Χιλιάδες παιδιά γυμνασίου και λυκείου διανύουν μια ιδιαίτερα στρεσογόνο περίοδο, καλούμενα να αντεπεξέλθουν στην ιδιαίτερα φορτισμένη περίοδο των εξετάσεων.
Ο φόβος της αποτυχίας, της απόρριψης από τους γονείς, ο ανταγωνισμός και η αίσθηση μειονεκτικότητας με τους φίλους, ο φόβος της προσωπικής αποτυχίας και η χαμηλή αυτοεκτίμηση επιδεινώνουν το άγχος. Το άγχος εμφανίζεται με συμπτώματα νοητικά (δυσκολία στη συγκέντρωση, διάσπαση προσοχής κ.λπ.), συναισθηματικά (φόβος, πανικός, θυμός κ.ά.), σωματικά (ταχυκαρδία, τρέμουλο κ.λπ.) και συμπεριφορικά (αποφυγές, κλάμα κ.ά.).
Οι αρνητικές σκέψεις δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα και μειώνουν το κίνητρο για διάβασμα, την απόδοση και την αυτοεκτίμηση του μαθητή. Αντίθετα αυτό που βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους είναι ο εντοπισμός και η αλλαγή των αρνητικών σκέψεων, καθώς και η υιοθέτηση πρακτικών τρόπων αντιμετώπισης του φόβου, όπως «αν μπλοκάρει η μνήμη μου, θα κάνω διάλειμμα για ένα πεντάλεπτο να ηρεμήσω», «αν κάποια θέματα μου φανούν δύσκολα, θα αρχίσω από τα εύκολα για να κερδίσω χρόνο και να πάρω δύναμη».Η λειτουργική οργάνωση του χρόνου, του τρόπου μελέτης και ο σχεδιασμός ενός πλάνου μελέτης είναι κεντρικής σημασίας.
Οι γονείς μην ξεχνάτε ότι κάποτε ήσασταν κι εσείς παιδιά και μην ξεχνάτε πόσο ευάλωτο μπορεί να νιώθει το παιδί απέναντι στις προσδοκίες των ενηλίκων. Οι άκαμπτες αυταρχικές και απαιτητικές στάσεις των γονιών («επιτυχία ίσον ευτυχία, αποτυχία ίσον δυστυχία») πρωτοστατούν και διαιωνίζουν την ψυχική επιβάρυνση των παιδιών.
Προσπαθήστε να εκφράζετε στο παιδί σας την αξία της προσπάθειας, ανεξάρτητα από την έκβαση και την επιτυχία. Μην προβάλλετε πάνω του δικά σας ανεκπλήρωτα όνειρα και επεξεργαστείτε μέσα σας τα συναισθήματά σας, δίχως να τα μεταφέρετε τυφλά στο παιδί σας. Προσφέρετέ του μια άνευ όρων ασφάλεια με το να είστε συνεπείς και παρόντες στην κάλυψη των συναισθηματικών και πρακτικών του αναγκών, σεβόμενοι ταυτόχρονα τα υγιή όρια με εκείνο και αποφεύγοντας τον έλεγχο και τον αυταρχισμό.
Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας-ψυχοθεραπεύτρια, e-mail myrsini.kostopoulou@gmail.com, www.myrsinikostopoulou.com