[Αριστερά της Εδέμ] Το δωμάτιο του Μνημονίου

Πολλά μπορούν να σταχυολογηθούν ή να αναλυθούν με άξονα τη συνέντευξη του Πρωθυπουργού στον Νίκο Χατζηνικολάου. Το success story, η τεχνική επιβίωσης εντός Μνημονίου, το ηθικό πλεονέκτημα και το δισκοπότηρο του εξιτηρίου από την επιτροπεία θα μπορούσαν να συνοψίσουν τη νέα ρητορεία του. Ηταν φορές που, αν έκλεινες τα αφτιά, νόμιζες πως άκουγες έναν μετριοπαθή σοσιαλδημοκράτη. Ακόμη και η μεταβολή των χαρακτηρισμών για τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε μπορεί να εξηγηθεί σε ένα νέο πλαίσιο μετατόπισης που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα κορυφωθεί το επόμενο διάστημα, μετά την ψήφιση των μέτρων, και θα διαμορφώσει ένα νέο αφήγημα για τους κυβερνώντες (το ύστατο, για την ακρίβεια): προοδευτικός μεταρρυθμισμός και μπαράζ εξεταστικών κατά του αμαρτωλού παρελθόντος.

Υπάρχει όμως κάτι άλλο που διέτρεχε όλη την τοποθέτηση Τσίπρα στην εν λόγω συνέντευξη. Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί όλο και περισσότερους και συχνά απαντιέται με εντελώς λανθασμένο τρόπο. Είναι η ακινησία ή εν πάση περιπτώσει η κινηματική ύφεση. Τίποτα δεν κουνιέται. Για την ακρίβεια, τίποτα που να κάνει τον Τσίπρα να ανησυχεί (ακόμη). H φθορά του περιορίζεται δημοσκοπικά. Η κοινωνική αποδοκιμασία παραμένει βουβή και δεν λαμβάνει πολιτικά χαρακτηριστικά μαζικής αμφισβήτησης. Για την ακρίβεια, ακόμη οριοθετείται εκλογικά, εξού και ο κύριος Κυριάκος Μητσοτάκης διατηρεί για το κόμμα του την πρόσληψη μιας αντικυβερνητικής ψήφου. Οχι όμως ακόμη μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας και μιας νέας ηγεμονίας.

Εξού και κάθε φορά που ο Τσίπρας επιχρωματίζει με φιλολαϊκό τρόπο την πολιτική του, η ΝΔ μοιάζει να χάνει το πλεονέκτημα. Κι αυτό εξηγείται εν μέρει με μια βασική αλήθεια: το Μνημόνιο Τσίπρα τέθηκε προς λαϊκή επικύρωση. Σε μια αλυσίδα Μνημονίων, πειραμάτων κοινωνικής μηχανικής, το δικό του ψηφίστηκε. Ψηφίστηκε μειοψηφικά από την κοινωνία, θα πει κάποιος. Με όρους όμως αστικού πολιτικού συστήματος, όχι. Αυτή η αίσθηση συνενοχής για την ασκούμενη πολιτική ή και συναίνεσης είναι κάτι που ακόμη πλανιέται πάνω από την πολιτική σκηνή. Ο Τσίπρας είπε πως θα εφαρμόσει Μνημόνιο. Το φιλευρωπαϊκό τόξο είχε ήδη ψηφίσει τον πυρήνα του. Η κοινωνική Αριστερά που δεν είναι στο κέντρο των σημερινών διεργασιών δεν αρκεί για να διαμορφώσει όρους ρήγματος. Η αντιπαράθεση διατηρείται εντός μνημονιακού δωματίου.