Οσα λέει ο ιδρώτας σου για σένα!

Οταν το τεχνικό σας μπλουζάκι στάζει από τον ιδρώτα, σημαίνει ότι η προπόνηση έχει αποδώσει. Η θερμοκρασία του σώματος αυξάνει, το νευρικό σύστημα δίνει εντολή στους αδένες και αυτοί με τη σειρά τους ανάβουν πράσινο φως στον ιδρώτα να χυθεί από το δέρμα. Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά μειώνεται η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος που έχει αυξηθεί με την άσκηση. Ωστόσο, υπάρχουν επτά περιπτώσεις που ο ιδρώτας μας αποκαλύπτει ή προέρχεται από άλλου είδους καταστάσεις. Κάποιες αντιμετωπίζονται απλά, άλλες με ειδική θεραπεία.

Οταν έχουμε στρες, οι λεκέδες στις μασχάλες των ρούχων και οι ιδρωμένες παλάμες μαρτυρούν το άγχος μας, υπάρχει ωστόσο και κάτι ακόμα, λιγότερο φανερό, που πλανάται στην ατμόσφαιρα. Είναι η δυσοσμία του συγκεκριμένου ιδρώτα. Οταν ιδρώνουμε υπό φυσιολογικές συνθήκες, δηλαδή λόγω ζέστης ή έπειτα από σωματική άσκηση, ο ιδρώτας αποτελείται κατά 99% από νερό και κατά 1% από ανόργανα άλατα. Υπεύθυνοι για την παραγωγή του είναι οι εκκρινείς (ή μεροκρινείς) ιδρωτοποιοί αδένες, που ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος και είναι κατανεμημένοι σε όλη την επιφάνεια του δέρματος. «Ο «κρύος ιδρώτας» όμως είναι πιο λιπαρός και κολλώδης και εκκρίνεται από τους αποκρινείς ιδρωτοποιούς αδένες που βρίσκονται κυρίως στις περιοχές του σώματος όπου υπάρχουν τρίχες. Οταν είμαστε αγχωμένοι, ο οργανισμός μας βρίσκεται σε μια κατάσταση συναγερμού απέναντι σε μια υποτιθέμενη απειλητική κατάσταση. Τα επινεφρίδια απελευθερώνουν αδρεναλίνη, νοραδρεναλίνη και κορτιζόλη, ορμόνες οι οποίες προετοιμάζουν το σώμα για «μάχη ή φυγή» και προκαλούν αυξημένη εφίδρωση. Ο ιδρώτας που αποβάλλεται σε αυτή την περίπτωση –από τους αποκρινείς αδένες –αποτελείται κατά 80% από νερό και κατά 20% από πρωτεΐνες και λιπίδια. Η διάσπαση αυτών των θρεπτικών συστατικών από τα βακτήρια που ζουν στο δέρμα μας δημιουργεί δύσοσμα λιπαρά οξέα, στα οποία οφείλεται η άσχημη και διαπεραστική οσμή που αναδίδει ο ιδρώτας», εξηγεί στο «Τρέχω» η Κατερίνα Λαμπρινοπούλου, δερματολόγος –αφροδισιολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Παραδόξως, οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω μας μπορούν να καταλάβουν τι αισθανόμαστε από τη μυρωδιά του ιδρώτα μας. Σε πείραμα που έγινε, 36 γυναίκες κλήθηκαν να μυρίσουν δείγμα ιδρώτα 12 ανδρών, οι οποίοι παρακολούθησαν είτε ταινία τρόμου είτε κωμωδία. Οταν οι γυναίκες μύριζαν τον ιδρώτα ανδρών που είχαν φοβηθεί, το πρόσωπό τους έπαιρνε μια έκφραση φόβου. Οταν μύριζαν τον ιδρώτα όσων είχαν δει κωμωδία, χαμογελούσαν.

