Novartis: Επιβεβαίωση οφέλους φινγκολιμόδης για πολλαπλή σκλήρυνση

Αθήνα, 8 Μαΐου, 2017– Η Novartis ανακοίνωσε δεδομένα από τη μελέτη Φάσης IV για την πολλαπλή σκλήρυνση και την κλινική έκβαση και τη μαγνητική τομογραφία στις ΗΠΑ (MS-MRIUS), με την οποία επιβεβαιώθηκε η αποτελεσματικότητα της φινγκολιμόδης υπό πραγματικές συνθήκες, υποστηρίζοντας προηγούμενα ευρήματα από δοκιμές Φάσης ΙΙΙ^{1, 2}. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι η φινγκολιμόδη είχε επίδραση σε τέσσερις κύριους παράγοντες μέτρησης της ενεργότητας της ΠΣ (υποτροπές, βλάβες που εντοπίζονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας, επιδείνωση της αναπηρίας και απώλειας εγκεφαλικού όγκου), σε άτομα με υποτροπιάζουσα διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση (RRMS), για διάστημα έως και 16 μηνών.¹Επίσης, είναι η πρώτη φορά που μια πολυκεντρική μελέτη αξιολόγησε και απέδειξε ότι οι συνηθισμένες απεικονίσεις της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) που λαμβάνονται στο καθημερινό κλινικό περιβάλλον μπορούν να χρησιμοποιηθούν αξιόπιστα για τη μέτρηση της απώλειας εγκεφαλικού όγκου, που αποτελεί κύριο παράγοντα μέτρησης της εξέλιξης της νόσου στα άτομα με RRMS³. Τα πλήρη αποτελέσματα παρουσιάζονται στην 69η Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας (ΑΑΝ) στη Βοστόνη της Μασαχουσέτης, ΗΠΑ.

Η μελέτη MS-MRIUS είναι μια πολυκεντρική (33 κέντρα), αναδρομική μελέτη υπό πραγματικές συνθήκες σε 590 ασθενείς με RRMS που λαμβάνουν θεραπεία με φινγκολιμόδη¹. Σε διάμεσο διάστημα παρακολούθησης 16 μηνών, 85,8% των ασθενών που λάμβαναν φινγκολιμόδη παρέμειναν στη θεραπεία¹. Από τους ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια αξιολόγησης NEDA-3 (απουσία υποτροπών, απουσία νέων ή διογκωμένων βλαβών που εντοπίζονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας και απουσία επιδείνωσης της αναπηρίας, n=586), ποσοστό 59,6% πέτυχαν κατάσταση NEDA-3¹. Από τους ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια αξιολόγησης NEDA-4 (NEDA-3 συν απουσία απώλειας όγκου του εγκεφάλου, n=325), περισσότεροι από το ένα τρίτο (37,5%) πέτυχαν κατάσταση NEDA-4¹. Η μελέτη κατέδειξε ότι μεταξύ των ασθενών NEDA-4, το 86,5% που λάμβανε φινγκολιμόδη δεν εμφάνισε υποτροπές, το 91,1% δεν παρουσίασε επιδείνωση της αναπηρίας και το 79,7% δεν είχε νέες ή διογκωμένες βλάβες στη μαγνητική τομογραφία¹. Επιπλέον, ποσοστό 58,2% των ασθενών δεν είχαν σχετιζόμενη με την ΠΣ απώλεια εγκεφαλικού όγκου άνω του 0,4%. Η εν λόγω μέτρηση εντάσσεται σε γενικές γραμμές εντός των αναμενόμενων ορίων για τα άτομα χωρίς ΠΣ.

