Παγκόσμια Ημέρα για το Ασθμα στις 2 Μαΐου και στο προσκήνιο επανήλθε μία ασθένεια που προσβάλλει περισσότερους από 850.000 Ελληνες.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Πνευμονολογίας Στυλιανός Λουκίδης, συντονιστής στην Ομάδα Ασθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, απαντά στα συνηθέστερα ερωτήματα των ασθενών για τη νόσο.
Σε τι διαφέρει το βρογχικό από το αλλεργικό άσθμα;
Το άσθμα είναι μία νόσος που αφορά τους βρόγχους. Ο παλαιός όρος βρογχικό άσθμα αφορά όλους τους πάσχοντες από αυτό, ενώ το αλλεργικό άσθμα αφορά εκείνους στους οποίους η εμφάνιση των συμπτωμάτων σχετίζεται με την έκθεση σε αλλεργιογόνα (π.χ. στη γύρη της άνοιξης).
Δεν είχα άσθμα σε μικρή ηλικία. Γιατί το εμφάνισα τώρα;
Αν και το άσθμα διαγιγνώσκεται πιο συχνά στα παιδιά και τους νεαρούς ενηλίκους, μπορεί να εμφανιστεί και σε μεγάλες ηλικίες. Ηπια συμπτώματα που εκδήλωνε ένα άτομο στα νιάτα του (π.χ. επίμονος βήχας ύστερα από κάθε κρύωμα) μπορεί να αποτελούσαν ήπιες εκδηλώσεις άσθματος ή να σχετίζονταν με την προδιάθεση εκδήλωσής του (π.χ. αλλεργική ρινίτιδα, δερματίτιδα ή επιπεφυκίτιδα).
Προϋπόθεση για την εμφάνιση του άσθματος είναι η παρουσία κάποιου εκλυτικού παράγοντα (π.χ. αλλαγή κατοικίας, νέος τρόπος θέρμανσης, νέο κατοικίδιο), ο οποίος πρέπει να αναζητάται όταν εκδηλώνεται το άσθμα σε μεγάλη ηλικία.
Εχω μόνο βήχα. Πώς μπορεί να λέει ο γιατρός ότι έχω άσθμα;
Το άσθμα μερικές φορές εκδηλώνεται μόνο με βήχα (cough-variant asthma) ο οποίος είναι επίμονος, συνήθως ξηρός (χωρίς πτύελα), έχει περιοδικότητα και δεν συνοδεύεται από τα άλλα, τυπικά συμπτώματα της νόσου (συριγμό, δύσπνοια, βάρος στο στήθος).
Η συγκεκριμένη μορφή άσθματος συνήθως ανταποκρίνεται καλά στην κλασική θεραπεία, όπως τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή.
Εχω άσθμα και ζω με έναν καπνιστή. Είναι επικίνδυνο;
Το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου επικίνδυνο με το ενεργητικό για τους ασθενείς με άσθμα, ιδίως για τα παιδιά τα οποία έχουν αυξημένες εισαγωγές στο νοσοκομείο με παροξύνσεις όταν καπνίζουν οι γονείς τους στο σπίτι.
Αντίστοιχα, οι ασθενείς με άσθμα που καπνίζουν έχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν κρίσεις άσθματος, ενώ τα φάρμακα που λαμβάνουν (λ.χ. εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή) είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε αυτούς.
Επομένως, και οι μεν και οι δε δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον καπνό των τσιγάρων.
Επιτρέπεται να γυμνάζονται οι ασθενείς με άσθμα;
Η άσκηση είναι ωφέλιμη γι’ αυτούς, συνεπώς ενδείκνυται εφόσον παίρνουν σωστά τα φάρμακα, ρυθμίζουν την ασθένειά τους και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν την έγκριση του γιατρού τους.
Προκαλούν καρδιακή αρρυθμία τα φάρμακα για το άσθμα;
Μερικά από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του άσθματος (ιδίως οι β-διεγέρτες και η θεοφυλλίνη) έχουν επίδραση στην καρδιά και μπορεί να προκαλέσουν ταχυκαρδία (γρήγορο σφυγμό) ή αρρυθμίες.
Εάν πάσχετε από καρδιολογικό πρόβλημα ή παρατηρήσετε διαταραχή στον καρδιακό παλμό σας, συμβουλευθείτε τον πνευμονολόγο και τον καρδιολόγο σας.
Είναι ασφαλή τα ταξίδια με αεροπλάνο;
Το άσθμα δεν επηρεάζεται από το υψόμετρο, ενώ οι πιθανότητες λοίμωξης από ίωση του αναπνευστικού στη διάρκεια ενός ταξιδιού είναι μικρές. Οσοι, πάντως, πάσχουν από πολύ σοβαρό άσθμα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν ταξιδεύσουν.
Για όλους τους ασθενείς το σημαντικό είναι να έχουν τα ανακουφιστικά φάρμακά τους στη χειραποσκευή που θα πάρουν στην καμπίνα του αεροσκάφους.
Εχω άσθμα και είμαι έγκυος. Τι πρέπει να προσέξω;
Το άσθμα είναι ένα από τα πιο συχνά νοσήματα που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως ποσοστό έως 4% των κυήσεων επιπλέκονται από αυτό, ενώ σε μία στις τρεις ασθενείς το άσθμα επιδεινώνεται. Τους μεγαλύτερους κινδύνους διατρέχουν οι έγκυοι με άσθμα που δεν ρυθμίζεται καλά.
Κάθε έγκυος με άσθμα πρέπει να παίρνει τα φάρμακα της και να παρακολουθείται τακτικά και από τον πνευμονολόγο της, ο οποίος θα συνεργάζεται με τον γυναικολόγο.