Πριν από πέντε χρόνια, τον Ιούνιο του 2012, το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα ήλεγχε τα πάντα. Ηλεγχε το Ελιζέ: ο Φρανσουά Ολάντ είχε μόλις εκλεγεί πρόεδρος επικρατώντας του Νικολά Σαρκοζί με 51,64% των ψήφων. Ηλεγχε την Εθνοσυνέλευση: στις κοινοβουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν τις προεδρικές απέσπασε 331 από τις 577 έδρες. Ηλεγχε τη Γερουσία: έναν χρόνο νωρίτερα, η Αριστερά είχε αποκτήσει για πρώτη φορά στην ιστορία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας την πλειοψηφία του σώματος, 177 έδρες σε σύνολο 348. Ηλεγχε τους δήμους: είχε έρθει το 2008 πρώτο στο 53% των πόλεων άνω των 9.000 κατοίκων. Ηλεγχε επίσης τα 61 από τα 100 διαμερίσματα της Γαλλίας και τις 21 από τις 22 περιφέρειες της μητροπολιτικής Γαλλίας. Είχε τα πάντα. Και σήμερα… σήμερα «το PS είναι νεκρό».

Τη δήλωση έκανε χθες το πρωί ο πρώην πρωθυπουργός του Φρανσουά Ολάντ και ατυχής υποψήφιος στην primaire του PS Μανουέλ Βαλς: «Αυτό το PS είναι νεκρό» δήλωσε. «Βρίσκεται πια πίσω μας, όχι η ιστορία και οι αξίες του, αλλά πρέπει να ξεπεραστεί». Ηταν η εξήγηση που έδωσε για την απόφασή του να είναι υποψήφιος «της προεδρικής πλειοψηφίας» στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου στην περιφέρειά του, το Εβρί, εντασσόμενος στο κίνημα του νεοεκλεγέντος προέδρου La République en Marche. «Επιθυμώ την επιτυχία του Εμανουέλ Μακρόν. Το σημαντικό, σήμερα, είναι να αποκτήσει μια μεγάλη και συνεκτική πλειοψηφία ώστε να μπορεί να κυβερνήσει» δήλωσε ο Βαλς.

Μόνο που ο ίδιος αποφάσισε χωρίς τον ξενοδόχο. Και παρότι είχε ταχθεί δημοσίως υπέρ του Μακρόν πριν από τον πρώτο προεδρικό γύρο, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση του νικητή της σοσιαλιστικής primaire Μπενουά Αμόν, η απάντηση του «ξενοδόχου» ήταν ιδιαιτέρως ψυχρή: σε ένα πρώτο στάδιο, ο Μπενζαμέν Γκριβό, εκπρόσωπος του En Marche!, δήλωσε πως ο Βαλς δεν έχει καταθέσει στην αρμόδια επιτροπή αίτηση υποψηφιότητας –υπενθυμίζοντάς του, σε έναν ελαφρώς συγκαταβατικό τόνο, πως είχε 24 ώρες περιθώριο για να το πράξει. Και λίγο αργότερα, ο πρόεδρος της αρμόδιας Επιτροπής Ζαν-Πολ Ντελεβουά δήλωσε πως μια ενδεχόμενη αίτηση του Βαλς θα «αναλυθεί» μεν «με πλήρη ανεξαρτησία», το κίνημα όμως είχε ήδη επιλέξει μια υποψήφια για την περιφέρειά του, «άρα θα δούμε»…

Η ψυχρή αντίδραση του En Marche! ήταν μάλλον αναμενόμενη. Ο Μακρόν κατάφερε να φέρει τα πάνω κάτω στο γαλλικό πολιτικό τοπίο με σημαία την «ανανέωση» και την υπέρβαση του διαχωρισμού «Αριστεράς – Δεξιάς» και ο Βαλς αφενός είναι ταυτισμένος με την προεδρία Ολάντ, αφετέρου διατηρούσε τις χειρότερες σχέσεις με τον Μακρόν όταν αυτός ήταν υπουργός Οικονομίας του. Αναμενόμενη όμως ήταν και η ανοιχτή κρίση που έχει ξεσπάσει σε ένα Σοσιαλιστικό Κόμμα που έχει χάσει πια τα πάντα και βρίσκεται στα πρόθυρα της διάλυσης.

«Το PS είναι νεκρό. Οταν παίρνεις ποσοστό 5% ή 6% στις προεδρικές εκλογές, έχει εκδοθεί πιστοποιητικό θανάτου» δήλωσε λίγο μετά τον Βαλς ο Ντιντιέ Γκιγιόμ, επικεφαλής της σοσιαλιστικής ομάδας στη Γερουσία. Η δεξιά, μεταρρυθμιστική πτέρυγα του κόμματος βλέπει ήδη τον εαυτό της στη μελλοντική «προεδρική πλειοψηφία». Στον αντίποδα, ο Μπενουά Αμόν ζήτησε το βράδυ της Κυριακής τον σχηματισμό μιας «αριστερής ένωσης», με τη συμμετοχή Σοσιαλιστών, Οικολόγων, Κομμουνιστών, ακόμα και των «ανυπότακτων» του Μελανσόν εφόσον το επιθυμούν, που θα πολεμήσει την κυβέρνηση Μακρόν στην Εθνοσυνέλευση. Η συγκεκριμένη πτέρυγα επεφύλαξε (και) χθες αρκετούς χαρακτηρισμούς τύπου «Βρούτος» και «Ιούδας» στον Βαλς. Κάπου ανάμεσα σε αυτές τις δύο, το «θεσμικό PS», ο πρώτος γραμματέας Ζαν-Κριστόφ Καμπαντελίς, ο πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέβ, ο υπουργός Γεωργίας και στενός φίλος του απερχόμενου προέδρου Στεφάν λε Φολ, προσπαθεί να σώσει ό,τι μπορεί προκρίνοντας τη γραμμή μιας «άγρυπνης αυτονομίας» ή μιας «εποικοδομητικής συνεισφοράς» στην προεδρία Μακρόν. Οπως σημείωνε εντούτοις χθες η «Monde», «δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τόσες αποκλίνουσες θέσεις να συνυπάρχουν επ’ αόριστον στους κόλπους του ίδιου κόμματος. Η αιώνια στρατηγική αμφισημία του PS, την οποία επέτρεπε για καιρό η “ολαντική σύνθεση”, μοιάζει να ζει τις τελευταίες της ώρες».

Ορισαν κόκκινες γραμμές

Την προγραμματική διακήρυξη πάνω στην οποία θα στηριχτούν οι υποψήφιοι του PS για τις κοινοβουλευτικές εκλογές παρουσίασε χθες ο Ζαν-Κριστόφ Καμπαντελίς. Στο σχετικό, τρισέλιδο κείμενο, το κόμμα εγκαταλείπει αρκετές από τις προτάσεις του υποψηφίου του για την προεδρία Μπενουά Αμόν (όπως την εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας), ορίζοντας παράλληλα κάποιες κόκκινες γραμμές έναντι του προγράμματος Μακρόν (όπως π.χ. την απόρριψη της μεταρρύθμισης του εργατικού κώδικα μέσω διαταγμάτων).