Το Ελληνικό Κοινοβούλιο, με καθυστέρηση δεκαετιών, αναγνώρισε το 1994 ομοφώνως την Ποντιακή Γενοκτονία με τον Ν. 2193/1994 και όρισε τη 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου κατά την περίοδο 1916-1923. Ηταν μία από τις τελευταίες συμβολές του Ανδρέα Παπανδρέου στην υπόθεση της ιστορικής αυτογνωσίας του ελληνικού λαού.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις, σε συνέχεια της ομόφωνης αναγνώρισης, όφειλαν να αναλάβουν όλες τις πολιτικές και διπλωματικές υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτήν. Δεν έγιναν πολλά. Στον ελλαδικό χώρο οι κρατικές λογικές αγνόησαν την ιστορικοπολιτική διάσταση του ποντιακού προβλήματος, υπονομεύοντας πολλές φορές στην πράξη την απόφαση του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Το ποντιακό ζήτημα όμως δεν είναι μόνο εθνικό ζήτημα. Είναι περιφερειακό για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, οικουμενικό, και ζήτημα πολιτισμού και δημοκρατίας, όπως όλα τα ζητήματα που προκύπτουν από τη σύγκρουση κοινωνιών, λαών, εθνών απέναντι σε ολοκληρωτικές, ρατσιστικές και φασίζουσες ιδεολογίες, που εκδηλώνονται ως προσχεδιασμένες κρατικές πολιτικές εξόντωσης πληθυσμών.
Ταυτόχρονα, ο αγώνας για τη δημοκρατία και την ειρήνη στην περιοχή συνδέεται με το δικαίωμα στη μνήμη. Η ιστορία του Παρευξείνιου Ελληνισμού πρέπει να επαναφερθεί στη διδακτέα ύλη, καθώς «η λήθη είναι ο δεύτερος δήμιος». Ο αγώνας αυτός συνδέεται και με το δικαίωμα στην ελευθερία. Σήμερα στην Τουρκία ο πόντιος συμπατριώτης μας Γιάννης – Βασίλης Γιαϊλαλί (Yannis Vasilis Yaylali) κρατείται σε απάνθρωπες συνθήκες στις φυλακές του Σιρνάκ για τη δράση του υπέρ των δικαιωμάτων, της ελευθερίας του λόγου και της ανάδειξης των εγκλημάτων κατά των Ελλήνων, των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Κούρδων.
Κάθε λαός έχει δικαίωμα να απαιτεί με επιμονή την επίσημη αναγνώριση των αδικημάτων που διαπράχθηκαν εναντίον του. Ο λόγος καθιέρωσης αυτών των επετείων δεν είναι μόνο η απότιση τιμής στα θύματα, αλλά επειδή συνιστούν και έκκληση προς όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης να συμβάλουν στην οικοδόμηση ενός μέλλοντος χωρίς ολοκαυτώματα, γενοκτονίες, ανθρωποσφαγές και ολοκληρωτικά καθεστώτα. Εάν οι λαοί δεν διδαχθούν από την ιστορία τους, κινδυνεύουν να την επαναλάβουν ή να την υποστούν με περισσότερο βάρβαρες μορφές σήμερα ή αύριο.
Εχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου, ειδικά ενόψει της επετείου των 100 χρόνων που συμπληρώνονται το 2019, να δώσουμε συντεταγμένα τον αγώνα για τη διεθνή αναγνώριση –και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς –της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και όλων των λαών της Μικράς Ασίας. Να ανακηρυχθεί η 19η Μαΐου διεθνής ημέρα μνήμης των θυμάτων του κεμαλικού ολοκαυτώματος. Να προστατευθούν τα θρησκευτικά και πολιτιστικά μνημεία μας στον Πόντο και στη Μικρά Ασία.
Αλλωστε, η συμμετοχή της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς και στις υπερεθνικές ενώσεις, σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, έχει νόημα όταν θέτει ζητήματα ανθρωπιστικά, δικαιωμάτων, οικουμενικά, για τη συνειδητή επαναχάραξη μιας ειρηνικής πορείας των λαών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Νίνα Κασιμάτη είναι βουλευτής Β’ Πειραιά ΣΥΡΙΖΑ, μέλος της ΚΣ του Συμβουλίου της Ευρώπης
