«Τώρα τρέχουμε» δήλωσε ο Πρωθυπουργός χθες κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Παιδείας. Στόχος του ήταν να στρέψει την προσοχή της κυβέρνησης –και κατ’ επέκταση της κοινής γνώμης –στα θέματα της καθημερινότητας.
Επέλεξε λοιπόν να ξεκινήσει από την Παιδεία. Μόνο που ανάμεσα στο πλήθος εξαγγελιών που έκανε, παρουσιάζοντας το πλάνο της επόμενης τριετίας μαζί με τον υπουργό Κώστα Γαβρόγλου, περιλαμβάνονται και θέματα που είτε δεν έχουν μελετηθεί αρκετά και είναι συνεπώς δύσκολο, αν όχι ανέφικτο, να υλοποιηθούν, όπως η 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Από την άλλη, υπάρχουν προτάσεις που εφόσον προχωρήσουν θα δημιουργήσουν νέα δεδομένα, όπως λ.χ. η δημιουργία ενός νέου τεχνολογικού υπερ-πανεπιστημίου από τη συνένωση των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά.
Επίσης, παρότι ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου δήλωσε χθες για το ζήτημα της ιδιωτικής εκπαίδευσης ότι «οι ψηφισμένοι νόμοι στους οποίους εμείς επιμένουμε δίνουν τη δυνατότητα σε κάποιο άτομο το οποίο απολύεται να προσφύγει σε ένα όργανο για να κρίνει αυτό το όργανο αν η αιτία της απόλυσης ισχύει ή όχι», προσθέτοντας ότι «αυτή τη στιγμή είχαμε ένα μικρό μπλέξιμο (σ.σ. με τους θεσμούς), αλλά θεωρούμε ότι τα επιχειρήματά μας δεν έχουν απαντηθεί και ως εκ τούτου θεωρούμε ότι έχει γίνει δεκτό αυτό που ήδη υπάρχει», στις προαπαιτούμενες δράσεις που οφείλει να εκπληρώσει η χώρα μας αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι πρέπει να γίνει «ευθυγράμμιση του νόμου ιδιωτικής εκπαίδευσης με τις προγραμματικές δεσμεύσεις που αφορούν την πολιτική αγοράς εργασίας και την καλύτερη ρύθμιση». Με άλλα λόγια, να αλλάξει ο σημερινός νόμος. Για λαϊκισμό κατηγόρησε τον Πρωθυπουργό η ΝΔ, ενώ για τρέξιμο προς τη λάθος κατεύθυνση μίλησε Το Ποτάμι.
«ΤΑ ΝΕΑ» κωδικοποίησαν τις 11 πιο σημαντικές από τις εξαγγελίες Τσίπρα για την εκπαίδευση, καταγράφοντας πόσο πιθανή είναι ή δεν είναι η υλοποίησή τους.
1. Δεκατετράχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση: Θέση του ΣΥΡΙΖΑ που είχε πρωτοεκφράσει ο Νίκος Φίλης ως υπουργός Παιδείας. Πρακτικά σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει υποχρεωτική η φοίτηση στο νηπιαγωγείο για παιδιά από 4 ετών (προνήπια) αλλά και στο λύκειο. Το πρώτο (που είχε ήδη ανακοινώσει σε πρόσφατη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Γαβρόγλου) αποτελεί πάγιο αίτημα των εκπαιδευτικών από τη μια πλευρά, από την άλλη όμως εκδηλώθηκε ήδη αντίδραση από την ΚΕΔΕ και την ΠΟΕ-ΟΤΑ: «Η δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή απαιτεί και υποδομές και προσωπικό για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των ελληνικών οικογενειών. Πρόκειται για μια εξαγγελία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί» δήλωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης, ενώ οι εκπρόσωποι των εργαζομένων στην Αυτοδιοίκηση υποστήριξαν ότι η απόφαση βάζει «ταφόπλακα» στη λειτουργία των δημοτικών παιδικών σταθμών και οδηγεί σε απόλυση χιλιάδες εργαζομένους. Το να γίνει υποχρεωτικό το λύκειο είναι επίσης δύσκολο και δεν είναι τυχαίο ότι στην ΕΕ δεν υπάρχει 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Εξάλλου εάν το λύκειο γίνει υποχρεωτικό, η κοινή λογική οδηγεί στο ότι θα γίνει και «ευκολότερο» ώστε να μην εμφανίζεται τρομακτική διαρροή μαθητών. Κάτι που αντιφάσκει με την εξαγγελθείσα αναμόρφωσή του, με στόχο την εμβάθυνση μαθημάτων σε Β’ και Γ’ Λυκείου και τη χορήγηση εθνικού απολυτηρίου –που θα δίνει μάλιστα πρόσβαση στα ΑΕΙ.
