Υπάρχει μια ενστικτώδης αντίδραση. Εντονη, συναισθηματική, θεμιτή –αλλά εσφαλμένη. Είναι μια κραυγή αγωνίας που ξεκινά από τη διαπίστωση ότι οι δράστες των περισσότερων τρομοκρατικών επιθέσεων είναι μουσουλμάνοι. Και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μπροστά στη σύγκρουση των πολιτισμών η δημοκρατία πρέπει «επιτέλους» να αντιδράσει. Από το σημείο αυτό μέχρι την απειλή του Τραμπ ότι θα απαγορεύσει την είσοδο μουσουλμάνων στο αμερικανικό έδαφος η απόσταση είναι μικρή.

Ο Μπρένταν Κοξ δεν έχασε τη γυναίκα του από επίθεση τζιχαντιστή. Ο άνθρωπος που δολοφόνησε τον περασμένο Ιούνιο τη βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Τζο Κοξ ήταν ακροδεξιός. Είναι αλήθεια βέβαια πως άλλο ένας νεκρός, άλλο είκοσι δύο. Αλλο να δολοφονείς έναν πολιτικό επειδή θεωρείς τις ιδέες του επικίνδυνες κι άλλο να ανατινάζεσαι σε ένα στάδιο γεμάτο πιτσιρικάδες. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, πρωταγωνιστές είναι ο φανατισμός, το μίσος και η δίψα για εκδίκηση. Η θρησκεία παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Ο νορβηγός τρομοκράτης Αντερς Μπρέιβικ δεν ήταν μουσουλμάνος, αλλά ένας ισλαμοφοβικός νεοναζί.

Ο χήρος της Τζο Κοξ τα ξέρει όλα αυτά. Ξέρει δηλαδή ότι έχουμε να κάνουμε με μια σύγκρουση αξιών, όχι πολιτισμών. Και ότι η απάντηση σε αυτή τη σύγκρουση είναι αυτό που έλεγε πάντα η γυναίκα του: «Αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν». Γι’ αυτό και έπεισε όλα τα μεγάλα κόμματα να κάνουν την περασμένη Κυριακή ένα διάλειμμα από την προεκλογική εκστρατεία και να επισκεφθούν κάποια οργάνωση που εργάζεται για την προσέγγιση των διαφόρων κοινοτήτων.

Για την επέτειο της δολοφονίας της γυναίκας του, στις 16 Ιουνίου, ο Μπρένταν σχεδίαζε ένα τριήμερο με τίτλο «Great Get Together». Θα έλεγε κανείς ότι το μακελειό του Μάντσεστερ άλλαξε τα δεδομένα. Λάθος: τα μηνύματα που έστελνε χθες μέσω twitter ήταν στο ίδιο πνεύμα. «Προσπαθούν να μας διχάσουν. Δεν θα τα καταφέρουν. Θα συνεργαστούμε και θα ζήσουμε τις ζωές μας». Και λίγο αργότερα: «Οσοι χρησιμοποιούν αυτή την επίθεση για να σπείρουν το μίσος κάνουν ακριβώς αυτό που θέλουν οι τρομοκράτες».

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χρειάζεται μια παύση στην πολιτική, λέει ο Μπρένταν Κοξ στο «ΤΙΜΕ». Η παύση αυτή, όμως, μπορεί να μας οδηγήσει σε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Η μία είναι να αναζητήσουμε νέες λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, είτε πρόκειται για την οικονομία είτε για την ασφάλεια ή οτιδήποτε άλλο. Η άλλη είναι να απομακρυνθούμε από αυτά τα θέματα και να ρίξουμε την ευθύνη για τα προβλήματά μας στους μετανάστες, στους μουσουλμάνους, στους ξένους.

Ποιαν από τις δύο αυτές κατευθύνσεις θα προτιμούσαν η Τζο, η Τζορτζίνα, η Σάφι Ρόουζ; Οι χιλιάδες που συγκεντρώθηκαν χθες το βράδυ στο Albert Square του Μάντσεστερ έδωσαν την απάντηση: ειρήνη και αγάπη. Και πάταξη του φασισμού, φυσικά, όποια χρώματα κι αν έχει.