Αναμνήσεις από την Πόλη

Μια άγνωστη πλευρά της Κωνσταντινούπολης στα τέλη του 19ου αιώνα, δοσμένη μέσα από ασπρόμαυρες φωτογραφίες της εποχής, παρουσιάζει η έκθεση «Η Κωνσταντινούπολη των Ζαν Πασκάλ Σεμπάχ και Πολικάρπ Ζοαγέ (1890-1900) από την Τρικόγλειο Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ» που φιλοξενείται έως τις 10 Ιουνίου στη Θεσσαλονίκη. Ο εκθεσιακός χώρος της Αγιορειτικής Εστίας μετατρέπεται σ’ ένα ανοιχτό βιβλίο αναμνήσεων που καλούνται να ξεφυλλίσουν οι επισκέπτες, ανατρέχοντας σε όλα τα σημαντικά σημεία της Πόλης αλλά και των ανθρώπων της.

Στην έκθεση παρουσιάζονται 50 φωτογραφίες των Ζαν Πασκάλ Σεμπάχ και Πολικάρπ Ζοαγέ, οι οποίοι είχαν στήσει το ομώνυμο εργαστήριο απασχολούμενοι κυρίως με τη φωτογράφιση της Κωνσταντινούπολης και της Αιγύπτου. Μια και την εποχή εκείνη οι Δυτικοί αντιμετώπιζαν την Ανατολή ως κάτι το εξωτικό, οι δύο φωτογράφοι έφτιαχναν λευκώματα με εντυπωσιακές εικόνες της Πόλης που πουλούσαν σε επισκέπτες από το εξωτερικό. «Οι φωτογραφίες αυτές συνδέουν την τοπιογραφία με την ηθογραφία και δείχνουν λίγο από τη ζωή των κατοίκων. Είναι μια μείξη εμπορικής, τουριστικής και καλλιτεχνικής φωτογραφίας. Κινούνται στο όριο γιατί κάποιες έχουν την αισθητική της καρτ ποστάλ, άλλες προσπαθούν να βρουν μια πιο καλλιτεχνική προσέγγιση» αναφέρει ο Θοδωρής Μάρκογλου, ένας εκ των επιμελητών της έκθεσης μαζί με τους Αντώνη Σαραγιώτη και Μαρία Φαρμάκη.

Η προσπάθεια των δύο φωτογράφων να ξεφύγουν από το ντοκουμέντο και να παραγάγουν παράλληλα κάποια έργα τέχνης με την κάμερά τους φαίνεται παράλληλα και στις συνθέσεις που έστηναν στο κάδρο τους κάθε φορά. «Ο Σεμπάχ ήταν 16 χρονών και ο Ζοαγέ 41. Δεν ξέρουμε ποιος τράβηξε ποια εικόνα, αλλά υπάρχει μια συνένωση του παλιού και του καινούργιου. Η εικαστική ιδιότητα είναι φανερή γιατί ακολουθούν κάποια από τα εικαστικά ρεύματα της εποχής» τονίζει ο ιστορικός τέχνης.

ΚΑΙ ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ. Πέρα από τις φωτογραφίες που συνήθως δείχνουν μνημεία, τοπία, τα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, τον Βόσπορο, τις εκκλησίες και τα παλάτια, η έκθεση συμπληρώνεται από δέκα σπάνιες εκδόσεις για την Πόλη της περιόδου από το 1829 έως το 1926. Ολες τους προέρχονται από τη συλλογή σπάνιων βιβλίων της Τρικογλείου Βιβλιοθήκης, την οποία δώρισε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ο Ελληνοαιγυπτιώτης Ιωάννης Τρικόγλου. «Είναι κάποιοι τουριστικοί οδηγοί της εποχής με χάρτες της πόλης και φωτογραφίες. Κάποιες απ’ αυτές είναι των Σεμπάχ και Ζοαγέ, γεγονός που αποδεικνύει πως ήταν γνωστοί στην εποχή τους, αναπαρήγαν και πωλούσαν τη δουλειά τους. Το εμπορικό τους δίκτυο ήταν πολύ έντονο» υπογραμμίζει ο Θοδωρής Μάρκογλου.

Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορτασμού των 90 χρόνων της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και την Αγιορειτική Εστία.