Σε μια εποχή ευρύτερων γεωπολιτικών αλλαγών, με τις περισσότερες μεγάλες δυνάμεις να οπισθοδρομούν σε μια πολιτική οικονομικού προστατευτισμού και εσωστρέφειας, η Κίνα ξεδιπλώνει τις πλανητικές της φιλοδοξίες. Σε μια εντυπωσιακή διεθνή συνδιάσκεψη για τα τέσσερα χρόνια από τη διακήρυξη του νέου Δρόμου του Μεταξιού συγκεντρώθηκαν εκπρόσωποι 130 χωρών και 70 διεθνών οργανισμών.
Ο νέος Δρόμος του Μεταξιού αποτελεί για την Κίνα το πρότζεκτ του αιώνα, ένα κινεζικό σχέδιο Μάρσαλ. Πρόκειται για έναν επίγειο και θαλάσσιο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ιμάντα που εκτείνεται από την Κίνα μέχρι την Ευρασία και την Ανατολική Ευρώπη από τη μια πλευρά και τη Νοτιανατολική Ασία και την Ανατολική Αφρική από την άλλη. Ενα πρόγραμμα επενδύσεων στους τομείς των υποδομών, των μεταφορών, της ενέργειας και του εμπορίου σε 15 περιφέρειες της Κίνας και 64 χώρες. Οι υποδομές περιλαμβάνουν λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικές γραμμές, αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου και δίκτυα οπτικών ινών. Η συνολική επένδυση θα φτάσει τα 4 τρισ. δολάρια και θα συμπεριλάβει χώρες που διαθέτουν το 70% των ενεργειακών αποθεμάτων του κόσμου. Τα έργα υποδομών και μεταφορών που συμπεριλαμβάνει το πρότζεκτ θα δώσουν μεγάλη ώθηση στην κινεζική βιομηχανία τσιμέντου και χάλυβα. Αλλά και η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας της Κίνας θα βρει εφαρμογές στο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας, στα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας αλλά και στα δίκτυα τηλεπικοινωνιών.
Ενας από τους στόχους του νέου δρόμου του μεταξιού είναι η μείωση των ανισοτήτων ανάμεσα στα μητροπολιτικά κέντρα των κινεζικών ακτών και τις λιγότερο ανεπτυγμένες, κυρίως αγροτικές, εκτάσεις της κινεζικής ενδοχώρας.
Πέρα από τα εσωτερικά οφέλη, η υλοποίηση του συνολικού σχεδίου θα αυξήσει κατακόρυφα την κινεζική επιρροή σε ενεργειακά κρίσιμες περιοχές και θα δημιουργήσει νέες αγορές για τις κινεζικές εταιρείες και τις κινεζικές τράπεζες. Η επιρροή αυτή διευρύνεται μέσα από τη χρηματοδότηση των έργων με ευνοϊκούς όρους από την Ασιατική Τράπεζα Υποδομών και Επενδύσεων, από κινεζικά funds και τη νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα, που είναι η τράπεζα που δημιουργήθηκε από τα BRICS.
Μια τέτοιας κλίμακας διείσδυση δημιουργεί εκ των πραγμάτων ανταγωνισμό μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Η Ρωσία θεωρεί την Ευρασία ζωτικό της χώρο. Ενώ η Ινδία είναι ήδη ενοχλημένη από την αυξανόμενη κινεζική παρουσία στον Ινδικό Ωκεανό αλλά και από τις συμφωνίες της Κίνας με το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές και τη Σρι Λάνκα. Η κινεζική διείσδυση στην Πολωνία και την Ουγγαρία ανησυχεί τις Βρυξέλλες. Και η Αμερική δεν είναι διατεθειμένη να παραδώσει τα σκήπτρα της πλανητικής πρωτοκαθεδρίας.
Για την Ελλάδα, πάντως, παρουσιάζονται σοβαρές επενδυτικές ευκαιρίες. Αυτό όμως προϋποθέτει μια κυβέρνηση που ευνοεί το επιχειρείν και τις επενδύσεις. Οπως έκανε η ΝΔ με το στρατηγικό άνοιγμα του λιμανιού του Πειραιά στην COSCO επί Καραμανλή. Που αποτελεί σήμερα τον συνδετικό κρίκο αυτού του γεωοικονομικού ιμάντα με τις ευρωπαϊκές αγορές.
Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής πανεπιστημίου και πρώην υπουργός