2. Μείωση –σταδιακή –του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία. Στόχος σε δυο χρόνια από τώρα οι μαθητές να μην υπερβαίνουν σε κάθε τμήμα τους 22. Εδώ, όπως και σε αρκετές άλλες εξαγγελίες, ένα και μοναδικό αλλά αδυσώπητο είναι το ερώτημα: οι επιπλέον απαραίτητοι δασκάλοι πού θα βρεθούν;
3. Εξάπλωση Ολοήμερων σε όλα τα σχολεία της χώρας, δηλαδή σε επιπλέον 830 σχολικές μονάδες (μονοθέσια ώς τριθέσια) με πάνω από 10.000 μαθητές. Καλό το μέτρο, αλλά η πρόσφατη έρευνα των «ΝΕΩΝ» για την εκπαίδευση ανέδειξε το γεγονός ότι τα ήδη υπάρχοντα Ολοήμερα έχουν μετατραπεί σε «παιδοφυλακτήρια» καθώς δεν έχουν πια τον ίδιο, μόνιμα υπεύθυνο εκπαιδευτικό.
4 Χτύπημα φροντιστηρίων: «Διότι, κακά τα ψέματα, εδώ και δεκαετίες έχει απαξιωθεί το λύκειο, στην πραγματικότητα είναι προθάλαμος, εξεταστικό κέντρο, θα έλεγα, το λύκειο και η ουσιαστική διαδικασία πολλές φορές έχει μεταφερθεί στις αίθουσες ιδιωτικών φροντιστηρίων» είπε ο Πρωθυπουργός. Αρκεί να αναφέρει κανείς ότι εδώ και 40 χρόνια κάθε κυβέρνηση υπόσχεται να πατάξει τα φροντιστήρια, στα οποία χθες γινόταν μάθημα ενώ τα λύκεια είχαν μόλις κλείσει…
5. Κατάργηση εισαγωγικών εξετάσεων, τουλάχιστον έτσι όπως τις γνωρίσαμε μέχρι σήμερα, και αναβάθμιση των δυο τελευταίων τάξεων του λυκείου, «που σημαίνει λιγότερα μαθήματα με περισσότερες ώρες. Που σημαίνει έμφαση στη σχολική ζωή, που σημαίνει ότι το εθνικό απολυτήριο θα είναι αυτό το οποίο θα ορίζει την κατανομή των εισακτέων στις σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης». Αυτό είναι το ζητούμενο του εθνικού διαλόγου που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ωστόσο πρέπει να παρατηρήσει κανείς ότι οι εξετάσεις δεν καταργούνται, αλλά μετατίθενται στο λύκειο, εφόσον ισχύσουν αυτά που ειπώθηκαν. Το ζήτημα είναι να βρεθεί τρόπος να παραμείνουν αδιάβλητες όπως οι Πανελλαδικές, κάτι που σημαίνει αναγκαστικά κοινά θέματα, βαθμολόγηση από εκπαιδευτικούς άλλων σχολείων κ.λπ. Επίσης, όσο υπάρχει κλειστός αριθμός εισακτέων σε σχολές αιχμής όπως λ.χ. οι ιατρικές, η κατανομή βάσει εθνικού απολυτηρίου αναγκαστικά θα αφορά μόνο σχολές χαμηλής ζήτησης.
6. Αναγνώριση των πενταετών προγραμμάτων σπουδών πολυτεχνείων και γεωπονικών ως μάστερ: Πρόκειται πράγματι για την ικανοποίηση ενός χρόνιου αιτήματος κι ενός χρόνιου προβλήματος των πολυτεχνικών σχολών της χώρας, που είχε μάλιστα αντιμετωπιστεί θετικά από αρκετούς πρώην υπουργούς –και αρκετά προηγούμενων κυβερνήσεων, όπως λ.χ. η Μαριέττα Γιαννάκου επί ΝΔ –αλλά δεν είχε προχωρήσει. Το αίτημα αυτό εκκρεμεί εδώ και 15 χρόνια σχεδόν και τα πολυτεχνεία δίνουν από μόνα τους «αντάρτικες» βεβαιώσεις ότι τα πτυχία τους ισοδυναμούν με μάστερ! Γιατί όμως δεν είχε προχωρήσει; Διότι βάσει της συμφωνίας της Μπολόνιας για τον ενιαίο χώρο ανώτατης εκπαίδευσης, υπάρχουν 3 κύκλοι διακριτών σπουδών στα ευρωπαϊκά ΑΕΙ (προπτυχιακό τουλάχιστον 3 ετών, μάστερ 2 ετών και διδακτορικό), ενώ το ελληνικό 5ετές μάστερ αφορά τίτλο σπουδών που χορηγείται κατόπιν ενιαίων και αδιαίρετων σπουδών. Επιπλέον, γιατί υπήρχε μόνιμη κόντρα με τους μηχανικούς των ΤΕΙ, οι οποίοι για να πάρουν μάστερ πρέπει να σπουδάσουν 6 έτη. Από την άλλη, υπήρχε αθέμιτος ανταγωνισμός, αφού στο εξωτερικό με σπουδές 3 ετών σε βρετανικό ΑΕΙ λ.χ. και 2 ετών για μεταπτυχιακό, ένας απόφοιτος λάμβανε μάστερ με τα ίδια έτη που ο απόφοιτος του Πολυτεχνείου έπαιρνε πρώτο πτυχίο. Δεν είναι απίθανο λοιπόν το θέμα να «σκαλώσει» στα δικαστήρια.
