Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας έκπληκτοι οι Θεσσαλονικείς είδαν στους δρόμους και τις εκκλησίες μια αφίσα που έγραφε τα εξής: «Ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθιμος θα μεταφέρει το παλαιόν Εγκαίνιον του Ιερού Ναού και θα το τοποθετήσει μονίμως επί της Αγίας Τραπέζης». Εξίσου σαφής ήταν και η ανακοίνωση της Ιεράς Μητρόπολης για τη λειτουργία που θα γινόταν την Κυριακή: «Κατά την έλευσή του, ο Παναγιώτατος θα μεταφέρη μαζύ του το παλαιόν Εγκαίνιον του ιερού Ναού που ευρίσκετο στον ιερό Ναό του πολιούχου Αγίου Δημητρίου, για να το τοποθετήση μονίμως επί της Αγίας Τραπέζης».
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς προσεκτικός αναγνώστης για να διακρίνει μια έμφαση στη λέξη «μονίμως». Τυχαίο; Καθόλου. Διότι το περίφημο Εγκαίνιο, ένα αιματοβαμμένο ύφασμα δηλαδή που βρέθηκε το 1953 στον ναό του Αγίου Δημητρίου, δεν τοποθετήθηκε από τον μητροπολίτη σε κάποια εκκλησία, αλλά σε ένα μνημείο όπου διασταυρώθηκαν ο ρωμαϊκός, ο βυζαντινός και ο οθωμανικός πολιτισμός, σε ένα πολυπολιτισμικό μνημείο δηλαδή, όπου επιπλέον απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε μόνιμη κατασκευή ή εγκατάσταση εξοπλισμού: τη Ροτόντα.
Το πρόβλημα ξεκινά από μια απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου που επιτρέπει σε αυτό το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO την τέλεση λειτουργίας για μία Κυριακή κάθε μήνα. Με έγκριση επίσης του ΚΑΣ, επανατοποθετήθηκε ο σταυρός στην κορυφή της στέγης. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει θάρρος η Μητρόπολη, η οποία θεωρεί τη Ροτόντα χριστιανική εκκλησία και δηλώνει πως δεν θα παραιτηθεί ποτέ από τα «δικαιώματά της». Η χώρα μας όμως δεν είναι το Ιράν. Δεν έχουν την εξουσία οι μουλάδες, υπάρχουν νόμοι και ιδιοκτησιακά καθεστώτα, λαμβάνονται αποφάσεις που πρέπει να εφαρμόζονται.
Δικαίως εξανίσταται ο δήμαρχος. Κι αν αύριο –διερωτάται –ξεσηκωθούν οι μουσουλμάνοι και λόγω της ύπαρξης του μιναρέ ζητήσουν κι εκείνοι να χρησιμοποιούν τη Ροτόντα ως τόπο λατρείας; Η λύση για τον Μπουτάρη είναι μία: να απομακρυνθούν όλα τα σύμβολα, να απαγορευτούν όλες οι εκδηλώσεις, εκκλησιαστικές και κοσμικές, και το επιβλητικό αυτό μνημείο με τις αγιογραφίες και τα ψηφιδωτά να είναι αποκλειστικά επισκέψιμο για το κοινό. Η κατάληψη της Ροτόντας είναι παράνομη και απαράδεκτη.
Η κόντρα του δημάρχου με τον μητροπολίτη είναι γνωστή και παλιά. Ο Μπουτάρης δεν μπόρεσε ούτε νεκρώσιμη ακολουθία να προσφέρει στη σύζυγό του επειδή ο Ανθιμος διαφώνησε με την τελευταία της επιθυμία να αποτεφρωθεί η σορός της. Αν όμως η Εκκλησία μπορεί να συμπεριφέρεται στα του «οίκου» της ακόμη και με τρόπους που θυμίζουν Μεσαίωνα, δεν μπορεί να κάνει το ίδιο σε ένα μνημείο ιδιοκτησίας και αρμοδιότητας του υπουργείου Πολιτισμού.
Μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν, το υπουργείο βρήκε τη λύση. Το Εγκαίνιο, είπε, δεν βρίσκεται πλέον σε «εμφανές σημείο επί της Αγίας Τράπεζας εντός του μνημείου». Μονιμοποιήθηκε, αλλά κρύφτηκε. Και η στρουθοκάμηλος ξανάχωσε το κεφάλι της στην άμμο.