Η έρευνα – ακτινογραφία για την παιδεία που παρουσιάζουν από σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ» απεικονίζει μια κατάσταση χαμένων ευκαιριών σε βάθος δεκαετιών, η οποία έχει οδηγήσει τα πράγματα σε σημείο λίγο πριν από την κατάρρευση.
Οι αριθμοί μπορεί να μη λένε όλη την αλήθεια, δίνουν όμως μια σαφή εικόνα –και αυτή είναι απογοητευτική. Βεβαίως, δεν απεικονίζουν τις σχεδόν ηρωικές προσπάθειες των πανεπιστημιακών, χάρη στις οποίες ορισμένα πανεπιστήμιά μας κατορθώνουν να εμφανίζονται –ακόμα… –σε σχετικά υψηλές θέσεις παγκόσμιων κατατάξεων και παράγουν νέους επιστήμονες που γίνονται περιζήτητοι, δυστυχώς σε άλλες χώρες… Ούτε εξιστορούν τον μόχθο των ερευνητών, διδακτόρων και μεταπτυχιακών φοιτητών, χάρη στον οποίο η έρευνα επιζεί παρά τις αντιξοότητες. Και σίγουρα δεν απεικονίζουν την ψυχική κατάσταση των εκπαιδευτικών που για χρόνια ανασαίνουν την κιμωλία διδάσκοντας με αυταπάρνηση τους νέους.
Ωστόσο οι αριθμοί επισημαίνουν κάτι αναμφισβήτητο: είναι πλέον θέμα επιβίωσης για τη χώρα η αλλαγή νοοτροπίας στην παιδεία. Επί δεκαετίες η μία κυβέρνηση μετά την άλλη έχτιζε και ξεθεμελίωνε χωρίς επιτελικό σχεδιασμό σε βάθος χρόνου μεγαλύτερο από μια θητεία και συνεπώς χωρίς όραμα, δίχως μια στοιχειώδη πολιτική –και κατ’ επέκταση, κοινωνική –συναίνεση για το πού να κατευθύνουμε τα πράγματα.
Αν ισχύει η γνωστή ρήση πως «αυτόν τον κόσμο τον δανειστήκαμε από τα παιδιά μας», τότε οφείλουμε να δράσουμε τώρα. Μια χώρα χωρίς γερή παραγωγική βάση που επιπλέον βιώνει συνθήκες οικονομικού πολέμου, μόνο ο παράγοντας γνώση μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα. Αλλος χρόνος δεν υπάρχει. Απαιτείται τώρα, χθες, χάραξη εθνικής στρατηγικής και δράση για την παιδεία.