7. Νέο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, που θα προέλθει από τη συγχώνευση των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά. Θα έχει τμήματα 4ετούς φοίτησης, αλλά θα ιδρυθούν και νέες διετείς δομές που θα παρέχουν διπλώματα ευρωπαϊκών επαγγελματικών προσόντων για αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων. Αυτό είναι μια ιδέα που μπορεί να προχωρήσει και μάλιστα να δημιουργήσει ένα νέο στιβαρό τεχνολογικό πανεπιστήμιο, εφόσον συνεργαστούν αρμονικά τα δύο ΤΕΙ, όμως θα απαιτηθεί αρκετός χρόνος για να ολοκληρωθεί. Ηδη ο πρόεδρος του ΤΕΙ Αθήνας Μιχάλης Μπρατάκος εκφράστηκε πολύ θετικά για την πρωτοβουλία Τσίπρα: «Θεωρούμε ότι αυτή η απόφαση αποτελεί δικαίωση των πολυετών άοκνων ακαδημαϊκών προσπαθειών του ιδρύματός μας στην εκπαιδευτική, ερευνητική και αναπτυξιακή διαδικασία, όπως και στη διεθνοποίηση και την εξωστρέφειά του» δήλωσε.
8. Μεταπτυχιακά που θα λειτουργούν χωρίς τέλη φοίτησης για μεγάλο ποσοστό φοιτητών και ανώτατο όριο απολαβών των καθηγητών από τα έσοδα που προκύπτουν από τα μέλη φοίτησης στα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών. Αυτό ακούγεται φιλολαϊκό μέτρο μεν, όμως για τη λειτουργία αληθινά καταξιωμένων μεταπτυχιακών προγραμμάτων απαιτούνται έξοδα και καθηγητές. Πώς θα συντηρηθούν λοιπόν; Τέτοια προγράμματα έχει λ.χ. το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τα οποία έχουν μάλιστα διακριθεί διεθνώς σε λίστες αξιολόγησης ακαδημαϊκών προγραμμάτων. Ο πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Μανώλης Γιακουμάκης δήλωσε πρόσφατα ότι «η συνέχιση και η περαιτέρω ανάπτυξη αυτών των προγραμμάτων θα τεθούν σε κίνδυνο από τις νομοθετικές παρεμβάσεις που ανακοίνωσε ότι προτίθεται να δρομολογήσει το υπουργείο Παιδείας». Από την άλλη πλευρά, πολλά καταξιωμένα μεταπτυχιακά (του ΕΜΠ λ.χ.) προσφέρονται εδώ και πολλά χρόνια εντελώς δωρεάν.
9. Οι αντιπρυτάνεις θα εκλέγονται σε ξεχωριστό ψηφοδέλτιο και όχι σε κοινό ψηφοδέλτιο με τους πρυτάνεις για την καλύτερη αντιπροσώπευση των μελών του προσωπικού στα όργανα διοίκησης. Εδώ, απλά να σημειωθεί ότι οι ίδιοι οι πρυτάνεις θέτουν ζήτημα συνεργασιών με τους αντιπρυτάνεις τους και θεωρούν ότι αυτός ο τρόπος επιλογής διοίκησης στα ΑΕΙ θα οδηγήσει σε δυσλειτουργίες και προβληματικές καταστάσεις.
10. Οι φοιτητές μένουν έξω από τη διαδικασία εκλογής, δεν μένουν όμως έξω από τα όργανα. «Θα συμμετέχουν στα όργανα διοίκησης, για την πιο δημοκρατική αντιπροσώπευση σ’ αυτά, μέσα από τις δικές τους διαδικασίες, μέσα απ’ αυτούς που θα ορίζουν τα δικά τους συλλογικά όργανα» είπε ο Τσίπρας. Ο Πρωθυπουργός της χώρας, που διετέλεσε και ο ίδιος φοιτητής, θα έπρεπε ίσως να θυμάται ότι ΕΦΕΕ δεν έχει συγκροτηθεί εδώ και σχεδόν 40 χρόνια κι ότι κάθε χρόνο οι φοιτητικές εκλογές εξελίσσονται σε πανηγύρι ανυποληψίας, όπου κάθε παράταξη δίνει τα δικά της νούμερα. Πώς θα επιλεγούν λοιπόν οι φοιτητές;
11. Τέλος, ο Τσίπρας επανέλαβε την πρόθεση της κυβέρνησής του να προσλάβει 21.000 μόνιμους εκπαιδευτικούς σε βάθος τριετίας. Εδώ δεν χρειάζεται σχόλιο, παρά μόνο υπενθύμιση ότι το θέμα αυτό κοντεύει να καταντήσει ανέκδοτο από όταν ακόμα είχε υπουργό Παιδείας τον Νίκο Φίλη.