Με την κήρυξη πολέμου στους «εχθρούς της Τουρκίας» εντός και εκτός συνόρων συνόδευσε ο Ταγίπ Ερντογάν την επιστροφή του στην ηγεσία του ΑΚΡ, με την οποία γίνεται ο πρώτος τούρκος πολιτικός εδώ και 70 χρόνια που ηγείται ταυτοχρόνως και του κράτους και ενός κόμματος. Η διπλή αυτή ιδιότητά του προσφέρει ασύλληπτη για τα τουρκικά δεδομένα εξουσία, καθώς θα του επιτρέψει να ελέγξει άμεσα τόσο τα ονόματα που θα στελεχώσουν τα ψηφοδέλτια του ΑΚΡ ενόψει των εκλογών του 2019 όσο και τις κρατικές δομές με τον διορισμό κομματικών στελεχών σε θέσεις ευθύνης.
Ο Ερντογάν εξελέγη στην κεφαλή του κόμματος που ίδρυσε ο ίδιος πριν από 16 χρόνια από το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε χθες στην Αγκυρα με ποσοστό που ξεπέρασε το 96%. «Χωρίσαμε αλλά είμαστε πάλι μαζί» δήλωσε ενώπιον του πλήθους των ένθερμων υποστηρικτών του στο στάδιο της τουρκικής πρωτεύουσας. Ο «χωρισμός» είχε επέλθει πριν από τρία χρόνια, όταν ως νεοεκλεγείς πρόεδρος ο Ερντογάν παρέδωσε την ηγεσία του κόμματος όπως επέτασσε το τουρκικό Σύνταγμα. Με τη συνταγματική αναθεώρηση ωστόσο, η οποία επικυρώθηκε με ένα οριακά κερδισμένο δημοψήφισμα τον περασμένο μήνα, εκείνη η «ανωμαλία» αποκαταστάθηκε. Ο πρόεδρος δεν είναι πλέον μια υπερκομματική φιγούρα που συμβολίζει την ενότητα του έθνους, αλλά ένας παντοδύναμος ηγέτης που ελέγχει τα πάντα –από το κόμμα και την κυβέρνηση έως τη Δικαιοσύνη.
Ούτε ο Κεμάλ. Τόση εξουσία στα χέρια του δεν είχε συγκεντρώσει ούτε ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ, ενώ ο τελευταίος τούρκος πρόεδρος που ήταν συγχρόνως και αρχηγός κόμματος ήταν ο Ισμέτ Ινονού τη δεκαετία του 1940. Ο Ερντογάν αναλαμβάνει τα ηνία του κόμματός του από τον Μπιναλί Γιλντιρίμ, τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, τουλάχιστον έως τις εκλογές του ’19. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, αυτή η αλλαγή σκυτάλης στην κομματική ηγεσία είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της σταθερότητας στην Τουρκία έναντι της τρομοκρατικής απειλής από την πλευρά του ISIS και των Κούρδων, αλλά και μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το περασμένο καλοκαίρι, ο σχεδιασμός της οποίας αποδίδεται στον αυτοεξόριστο στις Ηνωμένες Πολιτείες ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.
Με την επιστροφή του στα κομματικά πράγματα, ο Ερντογάν θα μπορεί να συντρίψει και την παραμικρή φωνή αμφισβήτησης μέσα στο κόμμα. Ηδη ο νέος πειθαρχικός κανονισμός προβλέπει σκληρότερες ποινές για τους τυχόν αντάρτες και άμεση διαγραφή για εκείνους οι οποίοι εντοπίζονται να δρουν προς όφελος άλλου κόμματος. Ως μήνυμα και προς το κόμμα μπορούν να εκληφθούν τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας που είχαν ληφθεί στον χώρο του συνεδρίου. Αλλά και ως υπενθύμιση του γεγονότος ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου εξακολουθεί να ισχύει ακόμα.
Τα αυστηρά μέτρα δεν εμπόδισαν πάντως τους διοργανωτές να δώσουν στο συνέδριο άρωμα φιέστας, σκοπός που επιτεύχθηκε και με τη μεταφορά 60.000 οπαδών του τούρκου προέδρου από άλλες πόλεις. Ο αρχηγός τους κυβερνά αδιαλείπτως από το 2002, όταν κατέκτησε σχεδόν τα δύο τρίτα των εδρών της Βουλής, λαμβάνοντας μόλις το 34% των ψήφων. Από τότε το ΑΚΡ δεν έχασε την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή παρά μόνο μία φορά –το 2015. Οι εκλογές επαναλήφθηκαν, ωστόσο, πέντε μήνες αργότερα και εξαιτίας της αδυναμίας των κομμάτων της αντιπολίτευσης να συμφωνήσουν στον σχηματισμό ενός κυβερνητικού συνασπισμού.
Παραμένει το «Οχάλ». Η χθεσινή ομιλία του Ταγίπ Ερντογάν στο κομματικό συνέδριο διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες. Ηταν χρόνος αρκετός για να αναφερθεί στα οικονομικά επιτεύγματα της τελευταίας δεκαπενταετίας, ενώ απέδωσε την ευθύνη για το έλλειμμα δημοκρατίας στις τρομοκρατικές οργανώσεις που έχουν θέσει στο στόχαστρό τους τη χώρα του. Απέρριψε πάντως κατηγορηματικά την άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, γνωστής ως «Οχάλ», στην Τουρκία, η οποία του επιτρέπει μεταξύ άλλων να κυβερνά με προεδρικά διατάγματα. «Δεν θα αρθεί η κατάσταση έκτακτης ανάγκης» δήλωσε. «Δεν δουλεύουν τα εργοστάσιά σας; Εκλεισαν τα σχολεία; Γιατί θα πρέπει να αρθεί το “Οχάλ”;» ήταν το επιχείρημά του.
Οπως φαίνεται, οι 120.000 δημόσιοι λειτουργοί και υπάλληλοι που έχουν απομακρυνθεί από τις εργασίες τους ως συνωμότες και τα 160 μέσα ενημέρωσης που έχουν κλείσει δεν είναι παρά λεπτομέρεια για τον Ταγίπ Ερντογάν. Και το πογκρόμ συνεχίζεται: την περασμένη εβδομάδα εκδόθηκαν τέσσερα εντάλματα σύλληψης για τους τέσσερις υπευθύνους έκδοσης της «Σοτζκού», μιας από τις τελευταίες εφημερίδες της αντιπολίτευσης που έχουν απομείνει ανοικτές στην Τουρκία.