Και ενώ όλα πηγαίνουν περίφημα κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής προπόνησης, συνειδητοποιείτε ότι πλέον δεν ιδρώνετε, αλλά αρχίζετε να ζαλίζεστε. Οταν σταματήσετε να ιδρώνετε ή όταν δεν ιδρώνετε αρκετά, ώστε να δροσίζεται το σώμα σας, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι σοβαρό ή ακόμα και μοιραίο. Στις επιπλοκές της μειωμένης εφίδρωσης είναι η εξάντληση από τη ζέστη και η θερμοπληξία. Κύριο σημάδι της θερμοπληξίας είναι ο υψηλός πυρετός, συνήθως πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου, με ζεστό, ξηρό δέρμα και σύγχυση. Πρώιμα σημεία και συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ασυνήθιστη νευρικότητα, πονοκέφαλο και ναυτία. Η εξάντληση από τη ζέστη, αν δεν αναγνωριστεί και δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε κώμα. Θα πρέπει άμεσα να σταματήσετε την προπόνηση και να μετακινηθείτε σε μέρος δροσερό. Επίσης, να καταναλώσετε υγρά, αλλά όχι καφέ και αλκοόλ. Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί ύστερα από μερικές ημέρες ανάπαυσης, τότε ίσως υπάρχει κάποιο νευρολογικό πρόβλημα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε καρδιολογική πάθηση. Γι’ αυτό θα πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό.

Φυσιολογικά το σάκχαρο, όταν είμαστε νηστικοί, θα πρέπει να είναι μεταξύ 70 και 100. Αν όμως πέσει κάτω από 70 είτε λόγω αδιάγνωστου διαβήτη είτε λόγω υπερβολικής κόπωσης, θα αισθανθείτε και τα συμπτώματα. Το πρώτο είναι υπερβολικός ιδρώτας ή κρύο που κάνει το δέρμα κολλώδες στον αυχένα και περιμετρικά του τριχωτού της κεφαλής. Ακολουθούν συμπτώματα όπως ναυτία, θολή όραση, αστάθεια και αύξηση του καρδιακού ρυθμού. Η κατάσταση βελτιώνεται άμεσα εάν φάτε ή πιείτε κάτι γλυκό (χυμός).

Μήπως τα μάτια σας τσούζουν από τον ιδρώτα; Μήπως ιδρώτας σας αφήνει λευκά σημάδια στα μάγουλα; Τότε ίσως πρόκειται για αλμυρό ιδρώτα, ο οποίος εμφανίζεται συχνά στους ανθρώπους που πίνουν πολύ νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας και καταναλώνουν ελάχιστο αλάτι. Αν συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να καταναλώνετε αθλητικά ποτά ή να βάζετε ταμπλέτες ηλεκτρολυτών στο νερό σας πιο συχνά από τον μέσο δρομέα.

Αν οι μασχάλες σας δημιουργούν αμέσως μετά το ντους σημάδια στο μπλουζάκι από τον υπερβολικό ιδρώτα και ο γιατρός σάς έχει κάνει ορμονολογικές εξετάσεις και είστε υγιής, τότε πάσχετε από μια κατάσταση που ονομάζεται πρωτογενής εστιακή υπεριδρωσία. Οι αιτίες της δεν έχουν ακόμη διαγνωστεί, ωστόσο υπάρχουν φαρμακευτικές και μόνιμες θεραπείες. Οι φαρμακευτικές (βοτουλινική τοξίνη τύπου A) είναι δοκιμασμένες και έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Το φάρμακο κοστίζει περίπου 250 ευρώ και γίνεται ανώδυνα στις μασχάλες με ενδοδερμικές ενέσεις. Διαρκεί περίπου έξι μήνες. Επίσης, εφαρμόζεται μόνιμη θεραπεία με λέιζερ.

Οτιδήποτε παίζει με το ενδοκρινικό σύστημα, δηλαδή με το σύστημα παραγωγής ορμονών, αφήνει ως σημάδι του τον ιδρώτα. Η πιο συχνή αιτία είναι οι ενοχλητικές εξάψεις της εμμηνόπαυσης, οι οποίες ταλαιπωρούν το 85% των γυναικών ηλικίας 45-55 ετών. Εξάψεις και ιδρώτας όμως εμφανίζονται και τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Κι αυτό επειδή οι μεταβολές στις ορμόνες επηρεάζουν τον «θερμοστάτη» του εγκεφάλου, ο οποίος αισθάνεται εσφαλμένα ότι έχει αυξηθεί η θερμοκρασία του σώματος και εσφαλμένα πυροδοτεί το φυσικό αιρκοντίσιον του οργανισμού, ακόμη και όταν βρισκόμαστε σε περιβάλλον με χαμηλή θερμοκρασία.