Είναι ο Ντόναλντ Τραμπ σαν τον Ρίτσαρντ Νίξον;

Χρειάστηκε ένα νανοδευτερόλεπτο για να ξυπνήσει μνήμες στους πολιτικούς κύκλους της Ουάσιγκτον. Θυμήθηκαν το δράμα που εκτυλισσόταν πριν από 44 χρόνια στην αμερικανική πρωτεύουσα –τα γεγονότα που έμειναν στην Ιστορία ως η Σφαγή του Σαββατόβραδου.

Και τότε, όπως και τώρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απέλυσε τον αξιωματούχο που ήταν υπεύθυνος της έρευνας για πιθανές αδικοπραξίες στο επιτελείο του. Και τότε, όπως και τώρα, η κίνηση αυτή προκάλεσε αμέσως υποψίες για την αντικειμενικότητα της έρευνας. Πόσω μάλλον, όταν έπειτα από διάφορες διαψεύσεις, ο Ντόναλντ Τραμπ παραδέχθηκε χθες ότι εκείνο που σκεφτόταν όταν αποφάσισε την απομάκρυνση του Κόμεϊ ήταν «η ρώσικη υπόθεση» –δηλαδή η έρευνα που αφορά τις διασυνδέσεις συνεργατών του αμερικανού προέδρου, προεκλογικά, με ρώσους αξιωματούχους.

Ο Νίξον, τον Οκτώβριο του 1973, είχε απομακρύνει τον ειδικό κατήγορο που ερευνούσε την ανάμειξη της κυβέρνησής του στη ληστεία στο κτίριο Γουότεργκεϊτ. Τρεις ημέρες μετά, το Κογκρέσο είχε γεμίσει με προτάσεις για την παραπομπή του Νίξον.

Οι συγκρίσεις μεταξύ Τραμπ και Νίξον δεν είναι καινούργιες.

Οι κατηγορίες

Οταν ο Νίξον απέλυσε τον Αρτσιμπαλντ Κοξ, το έκανε παρά τη μακρά συνεργασία του με τους Δημοκρατικούς –ο Κοξ ήταν στενός συνεργάτης του Τζον Κένεντι –κατηγορώντας τον ότι εργάζεται για λογαριασμό των αντιπάλων του. Ο Τραμπ κληρονόμησε τον Κόμεϊ από τον Ομπάμα –ο Κόμεϊ έχει δεχθεί κατηγορίες και από τα δύο κόμματα για τις έρευνες του FBI και τον τρόπο διεξαγωγής τους.

Ο ρόλος του υπουργείου Δικαιοσύνης

Ο Νίξον δεν μπορούσε να στραφεί στην ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης για να τον στηρίξει. Τόσο ο υπουργός Δικαιοσύνης Ρίτσαρντσον όσο και ο υφυπουργός, αντί να απολύσουν τον Κοξ, παραιτήθηκαν. Εκείνο το βράδυ έγινε γνωστό ως η Σφαγή του Σαββατόβραδου. Τώρα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Τζεφ Σέσιονς, που αυτοεξαιρέθηκε από την έρευνα για τη Ρωσία, φέρεται ότι συμφώνησε και μάλιστα πως πρότεινε την αποπομπή του Κόμεϊ.

Οι αντιδράσεις

Στελέχη του Λευκού Οίκου αφήνουν να διαρρεύσει πως ο Τραμπ δεν περίμενε τόσο έντονες αντιδράσεις στην απόφασή του. Τώρα αντιμετωπίζει εχθρικό Τύπο και εχθρικό Κογκρέσο. «Ο Νίξον και ο Τραμπ αντιμετωπίζουν τους ίδιους εχθρούς» λέει ο Πατ Μπιουκάναν, σύμβουλος του Νίξον, που έγραψε πρόσφατα το βιβλίο «Οι πόλεμοι του Λευκού Οίκου του Νίξον». «Εχεις τα ΜΜΕ και την πολιτική ελίτ –κατάφεραν να οδηγήσουν τον Νίξον σε παραίτηση και το ίδιο προσπαθούν τώρα και με τον Τραμπ». Ο Μπιουκάναν δεν πιστεύει πως ο Τραμπ θα οδηγηθεί γι’ αυτόν τον λόγο σε παραπομπή.

Οι έρευνες συνεχίστηκαν

Ο στόχος της έρευνας που προσπάθησε να παρεμποδίσει ο Νίξον ήταν προφανής: δεν ήθελε να δημοσιοποιηθούν οι ηχογραφημένες συνομιλίες του στο Λευκό Οίκο, επειδή ισχυριζόταν ότι θα έθεταν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Ομως είχε κινητοποιηθεί ήδη όλο το σύστημα και δεν μπορούσε να κρυφτεί. Σε λιγότερο από έναν χρόνο βρισκόταν εκτός Λευκού Οίκου. Η έρευνα για τον Τραμπ άρχισε σχετικά πρόσφατα. Και με τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται, ο πρόεδρος δεν μπορεί να την επηρεάσει.

Οι καιροί έχουν αλλάξει

Στις 24 Ιανουαρίου 1974, ο Αρτσιμπαλντ Κοξ είχε γράψει στους «New York Times» κάτι που περιγράφει και τη σημερινή κατάσταση: «Ασχέτως αποτελέσματος, η αξία της διαδικασίας θα εξαρτηθεί από το εάν θα διεξαχθεί με τέτοιον τρόπο, ώστε η χώρα να τη θεωρήσει δίκαιη και σύννομη ώστε να αποκατασταθεί η ακεραιότητα της κυβέρνησης. Ομως υπάρχουν μεγάλες ανησυχίες για το εάν όλη η χώρα θα συμφωνήσει σε αυτά, καθώς είναι βαθιά διχασμένη –πολιτισμικά, κοινωνικά, ηθικά, πολιτικά και ιδεολογικά».

Διαφορετικές προβλέψεις

Ο Τζεφ Γκρίνφιλντ στο «Politico» θεωρεί πως οι ομοιότητες τελειώνουν στα προφανή και ότι το 1973 οι πολιτικές συγκυρίες είχαν διαμορφωθεί έτσι ώστε ο πρόεδρος, που είχε απέναντί του ένα εχθρικό Κογκρέσο, να εκπέσει του αξιώματός του. Από την άλλη, υποστηρίζει ότι καθώς αυτή τη στιγμή οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν Γερουσία και Βουλή, δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε κάποια δραστική κίνηση –πέραν δηλαδή, από το να εκφράσουν κάποιες ανησυχίες. Ο Μπομπ Κέσκα στο «Salon» θεωρεί πως οι παραλληλισμοί είναι ξεκάθαροι, όμως ο Ντόναλντ Τραμπ είναι πολύ πιο επικίνδυνος. «Ο Νίξον ήταν ένας καλοσπουδασμένος, ικανός δικηγόρος, γνώστης της Ιστορίας, που κατανοούσε τους μηχανισμούς μιας κυβέρνησης. Ο Τραμπ», αναφέρει, «δεν αποκλείεται να προχωρήσει και σε άλλες κινήσεις όπως η απομάκρυνση του Κόμεϊ, γνωρίζοντας πως οι διαδικτυακοί του οπαδοί μπορούν, ανά πάσα στιγμή, να προκαλέσουν θύελλα στα social media». Και ο αρθρογράφος καταλήγει: «Η Σφαγή του Σαββατοκύριακου του Τραμπ γίνεται σε slow motion και αποτελεί απλά τον πρόλογο. Αυτά που ακολουθούν θα κάνουν το σήμερα να φαντάζει αθώο».