«Η όψη της σιωπής»: Η γνώση του παρελθόντος μοιάζει με μια μεγάλη ήπειρο: Καθώς ο χρόνος περνά και οι άνθρωποι φεύγουν, μαζί τους χάνεται και η άμεση επαφή με τα γεγονότα, αφήνοντας πίσω της γέφυρες ετοιμόρροπες, ξένες στον τόπο τους –με τις θάλασσες και τα κανάλια να αναπαριστούν το αδιόρατο παρελθόν. Ο ιστορικός τώρα, δηλαδή ο μελετητής της Ιστορίας, καλείται να γεφυρώσει αυτά τα προκύπτοντα «νησιά» με υποθέσεις. Φυσικά, αν βάλουμε στην άκρη τον θάνατο (όσο μπορούμε τέλος πάντων), υπάρχει και άλλη μια αιτία αυτής της φθοράς: η καταστροφή των αποδεικτικών στοιχείων. Αλλο το παρελθόν, όμως, και άλλο η μνήμη. Γιατί στη μνήμη δεν χωρά η παραχάραξη. Και πώς να παραχαράξει κανείς την περιβόητη «αντικομμουνιστική κάθαρση», τη σφαγή δηλαδή που έλαβε χώρα στην Ινδονησία το 1965; Ποτάμια και άλλοι θαλάσσιοι δρόμοι φράχθηκαν, καθώς εκατοντάδες πτώματα κατέληγαν στα –κατακόκκινα από το αίμα –νερά κάθε βράδυ. Σε κάποιες περιοχές ο στρατός οργάνωσε, ενθάρρυνε, εκπαίδευσε και εφοδίασε τοπικές παραστρατιωτικές οργανώσεις. Μιλάμε για ένα εκατομμύριο νεκρούς. Ενα εκατομμύριο.

Οι επερχόμενες κυβερνήσεις δεν είχαν καμιά πρόθεση να αναγνωρίσουν αυτές τις αγριότητες. Αντιθέτως, παρασημοφόρησαν τους σφαγείς ως ήρωες πολέμου. Αλλωστε, και η Δύση συμφωνούσε: Το πρωτοσέλιδο της αμερικανικής εφημερίδας «US News and World Report» έγραψε «Ινδονησία: Ελπίδα: Εκεί που δεν υπήρχε καμία», ενώ το περιοδικό «Time» περιέγραψε την καταστολή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ινδονησίας ως «Τα καλύτερα νέα στην Ασία για τη Δύση». Η σφαγή έμεινε εκτός από τα βιβλία ιστορίας της Ινδονησίας, τα οποία αναφέρονται σ’ αυτήν ως «πατριωτική εκστρατεία» που είχε ως αποτέλεσμα λιγότερους από 80.000 θανάτους. Μόνο το 2004 άλλαξαν για λίγο τα βιβλία, αλλά το νέο πρόγραμμα σπουδών εγκαταλείφθηκε το 2006 και έτσι οδηγήθηκαν, κυριολεκτικά, στην πυρά με διαταγή του γενικού εισαγγελέα της Ινδονησίας.

Εκεί όμως ήρθε το σινεμά –για την ακρίβεια ο Τζόσουα Οπενχάιμερ, που το 2014 παρουσίασε το φιλμ «The act of killing», ένα από τα πιο συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ που έχουν γυριστεί ποτέ. Και στο «The look of silence» ανακαλύπτουμε πως, μέσα από την πρώτη ταινία, μια οικογένεια που επέζησε από τη σφαγή ανακάλυψε πώς δολοφονήθηκε ο γιος τους, καθώς και την ταυτότητα των φονιάδων. Ετσι, ο Αντί, νεότερος αδελφός (και οφθαλμίατρος στο επάγγελμα), αντιπαρατίθεται μαζί τους –κάτι αδιανόητο για μια χώρα στην οποία οι δολοφόνοι παραμένουν στην εξουσία! Κακά τα ψέματα, η «Οψη της σιωπής» είναι μια ταινία δύσκολη στη διαχείρισή της. Ολες οι «δυτικές» βεβαιότητες καταρρίπτονται θεαματικά. Μένεις να κοιτάζεις βουβός κι εσύ τον ταλαίπωρο Αντι, καθώς παρακολουθεί –σιωπηλά –τους σφαγείς του αδελφού του, οι οποίοι, με τη σειρά τους, περιγράφουν χαμογελαστά τις «αγαθοεργίες» τους. Παρεμπιπτόντως, ο Οπενχάιμερ σκόπευε να «αποτυπώσει» και μια κάποια απολογητική ματιά στα πρόσωπα των δολοφόνων. Απέτυχε.

Βαθμοί: 8

Τελευταία Νέα