Στον νεκρό μηχανοδηγό της αμαξοστοιχίας Ιντερσίτι – I/C 58 που εκτροχιάστηκε το περασμένο Σάββατο 13 Μαίου 2017 στο Άδενδρο Θεσσαλονίκης, «φορτώνει» το προσωρινό πόρισμα των εμπειρογνωμόνων του ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ την κύρια ευθύνη για το σιδηροδρομικό δυστύχημα, κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους τρεις άνθρωποι.
Σύμφωνα με το προκαταρκτικό πόρισμα (θα ακολουθήσει και κανονικό) βασική αιτία του δυστυχήματος ήταν η υπερβολική ταχύτητα των 144,343 χιλιομέτρων/ώρα, με την οποία εισήλθε η αμαξοστοιχία στην παρακαμπτήρια γραμμή του σταθμού του Αδένδρου.
Όπως ήδη αποκάλυψαν «ΤΑ ΝΕΑ» από την πρώτη στιγμή, η αμαξοστοιχία I/C 58 εισήλθε στην παρακαμπτήρια γραμμή του σταθμού με ταχύτητα υπερδιπλάσια της επιτρεπόμενης, δηλαδή των 60 χλμ/ώρα που προβλέπουν αυστηρά οι κανονισμοί.
Ωστόσο, η τριμελής επιτροπή των εμπειρογνωμόνων, στην προκαταρκτική έκθεσή της δεν αναφέρει το παραμικρό για την κατάσταση του συστήματος των φωτοσημάτων του σταθμού και ειδικότερα των φωτοσημάτων βραδυπορίας. Εάν δηλαδή, τα φωτοσήματα λειτουργούσαν κανονικά και εάν οι ενδείξεις τους ήταν ορατές στον μηχανοδηγό την ώρα που πλησίαζε προς το σταθμό Άδενδρο.
Σύμφωνα με έμπειρα στελέχη του ΟΣΕ, στο προ-πόρισμα δεν απαντάται το κρίσιμο ερώτημα γιατί ο μηχανοδηγός του Ιντερσίτι -που τελικά έχασε τη ζωή του- δεν μείωσε την ταχύτητα, καθώς πλησίαζε προς το Άδενδρο. Αυτό, όπως αναφέρουν, έχει τρεις ερμηνείες:
1) Το σύστημα φωτοσήμανσης να μην λειτουργούσε.
2) Το σύστημα φωτοσήμανσης να λειτουργούσε, αλλά λόγω της ελλειπούς συντήρησης των συστημάτων τηλεδιοίκησης-φωτοσήμανσης να μην διευκόλυνε το έργο του μηχανοδηγού. Ειδικότερα την άνοιξη, που μεγαλώνουν τα χόρτα, εάν δεν καθαριστούν εγκαίρως, τις νυχτερινές ώρες εμποδίζουν την ορατότητα των μηχανοδηγών, οι οποίοι ενώ πλησιάζουν σε σταθμούς, τυχαίνει να μην βλέπουν εγκαίρως τα φωτοσήματα που προειδοποιούν για αναγκαστική βραδυπορία.
3) Το σύστημα φωτοσήμανσης να λειτουργούσε κανονικά, αλλά ο μηχανοδηγός για άλλους λόγους, που έχουν να κάνουν αποκλειστικά με τον ίδιο (π.χ να ήταν απασχολημένος μιλώντας με τον διπλανό του ή στο κινητό) να μην έλαβε υπόψη τις φωτεινές ενδείξεις του. Πάντως, ο μηχανοδηγός του I/C 58 ήταν έμπειρος και προερχόταν από τον προαστιακό σιδηρόδρομο.
Για τα στελέχη του ΟΣΕ, «δεν νοείται να μην λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα ασφαλείας όταν έχουμε επανάληψη τέτοιων δυστυχημάτων».
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό. Έτσι, αρκετοί σιδηροδρομικοί σταθμοί στον άξονα Αθηνών-Θεσσαλονίκης, κυρίως τις νυχτερινές ώρες (και όχι μόνον) είναι «γυμνοί» από κρίσιμες ειδικότητες σιδηροδρομικών και υπολειτουργούν.
Στο πλαίσιο αυτό, τα «κλειδιά» των κύριων σιδηροδρομικών γραμμών στους σταθμούς Άδενδρο και Σίνδος, που βρίσκονται λίγο πριν τη Θεσσαλονίκη, είναι γυρισμένα και οδηγούν μονίμως όλα τα τρένα (και όχι μόνο τα τοπικά) στις παρακαμπτήριες γραμμές. Αυτό γίνεται, καθώς δεν υπάρχει υπάλληλος στο σταθμό, ώστε να διαχωρίζει τα τρένα (ανάλογα με το φορτίο και την αποστολή τους) στις κύριες και τις παρακαμπτήριες γραμμές.
Όπως επισημαίνουν τα έμπειρα στελέχη του σιδηροδρόμου, είναι τουλάχιστον εγκληματικό τα μεγάλα εμπορικά τρένα και τα Ιντερσίτι που αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες και δεν «πιάνουν» σε όλους τους σταθμούς, να μην κινούνται μονίμως στις κύριες σιδηροδρομικές γραμμές, αλλά να αναγκάζονται να διέρχονται από όλες τις παρακαμπτήριες γραμμές, ακόμα και των σταθμών στους οποίους δεν προβλέπεται να σταματούν.
Τη νύχτα του Σαββάτου 13 Μαίου 2017, το I/C 58, παρότι δεν προβλεπόταν να κάνει στάση στο Άδενδρο, οδηγήθηκε αναγκαστικά στην παρακαμπτήριο γραμμή του σταθμού. Όμως, όπως έδειξαν τα στοιχεία του ταχογράφου του Ιντερσίτι, αυτό έγινε με ταχύτητα μεγαλύτερη των 144,343 χιλιομέτρων/ώρα, αντί των 60 χλμ/ώρα που προβλέπουν αυστηρά οι κανονισμοί.
Σημειώνεται, ότι αντίστοιχο ατύχημα στον ίδιο σταθμό είχε σημειωθεί και πριν 12 χρόνια (στις 21 Οκτωβρίου 2005), με αποτέλεσμα τότε να τραυματιστούν 13 επιβάτες του Ιντερσίτι που εκτελούσε το δρομολόγιο Αλεξανδρούπολη-Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Επίσης, ατυχήματα «καρμπόν» έχουν σημειωθεί και στο σταθμό της Σίνδου.
«Τα πορίσματα για τα ατυχήματα αυτά τί έχουν απογίνει και πού έχουν καταχωνιαστεί», διερωτώνται τα στελέχη του σιδηροδρόμου, τονίζοντας ότι πιθανόν το τραγικό δυστύχημα στο Άδενδρο να είχε αποφευχθεί εάν οι υποδείξεις των πορισμάτων που έχουν εκδοθεί κατά καιρούς για διάφορες εγκληματικές παραλείψεις στη λειτουργία των σιδηροδρομικών μεταφορών, είχαν ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Πέραν όλων αυτών, ήδη καθυστερεί η υλοποίηση του έργου για την εγκατάσταση και λειτουργία του «Συστήματος Ελέγχου Ταχύτητας και Παραβίασης Φωτοσημάτων», μέσω του οποίου θα καλύπτεται ολόκληρος ο σιδηροδρομικός άξονας από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για έργο που δημοπρατήθηκε τα τελευταία χρόνια, χωρίς ακόμα να έχει παραδοθεί.
