοντικός διεκδικητής της προεδρίας, προσπαθεί να ενισχύσει τη θέση του μέσα στη Δούμα, αποκτώντας μεγαλύτερο έλεγχο στη σύνταξη νομοσχεδίων.
