Με αυτή την παράσταση η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη ολοκληρώνει μια τριλογία με την ομάδα Anima που ξεκίνησε το 2012 με την παράσταση «Ιούλιος Καίσαρας: Scripta Femina» και ακολούθησε με την «Εξοδο» το 2014-2016, η οποία ήταν υποψήφια φέτος για το Βραβείο Κάρολος Κουν. Το τρίτο κατά σειρά έργο που επέλεξε η σκηνοθέτρια είναι «Ο ζητιάνος» του Ανδρέα Καρκαβίτσα που ανεβάστηκε στη Λαμία και τώρα παρουσιάζεται για δύο ακόμη βραδιές στο Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου.
Πρόκειται για ένα από τα πιο κλασικά μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο οποίο ο Καρκαβίτσας εμπνέεται τον πρωταγωνιστή του, από ένα ταξίδι του στα χωριά των Κραβάρων, το 1890. «Με ενδιαφέρει πολύ και ως γυναίκα να προτάξω τη γυναικεία γνώμη, άποψη και φωνή. Οπότε αφενός θεώρησα ότι ήταν μια καλή συνέχεια μετά την “Εξοδο” και αφετέρου ήταν περίεργο ότι έχουν ανέβει πολλά έργα του Παπαδιαμάντη στο θέατρο, ενώ ο Καρκαβίτσας δεν έχει ανέβει ποτέ. Και κάπως έτσι ξεκίνησα να τον ψάχνω και διάβασα πρώτα τον “Ζητιάνο” το οποίο είναι ένα συγκλονιστικό κείμενο για πολλούς λόγους», λέει η σκηνοθέτρια.
Ο ήρωας. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους θέλησε να ανεβάσει τον «Ζητιάνο» στη σκηνή. «Ο ένας είναι ότι ο κεντρικός ρόλος, ο Τζιριτόκωστας, ο οποίος είναι ένας επαγγελματίας επαίτης, ο κακός, που στο τέλος της ιστορίας δεν τιμωρείται και δεν έρχεται η κάθαρση για τον θεατή. Και αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον, το πώς κινεί τα νήματα και στο τέλος φεύγει σχεδόν ανέπαφος. Αυτό μου κίνησε πολύ το ενδιαφέρον σε σχέση με το πώς σκιαγραφείς ένα τέτοιο πρόσωπο. Ο άλλος λόγος είναι ότι έχει πολλά συμβολικά και επίκαιρα στοιχεία. Με την έννοια της επαιτείας και της ζητιανιάς. Είναι μια πραγματική ιστορία που αφορούσε την Ελλάδα στην εποχή της προσάρτησης της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος το 1881. Κάνει πολλούς συνειρμούς σε σχέση με αυτό που ζούμε σήμερα, με το ότι είμαστε σε μια κατάσταση σχεδόν επαιτείας και τα πράγματα με έναν τρόπο είναι αφημένα στην τύχη τους. Φυσικά, είναι ένα κείμενο που έχει πολύ ωραία γλώσσα, γιατί ο Καρκαβίτσας είναι υπέρμαχος της δημοτικής γλώσσας και χρησιμοποιεί δικές του λέξεις που έχουν να κάνουν με τον ήχο και της εικόνα της ίδιας της λέξης. Είναι πολύ σημαντικός γλωσσοπλάστης και έχουμε κρατήσει κάποιες από αυτές τις λέξεις μέσα στο κείμενο».
Αληθινή ιστορία. «Στο Μεσολόγγι, στα Κράβαρα, υπήρχε αυτό το χωριό και επειδή είναι πολύ βραχώδες, οι κάτοικοι δεν είχαν πώς να τραφούν και έτσι δημιουργούσαν επαγγελματίες επαίτες. Είναι αληθινή ιστορία, δεν είναι μυθοπλασία. Και αυτοί οι επαίτες πήγαιναν σε όλη την Ελλάδα ακόμα και εκτός των συνόρων. Πουλούσαν στις γυναίκες βότανα και μαντζούνια και όλο αυτό το στοιχείο της δεισιδαιμονίας. Αυτοί λοιπόν ανέβηκαν προς τη Λαμία, προς τη Ρούμελη και τον θεσσαλικό κάμπο και το ενδιαφέρον είναι ότι στη Λαμία που ξεκινήσαμε τις παραστάσεις οι θεατές μάς έλεγαν ότι γνώριζαν τις ιστορίες από αφηγήσεις από τους παππούδες τους και ότι υπάρχουν πολλοί που έχουν κατέβει από τα Κράβαρα και μένουν στη Λαμία. Και αυτό ήταν πολύ συγκινητικό».
Η παράσταση. «Είναι μια εικαστική αναπαράσταση, ένα εικαστικό συμβάν. Είναι όλο σαν πίνακες και έχει περίεργες γλυπτικές μάσκες, οπότε είναι ιδωμένο μέσα από μια φόρμα πιο εικαστική, πιο μετρημένη, πιο σωματική. Αυτή είναι η ιδέα που κυριάρχησε για να αποδώσουμε την εποχή. Η ιστορία έχει πολύ σασπένς, ίσως είναι και αυτός ένας λόγος που δεν έχει ανέβει ποτέ στο θέατρο. Στην παράσταση η ιστορία ξετυλίγεται από την πλευρά των γυναικών, οι οποίες αφηγούνται αυτή την ιστορία και έχοντας προέλθει από μια Τουρκοκρατία όπου η θέση της γυναίκας ήταν απόλυτα καταπιεσμένη, είναι ουσιαστικά εκείνες που βλάπτονται από τον επιτήδειο ζητιάνο. Οπότε αφηγούνται την ιστορία για να καταλάβουν τι συνέβη».
INFO
Στο Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου (Προφήτη Δανιήλ 3-5 και Πλαταιών, Κεραμεικός, τηλ. 211-0132.002-5, 212-104.2777). 6, 7 Μαΐου στις 19.00. Παίζουν: Λεωνίδας Κακούρης, Κατερίνα Μπιλάλη, Μαρία Καρακίτσου, Λευτέρης Παπακώστας, Γιώτα Τσιότσκα.
