Εκατό οικογένειες έχαναν τα σπίτια τους κάθε μέρα στην Ισπανία το 2014: 600.000 εξώσεις έχουν γίνει από το 2008 και μετά, 100.000 τη διετία 20013-2015.
Οι εικόνες σοκαριστικές. Ανδρες των ειδικών δυνάμεων εισβάλλουν σε διαμερίσματα και βγάζουν έξω ηλικιωμένους, ανάπηρους, παιδιά που κλαίνε, μητέρες που τα ‘χουν χαμένα, κρατώντας μόνο μερικές σακούλες με τα απολύτως απαραίτητα: μια κουβέρτα, δυο ρούχα, ένα εικόνισμα…
Κάποιες οικογένειες αντιστάθηκαν. Οπως εκείνη της Ανχελα Ρομέρο που διώχτηκε από το σπίτι της στη Μαδρίτη τον Σεπτέμβριο του ’13 –εκείνη μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με κρίση πανικού, όταν είδε τους αστυνομικούς να εισβάλλουν και να τους διατάζουν να φύγουν. Ο σύζυγός της και η κόρη τους, ο άνδρας της και το 8χρονο κοριτσάκι τους βρέθηκαν στον δρόμο. Χρωστούσαν 1.000 ευρώ. Μια άλλη Ισπανίδα, με την ίδια οφειλή, η 45χρονη Αμπάρο Χ. αυτοκτόνησε λίγες ημέρες αργότερα όταν έλαβε ειδοποίηση έξωσης από την κατοικία της.
Οι σκηνές με το καθημερινό δράμα εξώσεων οφειλετών από τα σπίτια τους συγκλόνισαν την Ισπανία και ολόκληρη την Ευρώπη. Τα ξημερώματα ομάδα των ειδικών δυνάμεων έφθανε στην περιοχή, έκλεινε τους δρόμους δύο τετράγωνα γύρω από το σπίτι όπου θα γινόταν η έξωση και χτυπούσε την πόρτα. Εάν οι κάτοικοι δεν άνοιγαν, την έσπαγαν.
Στην Ισπανία, το οικονομικό «θαύμα» είχε βασισθεί στις κατασκευές και οι τράπεζες παρείχαν αφειδώς στεγαστικά δάνεια, κάποιες φορές ακόμα και στο 100% της αξίας του ακινήτου. Οταν η φούσκα των ακινήτων έσκασε, συμπαρέσυρε ολόκληρη την οικονομία της χώρας.
Σύμβολο της ντροπής των εξώσεων έγινε η ηλικιωμένη Κάρμεν Μαρτίνεθ Αγιούδο, που διώχτηκε από το σπίτι της στη λαϊκή συνοικία Βαγιέκας. Η εικόνα της, να βγαίνει δακρυσμένη κρατώντας μια κουβέρτα και μια εικόνα, προκάλεσε κύμα σφοδρών αντιδράσεων. Η τοπική ποδοσφαιρική ομάδα Ράγιο Βαγιεκάνο παρενέβη και βρήκε σπίτι στην Αγιούδο σε μια κίνηση κοινωνικής αλληλεγγύης, από τις πολλές που εκφράστηκαν στην Ισπανία τη δύσκολη αυτή περίοδο. Η έκταση του προβλήματος των κόκκινων στεγαστικών δανείων αναφέρεται μόνιμα από τους ισπανούς ως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας σε κάθε έρευνα της κοινής γνώμης. Οι περιοχές όπου το φαινόμενο πήρε μεγάλες διαστάσεις είναι η Καταλωνία, η Ανδαλουσία και η Βαλένθια.
ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. Το αίσχος της κατάστασης γέννησε ένα δυναμικό κίνημα. Η ΡΑΗ (Πλατφόρμα των Θυμάτων της Υποθήκης), πρόεδρος της οποίας διετέλεσε η σημερινή δήμαρχος της Βαρκελώνης Αντα Κολάου, ήταν η πιο δραστήρια οργάνωση. Τα μέλη της στην αρχή συγκεντρώνονταν έξω από τα σπίτια όπου θα γινόταν η έξωση και προσπαθούσαν να την εμποδίσουν με κάθε τρόπο. Επίσης, προσέφεραν ψυχολογική υποστήριξη στους ανθρώπους που έχαναν τα σπίτια τους, αφού για τους περισσότερους ήταν η πρώτη κατοικία και βρίσκονταν σε κατάσταση σοκ. Σιγά σιγά οργανώθηκαν και σε πολιτικό επίπεδο προσπαθώντας να πείσουν τις τράπεζες να διαπραγματευθούν με τους δανειολήπτες και την κυβέρνηση να θεσπίσει νόμους για την προστασία τους.
Το θέμα ξεπέρασε τα ισπανικά σύνορα. Πολίτης που έχασε το σπίτι του από την τράπεζα προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο τον Μάρτιο του 2013 αποφάνθηκε ότι η ισπανική νομοθεσία για τις υποθήκες δεν προστατεύει τους δανειολήπτες από τις καταχρηστικές μεθόδους των τραπεζών και έρχεται σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
