Αμηχανία και απογοήτευση κυριαρχούν σε μια μεγάλη μερίδα των προοδευτικών συμπολιτών μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει διαψεύσει κάθε προσδοκία και η ΝΔ φαίνεται ότι κινείται στους ρυθμούς μιας παραδοσιακής συντηρητικής παλινόρθωσης.
Η Κεντροαριστερά μπορεί; Μπορεί να αλλάξει τους συσχετισμούς και να αποτελέσει μια εναλλακτική επιλογή;
Η απάντηση είναι θετική. Στον βαθμό που ο ενδιάμεσος χώρος ανάμεσα στη Δεξιά και στη ριζοσπαστική Αριστερά προχωρήσει σε μια σοβαρή επανεκκίνηση.
Κρίσιμες προϋποθέσεις είναι ο αναστοχασμός για τα σφάλματα του παρελθόντος και η σταθερή προσπάθεια για μια νέα ταυτότητα.
Φυσικά αν κάποιος διατηρεί αυταπάτες ότι η πολιτική ψευδολογία του ΣΥΡΙΖΑ συνιστά «αριστερό παράδειγμα» ή αν κάποιος άλλος έχει αυταπάτες ότι η ΝΔ μπορεί να υπερβεί το ιδεολογικό βάρος του κυρίαρχου ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού, τότε η συζήτηση κάπου εδώ σταματά. Οσοι όμως καταλαβαίνουν ότι η σοσιαλδημοκρατία αποτελεί ιστορικά το πιο ενδιαφέρον κοινωνικό και πολιτικό μοντέλο με επίκεντρο την κοινωνική οικονομία, τις μεταρρυθμίσεις, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε μπορούν να ελπίζουν σε μια νέα προοπτική.
Το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης ήταν και είναι ένα σημαντικό βήμα. Ο προγραμματικός επαναπροσδιορισμός στο συνέδριο στα τέλη Ιουνίου ένα ακόμα!
Μπορεί να αποτελέσει αντικειμενικά το επίκεντρο μιας ευρύτερης συσπείρωσης. Ο κατακερματισμός σε άλλα εγχειρήματα δεν οδηγεί πουθενά. Ο ρεαλισμός συνιστά την πιο συνετή επιλογή. Αλλωστε υπάρχει και η παροιμία «το καλύτερο… είναι εχθρός του καλού».
Φυσικά υπάρχει όμως και η ανάγκη για ένα ισχυρό μήνυμα ανανέωσης. Οι εμπειρίες από τις γαλλικές εκλογές δείχνουν πως μαζί με τις ανανεωμένες πολιτικές απαντήσεις χρειάζεται και ένα ανανεωμένο μοντέλο έκφρασης του χώρου.
Οι ανάγκες της νεωτερικότητας επιβάλλουν να υπερβούμε τα σχήματα του παρελθόντος. Αυτό αφορά και το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ και όλους. Το ζήτημα δεν βρίσκεται στην αγωνία για την ιστορική δικαίωση. Βρίσκεται στις προτεραιότητες για μια σύγχρονη εικόνα που καθιστά τη σοσιαλδημοκρατία ελκυστική στα νέα κοινά, στις καινούργιες απαιτήσεις. Βρίσκεται στη στόχευση η Κεντροαριστερά να μη μείνει σε μία «γυάλα» αλλά να ξαναγίνει πλειοψηφικό ρεύμα.
Η αυτοπεποίθηση της αυτόνομης πορείας ανταγωνιστικά τόσο με τη Δεξιά όσο και με τον αριστερό λαϊκισμό, η προγραμματική εξέλιξη και ένα νέο πολιτικό σχήμα είναι ένα προωθητικό πλαίσιο. Κάθε πρόωρη συζήτηση για την πολιτική των συμμαχιών –και μάλιστα πριν από τις εκλογές –οδηγεί σε αποπροσανατολισμό από αυτές τις βασικές ιεραρχήσεις.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη μπορεί να μετεξελιχθεί κατά συνέπεια σε ένα σύγχρονο φορέα, με νέα σύμβολα και νέες απαντήσεις. Δεν υπάρχουν άλλωστε μεσσίες. Δεν υπάρχει μαγικό ραβδί.
Η συσπείρωση όλου του χώρου και η πολιτική βούληση για την υπέρβαση του παρελθόντος είναι οι μόνες «έξυπνες ιδέες» στην κρίσιμη αυτή συγκυρία. Τότε η Κεντροαριστερά μπορεί να κάνει την έκπληξη.
Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος ΚΣ της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και μέλος ΕΕ της ΔΗΜΑΡ