«Τα εν λόγω δεδομένα βασίζονται στην πληθώρα κλινικών στοιχείων και ενδείξεων υπό πραγματικές συνθήκες που καταδεικνύουν ότι η φινγκολιμόδη είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική, μακροπρόθεσμη θεραπευτική επιλογή για τον έλεγχο της ενεργότητας της υποτροπιάζουσας ΠΣ», δήλωσε ο Vas Narasimhan, Global Head of Drug Development και Chief Medical Officer της Novartis. «Η μέτρηση της συρρίκνωσης του εγκεφάλου εξαρτιόταν στο παρελθόν από εξειδικευμένες τεχνικές σάρωσης του εγκεφάλου. Αυτά τα επαναστατικά, νέα δεδομένα, που καταδεικνύουν ότι η απώλεια εγκεφαλικού όγκου μπορεί να μετρηθεί αξιόπιστα μέσω των συνηθισμένων απεικονίσεων της μαγνητικής τομογραφίας, μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο παρακολούθησης αυτού του κύριου παράγοντα μέτρησης της εξέλιξης της νόσου, βοηθώντας τελικά τους ασθενείς και τους ιατρούς να παρακολουθούν και να διαχειρίζονται την επιτυχία της θεραπείας και τις εκβάσεις.»

Τα δεδομένα κατέδειξαν για πρώτη φορά ότι οι απεικονίσεις της μαγνητικής τομογραφίας με τις τεχνικές που είναι άμεσα διαθέσιμες στην κλινική πρακτική (FLAIR MRI – ακολουθία καταστολής σήματος υγρών) ήταν μια αξιόπιστη μέθοδος μέτρησης της απώλειας εγκεφαλικού όγκου σε ποσοστό άνω του 95% των ασθενών που συμμετείχαν στη μελέτη³.

Τα αποτελέσματα από τη μελέτη MS-MRIUS επιβεβαιώνουν τη σημασία της αντιμετώπισης των τεσσάρων κύριων παραγόντων μέτρησης της ενεργότητας της ΠΣ -ήτοι των υποτροπών, των βλαβών που εντοπίζονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας, της επιδείνωσης της αναπηρίας και της απώλειας του εγκεφαλικού όγκου- μέσω έγκαιρης και αποτελεσματικής θεραπείας που επιδρά στην πορεία της RRMS και διατηρεί τη σωματική και γνωσιακή λειτουργία των ασθενών μακροπρόθεσμα.

Σχετικά με τη μελέτη MS-MRIUS

Η μελέτη για την πολλαπλή σκλήρυνση και την κλινική έκβαση και τη μαγνητική τομογραφία στις ΗΠΑ (MS-MRIUS) είναι μια πολυκεντρική (33 κέντρα), αναδρομική μελέτη Φάσης IV στην οποία συμμετείχαν 590 ασθενείς με υποτροπιάζουσα διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση (RRMS)¹. Η μελέτη διερεύνησε την επίδραση της φινγκολιμόδης στην επίτευξη «απουσίας στοιχείων ενεργότητας της νόσου» (NEDA), τις μετρήσεις αποτελεσματικότητας της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) στους ασθενείς με RRMS, καθώς και τη δυνατότητα μέτρησης της απώλειας εγκεφαλικού όγκου στην καθημερινή κλινική πρακτική^1-3. 586 ασθενείς πληρούσαν τα κριτήρια αξιολόγησης NEDA-3 και 325 ασθενείς πληρούσαν τα κριτήρια αξιολόγησης NEDA-4, με βάση τη διαθεσιμότητα σαρώσεων υψηλής ανάλυσης¹.

Οι ασθενείς έπρεπε να έχουν υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία κατά τους τελευταίους έξι μήνες πριν ή έναν μήνα μετά την έναρξη της θεραπείας με φινγκολιμόδη και στη συνέχεια να υποβληθούν σε μία ακόμη μαγνητική τομογραφία κατά το διάστημα από τον 9ο έως τον 24ο μήνα μετά την έναρξη της θεραπείας¹.

Η αξιολόγηση NEDA βασίστηκε στη μέτρηση του ετησιοποιημένου ποσοστού υποτροπής, στις βλάβες που εντοπίζονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας και στην επιδείνωση της αναπηρίας, όπως μετρήθηκε με τη μέση βαθμολογία της Διευρυμένης Κλίμακας Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) (NEDA-3) και στη σχετιζόμενη με την ΠΣ απώλεια εγκεφαλικού όγκου (NEDA-4), που μετρήθηκε χρησιμοποιώντας την απώλεια όγκου ολόκληρου του εγκεφάλου (απουσία σχετιζόμενης με την ΠΣ συρρίκνωσης του εγκεφάλου >0,4%)¹.

