«…Ετσι, η Μαρίν Λεπέν απαιτεί να απομακρύνουν την ευρωπαϊκή σημαία από τηλεοπτικό στούντιο –“αυτή την πατσαβούρα της ολιγαρχίας” –και κανείς από τους δημοσιογράφους δεν έχει το θάρρος να της δείξει την πόρτα. (“Η σημαία μένει, εσείς φεύγετε”)…»
Σώτη Τριανταφύλλου, «Athens Voice»
Πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, διαβάζαμε τις δημοσκοπήσεις και την εξέλιξή τους. Το Σάββατο, έδιναν μια πτώση της Λεπέν από τις αρχικές και μια πρωτιά του Μακρόν που δεν φαινόταν στην αρχή της περιόδου. Η διαφοροποίηση ήταν αποτέλεσμα του άτυχου χειρισμού του συντηρητικού κόμματος και της έκπληξης του Μελανσόν που αποτύπωνε κοινά χαρακτηριστικά με αυτά της Λεπέν σε πολιτικές θέσεις σε σχέση με την παγκοσμιοποίηση και την ευρωπαϊκή πολιτική.
Το Σάββατο το πρωί, καθώς δεν εμπιστευόμουν τις δημοσκοπήσεις λόγω της αστοχίας τους στις ψηφοφορίες για το Brexit και τον Τραμπ, επικοινώνησα με φίλη στο Παρίσι για να «ακούσω» τον παλμό του δρόμου.
ΣΚΗΝΗ 1η, στο ταξί. «Κυρία μου, δεν υπάρχει κράτος πια να μας υπερασπιστεί. Είμαστε θύματα της Uberisation. Δεν ξέρετε τι σημαίνει η λέξη; Προέρχεται από τη φίρμα UBER, τα πειρατικά ταξί που κυκλοφόρησαν οι Αμερικανοί και μας έκοψαν τις δουλειές. Οποιος γουστάρει βγαίνει με το αυτοκίνητό του με το σήμα της και δεν δίνουν δεκάρα ούτε για φόρους ούτε για προδιαγραφές ασφαλείας. Τι να ψηφίσω; Ολοι ίδιοι είναι».
ΣΚΗΝΗ 2η, στο ξενοδοχείο. Μικρό ξενοδοχείο σε μεσαία αστική γειτονιά. Ο ιδιοκτήτης. «Με αυτή την πειρατεία της Airbnb έχουν αδειάσει τα ξενοδοχεία, έχουμε συμπιέσει τις τιμές. Το κράτος προστατεύει τους παράνομους. Τι να ψηφίσω; Τόσα χρόνια ψηφίζω πότε τον έναν και πότε τον άλλον και τίποτε δεν γίνεται».
Τα αποτελέσματα δικαίωσαν τον δρόμο. Τα δύο παραδοσιακά κόμματα ηττήθηκαν. Οπως και έδειξαν μια διχασμένη Γαλλία:
Γεωγραφικά οι δυτικές περιοχές, όπου βρίσκεται εγκατεστημένη η βαριά βιομηχανία, ψήφισαν μαζικά Λεπέν. Οι βιομηχανικοί εργάτες 37% Λεπέν και 25% Αριστερά. Οι κοινότητες με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, κυρίως αγροτικές, επίσης. Οι ανατολικές με θέα στη θάλασσα και με τουριστικό ενδιαφέρον και οι μεγάλες πόλεις ψήφισαν Μακρόν.
Ηλικιακά, οι νέοι 18-24 προτίμησαν τον Μελανσόν σε ποσοστό 30% και τη Λεπέν με 21%. Οι άνεργοι έδωσαν 36% στον Μελανσόν και 21% στη Λεπέν. Τι θα γίνει στον δεύτερο γύρο; Θα επαληθευτεί η ευρεία νίκη του Μακρόν την οποία προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις ή μήπως θα διαψευσθούν; Η Γαλλία που αισθάνεται αποκλεισμένη είναι πράγματι μειοψηφούσα;
Πάντως οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μέρα με την ημέρα συρρίκνωση της διαφοράς μεταξύ των υποψηφίων, ενώ «φυλές» της συντηρητικής Γαλλίας, όπως οι φανατικά θρησκευόμενοι, μέρος των ψηφοφόρων της Αριστεράς, νέοι κ.λπ. προτιμούν την απόρριψη της παλαιάς τάξης πραγμάτων, στην οποία πλέον εντάσσουν και τον Μακρόν. Ευρώπη, παγκοσμιοποίηση, κλείσιμο των συνόρων στους μετανάστες απειλούν, πιστεύω, την ΕΕ. Γιατί μια νίκη των δυνάμεων των αντισυστημικών μπορεί να διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις και τη λογική. Και τότε, αντίο Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά την επικοινωνιακή πολιτική των πολιτικών και των δημοσιογράφων, το περιγράφει η Σώτη Τριανταφύλλου. Οι δυνάμεις της λογικής έμειναν άφωνες, ανοχύρωτες και παθητικές μπροστά στη λαίλαπα του λαϊκισμού, του ασύστολου ψεύδους που τη συνοδεύουν. Οπως συνέβη και στο ελληνικό δημοψήφισμα.
