Η Λεπέν νικήθηκε. Παραμένουν οι αιτίες του ακροδεξιού εξτρεμισμού. Η νίκη του Μακρόν εναντίον της απεχθούς Λεπέν ήταν μια νίκη που ξεπέρασε τα σύνορα της Γαλλίας. Ηταν μια νίκη του κοσμοπολιτισμού απέναντι στον ξεπερασμένο εθνικισμό! Θα ήταν όμως ολέθριο λάθος να πιστέψουμε αφελώς ότι έχουν εξαλειφθεί οι αιτίες που εκκολάπτουν στην Ευρώπη τον ακροδεξιό ή αριστερό «εξτρεμισμό»!
Και εξηγούμαι τι εννοώ:
1. Η νίκη του Μακρόν δεν θα «εξαφανίσει» το γεγονός ότι η Γαλλία σήμερα είναι μια βαθιά διαιρεμένη χώρα. Από τη μια, δηλαδή, υπάρχει η Γαλλία των ευημερούντων και από την άλλη η Γαλλία των νέων ανέργων και των «άγρια περιθωριοποιημένων». Μάλιστα το εθνικό ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 10%, όταν στη Γερμανία είναι μόνο 5%. Αρα, ο ισχυρισμός ότι υπάρχουν σήμερα «δύο Γαλλίες» είναι αληθινός, έστω και αν τον αρνούνται ετσιθελικά οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» («Α tale of two Frances»).
Και όσο θα υφίσταται, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αυτή η εγκάρσια κοινωνική πόλωση τόσο θα δίνεται η δυνατότητα σε εθνικιστικά ή νεοφασιστικά κινήματα –όπως η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα –να λένε θρασύδειλα ότι «αυτά εκπροσωπούν τον λαό απέναντι στους ολιγάρχες και στους πλουσίους που αντιπροσωπεύονται από τα παραδοσιακά κόμματα».
Απομένει λοιπόν να δούμε αν ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας θα ακολουθήσει μια νέα «κεϊνσιανή πολιτική» καταπολέμησης των ανισοτήτων –σηματοδώντας έτσι και μια θεαματική αλλαγή στην Ευρώπη –ή αν θα βυθιστεί στη γερμανική λαίλαπα της λιτότητας!
2. Η νίκη του Μακρόν δεν θα «εξαφανίσει» το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των Γάλλων ψήφισε στον πρώτο γύρο εντελώς «αντιευρωπαϊκά». Και γιατί έγινε τούτο; Γιατί εδώ ισχύουν όλα αυτά που λέει ο νομπελίστας οικονομολόγος Κρούγκμαν. Δηλαδή, η ευρωπαϊκή ηγετική ομάδα («το γλυκό τέρας» των Βρυξελλών, όπως λέει ο Ενζενσμπέργκερ) και ιδίως οι γερμανοί ηγέτες αντιμετώπισαν τα λοιπά κράτη κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, όχι με αλληλεγγύη όπως απαιτούν οι ιδρυτικές συνθήκες της Ευρώπης, αλλά με επιθετικότητα και αλαζονεία.
Kαι αυτή η συμπεριφορά «μεταφράστηκε» σε ένα είδος μπούλιινγκ των μικρών κρατών όπως η Ελλάδα ή στην εμβάθυνση της ύφεσης στη Γαλλία λόγω της επιβληθείσας –πανευρωπαϊκά –λιτότητας (Κρούγκμαν, «What is the matter with Europe?»)!
Και δυστυχώς, φαίνεται ότι το απίστευτο ηγετικό δίδυμο (Μέρκελ και Σόιμπλε) που επιβάλλει την άγρια λιτότητα ενισχύεται παρά αποδυναμώνεται (ενόψει των γερμανικών εκλογών τον Σεπτέμβριο). Και αυτό είναι κακό για την Ευρώπη, γιατί μένει «ανοικτή» μια εστία που εκκολάπτει τον κάθε είδους ακατανόητο εξτρεμισμό!
Το συμπέρασμα; Ολοι νιώσαμε αγαλλίαση από τη νίκη του Μακρόν. Ωστόσο η επόμενη ημέρα στη Γαλλία και στην Ευρώπη εξακολουθεί να γεννάει αγωνία!
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ kalfelis@law.auth.gr
Τελευταία Νέα