«Μαζί μπορούμε να αλλάξουμε τη μοίρα ολόκληρης της περιοχής». Αυτά ήταν τα λόγια του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν προς τον ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν που τον υποδέχθηκε στο Σότσι. Είναι η δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες που συναντώνται οι δύο ηγέτες. «Εχουμε πολύ βαριά δουλειά στους ώμους μας, μεγάλη ευθύνη» πρόσθεσε, εκτιμώντας ότι Ρωσία και Τουρκία αποκτούν ιδιαίτερο κύρος στην ευρύτερη περιοχή. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μία ημέρα μετά την επίσκεψη στο Σότσι της γερμανίδας καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ και μία ημέρα μετά την τηλεφωνική συνομιλία Πούτιν με τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ με θέμα τις ασφαλείς ζώνες στη Συρία.
Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συμφώνησαν να επιταχύνουν τις προσπάθειες για την επίλυση της κρίσης στη Συρία –την ώρα που στο Καζακστάν διεξάγονται εδώ και δύο ημέρες συνομιλίες για τη δημιουργία ασφαλών ζωνών με πρωτοβουλία της Ρωσίας και συμμετοχή της Τουρκίας. Η συριακή αντιπολίτευση αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τη ρωσική πρωτοβουλία, που προβλέπει τη δημιουργία τεσσάρων ζωνών ασφαλείας, στις οποίες θα περιπολούν στρατιώτες από τη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν. Βέβαια, Τουρκία και Ρωσία έχουν διαφορετικές απόψεις για την επόμενη μέρα στη Συρία, με βασικότερη το μέλλον του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ. Η Αγκυρα επιμένει ότι ο Ασαντ πρέπει να παραιτηθεί, ενώ η Μόσχα έχει εντελώς διαφορετική άποψη.
Ολα αυτά συζητήθηκαν χθες μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν, οι οποίοι φαίνεται ότι προσπαθούν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις των χωρών τους, που είχαν φθάσει σε κρίσιμο σημείο μετά την κατάρριψη, τον Νοέμβριο του 2015, από τους Τούρκους ενός ρωσικού μαχητικού που πετούσε στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας. Τότε η Μόσχα είχε χαρακτηρίσει το περιστατικό «πισώπλατη μαχαιριά» και είχε σπεύσει να επιβάλλει εμπορικές κυρώσεις. Ο Ερντογάν τελικά ζήτησε συγγνώμη και σιγά σιγά φαίνεται να αποκαθίσταται η ηρεμία στις διμερείς σχέσεις.
Τον Μάρτιο, κατά την προηγούμενη συνάντηση των δύο ηγετών, ο Ταγίπ Ερντογάν είχε εκφράσει την ελπίδα του ότι θα αρθούν οι κυρώσεις, ιδιαίτερα στις τουρκικές εξαγωγές λαχανικών και φρούτων προς τη Ρωσία. Αυτό έχει συμβεί εν μέρει, όμως η Αγκυρα θέλει την πλήρη άρση. Η Ρωσία συνεχίζει να μπλοκάρει την εισαγωγή φορτίων τουρκικής ντομάτας –ύψους 250.000 δολαρίων τον χρόνο -, ενώ η Τουρκία ουσιαστικά απαγόρευσε την εισαγωγή ρωσικού σταριού και άλλων τροφίμων, κίνηση που κόστισε στους ρώσους εξαγωγούς περίπου 1,5 δισ. δολάρια.
Μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου στο Σότσι, ο τούρκος πρόεδρος επανέλαβε ότι η χώρα του θα πάρει μέτρα εναντιον των απειλών από τα νότια σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ. Επανέλαβε τις κατηγορίες για τους Κούρδους της Συρία και την οργάνωσή τους YPG, η οποία συνεργάζεται στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες –ότι είναι ακραίοι και τρομοκράτες. «Είναι καθήκον τόσο δικό μας όσο και της Ρωσίας να τους αντιμετωπίσουμε» είπε. Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα επικρίνει την Ουάσιγκτον για τη συνεργασία τους με τους Κούρδους της Συρίας και τον τελευταίο μήνα τα τουρκικά αεροσκάφη πραγματοποίησαν επιθέσεις εναντιον βάσεων του YPG στη Βόρεια Συρία και στην περιοχή Σιντζάρ του Ιράκ. Σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε κίνδυνος συγκρούσεων στο έδαφος και γι’ αυτό αμερικανοί στρατιώτες εστάλησαν για να περιπολούν μεταξύ των δύο πλευρών.
Πυραυλικές μπίζνες
Σύμφωνα με πηγές του Κρεμλίνου, οι δύο ηγέτες συζήτησαν και την αγορά από την Αγκυρα του εξελιγμένου ρωσικού αμυντικού πυραυλικού συστήματος S-400. Υπήρχε μεταξύ τους μια καταρχήν συμφωνία και χθες φαίνεται να υπήρξε κατάληξη στο θέμα του κόστους. Κύκλοι του ΝΑΤΟ έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην κίνηση αυτή.