Προκειμένου να εκτιμηθεί η δυνατότητα μέτρησης της απώλειας εγκεφαλικού όγκου στην καθημερινή κλινική πρακτική, αξιολογήθηκαν οι μεταβολές στον όγκο των πλαγίων κοιλιών του εγκεφάλου (LVV), χρησιμοποιώντας σαρώσεις απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού με ακολουθία καταστολής σήματος υγρών (FLAIR). Ο LVV μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως αντιπροσωπευτικό δείγμα για αλλαγές στον όγκο ολόκληρου του εγκεφάλου, που μετρώνται σε σαρώσεις απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού υψηλής ανάλυσης³.

Σχετικά με τη φινγκολιμόδη

Η φινγκολιμόδη είναι μια από του στόματος τροποποιητική της νόσου θεραπεία (DMT) με υψηλή αποτελεσματικότητα στον έλεγχο της ενεργότητας της υποτροπιάζουσας ΠΣ (RMS)⁴. Η φινγκολιμόδη έχει αναστρέψιμη επίδραση στην ανακατανομή των λεμφοκυττάρων, στοχεύοντας τόσο στις εστιακές όσο και στις διάχυτες βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που προκαλούνται από την ΠΣ^5,6. Η μακροχρόνια κλινική μελέτη και τα στοιχεία και η εμπειρία υπό πραγματικές συνθήκες έχουν καταδείξει ότι είναι εύκολη η ένταξη της θεραπείας με φινγκολιμόδη στην καθημερινή ζωή των ασθενών, οδηγώντας σε υψηλή ικανοποίηση από τη θεραπεία, μακροχρόνια συμμόρφωση και, τελικά, βελτιωμένη μακροπρόθεσμη έκβαση για τους ασθενείς με RMS^7,8.

Η φινγκολιμόδη επιδρά στους τέσσερις κύριους παράγοντες μέτρησης της ενεργότητας της RMS: τις υποτροπές, τις βλάβες που εντοπίζονται μέσω μαγνητικής τομογραφίας, την απώλεια όγκου του εγκεφάλου και την επιδείνωση της αναπηρίας.^9,10 Η αποτελεσματικότητά της σε όλες αυτές τις μετρήσεις φάνηκε επανειλημμένα σε πολλαπλές ελεγχόμενες κλινικές μελέτες και σε περιβάλλον υπό πραγματικές συνθήκες. Οι μελέτες έχουν καταδείξει ότι η ασφάλεια και η υψηλή αποτελεσματικότητά της φινγκολιμόδης διατηρούνται μακροπρόθεσμα, αποδεικνύοντας ότι η έγκαιρη αλλαγή σε θεραπεία με φινγκολιμόδη στην πορεία της νόσου μπορεί να είναι επωφελής για τη διατήρηση της λειτουργικότητας των ασθενών^11,12.

Η φινγκολιμόδη είναι εγκεκριμένη στις ΗΠΑ ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τις υποτροπιάζουσες μορφές της ΠΣ σε ενήλικες και στην ΕΕ για ενήλικες ασθενείς με υψηλής ενεργότητας υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η οποία ορίζεται είτε ως υψηλή ενεργότητα της νόσου παρά τη θεραπεία με μία τουλάχιστον τροποποιητική της νόσου θεραπεία (DMT) είτε ως ταχέως εξελισσόμενη, σοβαρή RRMS.^4,13

Η φινγκολιμόδη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία περισσότερων από 204.000 ασθενών τόσο σε κλινικές μελέτες όσο και μετά την κυκλοφορία της, με περίπου 424.000 έτη εμπειρίας σε ασθενείς.¹⁴

