Η εκλογή του κεντρώου φιλευρωπαίου Εμανουέλ Μακρόν στην προεδρία της Γαλλίας πυροδοτεί ελπίδες για μια ανανεωμένη γαλλογερμανική ηγεσία στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Μετά τις γενικές εκλογές στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο, υπάρχει ελπίδα ότι μια πιο σταθερή ΕΕ θα κάνει μεγαλύτερη και πιο γρήγορη πρόοδο προς την ενότητα και την ενσωμάτωση.
Προς αυτόν τον σκοπό, η αναμόρφωση της ευρωζώνης δείχνει ως ένα προφανές πρώτο βήμα –ένα βήμα στο οποίο αναφέρεται συχνά ο Μακρόν. Ομως αυτό ίσως είναι πιο δύσκολο από όσο πιστεύουμε καθώς υπάρχουν βαθιές διαφορές στις οικονομικές φιλοσοφίες των ηγετών της Γαλλίας και της Γερμανίας.
Η Γερμανία υπερασπίζεται ένα σύστημα βασισμένο σε κανόνες που δίνει έμφαση στη διατήρηση χαμηλών ελλειμμάτων και γενικά απαγορεύει τη διάσωση των οφειλετών. Η Γαλλία, αντίθετα, τείνει να υποστηρίξει την ιδέα ότι το κράτος θα πρέπει να είναι ελεύθερο να παρεμβαίνει όταν χρειάζεται, να αντέχει το έλλειμμα ή ακόμα και να προσφέρει μηχανισμό βοήθειας προκειμένου να αποφευχθεί μια κρίση. Ευτυχώς, το πρόγραμμα του Μακρόν αναγνωρίζει στοιχεία της γερμανικής προσέγγισης, όπως η ανάγκη εξισορροπημένου προϋπολογισμού μακροπρόθεσμα, γεγονός που δείχνει ότι, υπό την ηγεσία του, μια γαλλογερμανική συμφωνία μπορεί να είναι εφικτή.
Φυσικά, οι διαφορές μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας εκτείνονται πέραν της οικονομικής φιλοσοφίας. Ομως πλέον και οι υπόλοιπες διαφορές μπορεί να μην είναι αξεπέραστες. Παρότι έχουν γραφεί πολλά για τις αδυναμίες της γαλλικής οικονομίας, σε πολλά θέματα η Γαλλία εκπροσωπεί τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι κατά μισή ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερος της Γερμανίας τα τελευταία χρόνια. Αυτό, βέβαια, δείχνει να αλλάζει και η πρόβλεψη για τη μελλοντική ανάπτυξη θέλει τη Γαλλία μισή μονάδα υψηλότερα της Γερμανίας, όπου ο πληθυσμός συρρικνώνεται.
Επίσης, το ποσοστό της ανεργίας μειώνεται στη Γαλλία, αν και παραμένει υψηλότερο από το γερμανικό. Ακόμα, το πρόγραμμα του Μακρόν αναγνωρίζει την ανάγκη μείωσης των δαπανών ώστε να γίνουν εφικτές οι περικοπές στη φορολογία. Σε αυτό το πλαίσιο, μια γαλλογερμανική πρωτοβουλία για τη μεταρρύθμιση στην ευρωζώνη ίσως είναι εφικτή. Οπως είναι τα πράγματα αυτήν τη στιγμή, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάγκη για άμεσες δράσεις. Οι εντάσεις στις χρηματαγορές έχουν υποχωρήσει και η οικονομία αναπτύσσεται, με την απασχόληση να επιστρέφει στα επίπεδα που είχε προ κρίσης. Αρα το ενδιαφέρον μπορεί να στραφεί σε μακροπρόθεσμες αλλαγές.
Μια τέτοια ατζέντα θα περιελάμβανε την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, με την ενίσχυση της ασφάλειας των καταθέσεων. Υπάρχει, βέβαια, κι ένα θέμα που αφορά κυρίως τη Γερμανία και την Ιταλία: τη διαχείριση των προσφυγικών ροών και το μοίρασμα όσων αιτούνται ασύλου. Μέχρι στιγμής η Γαλλία δεν φαίνεται να παίρνει θέση στη διαφορά αυτή, όμως ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας θα πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο. Δηλαδή θα πρέπει να προτείνει ένα πακέτο που θα ανταποκρίνεται στις προτεραιότητες της Γερμανίας –κυρίως για χρηματοπιστωτική σταθερότητα -, αλλά ταυτόχρονα θα βοηθά τις χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και δέχονται πρόσφυγες. Με μια τέτοια προσέγγιση, ίσως το 2017 μπορεί να αποτελέσει κομβικό σημείο για την Ευρώπη.
Ο Ντάνιελ Γκρος είναι διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες. Εχει εργαστεί για το ΔΝΤ, ήταν οικονομικός σύμβουλος της Κομισιόν, του Ευρωκοινοβουλίου και του γάλλου πρωθυπουργού
Τελευταία Νέα