Σχετικά με την πολλαπλή σκλήρυνση

Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, των οπτικών νεύρων και του νωτιαίου μυελού, μέσω της φλεγμονής και της απώλειας ιστού.¹⁵Υπάρχουν τρεις τύποι ΠΣ: η Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η Δευτεροπαθώς Προϊούσα ΠΣ (SPMS) και η Πρωτοπαθώς Προϊούσα ΠΣ (PPMS)¹⁶. Η εξέλιξη της ΠΣ οδηγεί σε αυξανόμενη απώλεια τόσο της σωματικής όσο και της γνωσιακής λειτουργίας (π.χ. μνήμη). Αυτό έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή περίπου 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως που πάσχουν από ΠΣ¹⁷.

Παραπομπές

1.Weinstock-Guttman B et al. Assessing no evidence of disease activity status in patients with relapsing–remitting multiple sclerosis receiving fingolimod: results from a longitudinal, multicenter, real-world study. Poster presented at the 69^th American Academy of Neurology Annual Meeting; April 22-28, Boston, Massachusetts,USA. Poster 388.

2.Zivadinov R et al. Impact of fingolimod on MRI brain volume measures in routine clinical practice: results from MS-MRIUS, a longitudinal observational, multicenter real-world outcome study in RRMS patients. Poster presented at the 69^th American Academy of Neurology Annual Meeting; April 22-28, Boston, Massachusetts,USA. Poster 350.

3.Dwyer MG et al. Feasibility of brain atrophy measurement in clinical routine: Results from MS-MRIUS, a longitudinal observational, multicenter real-world outcome study in RRMS patients. Platform presentation at the 69^th American Academy of Neurology Annual Meeting; April 22-28, Boston, Massachusetts,USA. Abstract 004.

4.US Prescribing Information. https://www.pharma.us.novartis.com/sites/www.pharma.us.novartis.com/files/product.pdf (link is external). Accessed April 2017.

5.Brinkmann V et al. FTY720 (fingolimod) in Multiple Sclerosis: therapeutic effects in the immune and the central nervous system. Br J Pharmacol. 2009;158(5):1173-1182.

6.De Stefano N et al. Effect of fingolimod on diffuse brain tissue damage in relapsing-remitting multiple sclerosis patients. Mult Scler Relat Disord. 2016;7:98-101.

7.Warrender-Sparkes M et al. The effect of oral immunomodulatory therapy on treatment uptake and persistence in multiple sclerosis. Mut Scler. 2016;22(4):520-532.

8.Khatri B et al. Comparison of fingolimod with interferon beta-1a in relapsing-remitting multiple sclerosis: a randomised extension of the TRANSFORMS study. Lancet Neurol. 2011;10(6):520-529.

9.Giovannoni G et al. “No evident disease activity”: The use of combined assessments in the management of patients with multiple sclerosis. Mult Scler. 2017. Doi 10.1177/1352458517703193.

10.De Stefano N et al. Effect of Fingolimod on Brain Volume Loss in Patients with Multiple Sclerosis. CNS Drugs. 2017;31(4):289-305.

11.Kappos L et al. Inclusion of brain volume loss in a revised measure of ‘no evidence of disease activity’ (NEDA-4) in relapsing-remitting multiple sclerosis. Mult Scler. 2016;22(10):1297-1305.

12.Lizac N et al. Highly active immunomodulatory therapy ameliorates accumulation of disability in moderately advanced and advanced multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2017;88(3):196-203.

13.Summary of Product Characteristics. http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR_-_Product_Information/human/002202/WC500104528.pdf (link is external). Accessed April 2017.

14.Data on file. Novartis Pharmaceuticals.

15.PubMed Health. Multiple Sclerosis (MS). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001747/ (link is external). Accessed April 2017.

16.MS Society. Types of MS. https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/types-of-ms (link is external). Accessed April 2017.

17.Multiple sclerosis international federation. Atlas of MS 2013. https://www.msif.org/wp-content/uploads/2014/09/Atlas-of-MS.pdf (link is external). Accessed April 2017.