Ούτε ένα νέο όνομα στη λίστα των σκηνοθετών του Επίσημου Διαγωνιστικού. Γιατί; Δεν γυρίζονται άραγε σπουδαίες ταινίες παντού στον κόσμο; Σας διαβεβαιώνω πως το τελευταίο διάστημα έχω δει πολύ καλύτερες ελληνικές ταινίες από αρκετές που φέτος διαγωνίζονται για το πιο πολυπόθητο βραβείο στο κινηματογραφικό σύμπαν –και όχι, το βραβείο αυτό δεν είναι το Οσκαρ. Και γιατί να είναι, έτσι όπως έχει καταντήσει ο θεσμός; Μήπως όμως δεν ασθενεί και το Φεστιβάλ των Καννών; Διαβάζω τα ονόματα: Μίκαελ Χάνεκε, Σεργκέι Λοζνίτσα, Αντρέι Ζβγιάγκιντσεφ, Τοντ Χέινς, Γιώργος Λάνθιμος, όλοι τους «καραμπινάτοι» και με σπουδαίες ταινίες στο παρελθόν τους. Θα περίμενε κανείς ένα μεγάλο φιλμ –τουλάχιστον ένα! Μονάχα ο Ζβγιάγκιντσεφ πλησίασε, με το «Χωρίς αγάπη». Και δίπλα του η Γιαπωνέζα Ναόμι Καβάσε με το εξαίσιο «Radiance» –αλλά για σταθείτε. Πώς γίνεται και κάθε χρόνο η Καβάσε βρίσκει τη θέση της στο Επίσημο Διαγωνιστικό των Καννών; Κοτζάμ Ιαπωνία, δεν βρίσκεται ένας άλλος σκηνοθέτης με ταινία στο διαγωνιστικό τμήμα; Ποτέ; Ακόμα και ο λατρεμένος Μίκε Τακάσι βρέθηκε στην Εβδομάδα της Κριτικής, και γενικώς η αίσθηση πως επί της ουσίας πρόκειται για «μαγαζάκι» που προωθεί κυρίως τις ταινίες εκείνες που αποτελούν γαλλικές συμπαραγωγές, κάθε χρόνο και εντείνεται.
Το «Ευγενές πλάσμα»
Ο Λοζνίτσα πάλι είχε όλα τα φόντα να μας θαμπώσει. Οι δυο προηγούμενες ταινίες του, το «My joy» και το «Πέρα από την ομίχλη», άφησαν το κοινό με ανοιχτά τα στόματα και φέτος παρουσίασε το «Ευγενές πλάσμα», γαλλική μάλιστα συμπαραγωγή. Δυόμισι ωρών, παρακαλώ –με ηρωίδα μια γυναίκα που προσπαθεί να επισκεφθεί τον άντρα της στη φυλακή. Και λέω «προσπαθεί» γιατί όλο και κάτι συμβαίνει: το δέμα της γυρίζει πίσω, στη φυλακή η δεσμοφύλακας της λέει να γυρίσει από κει που ήρθε, το ίδιο και δύο στρατιώτες –μια παράξενη καφκικής συχνότητας σπειροειδής πλοκή όμως την επιστρέφει πάντα στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε. Το πρώτο μέρος, υπέροχο, γεμάτο από ένα καυστικό χιούμορ που μας κατενθουσίασε. Η ταινία ωστόσο οδηγείται σε αδιέξοδο και σχεδόν «ανατινάζεται» με μια ονειρική σκηνή που όχι μόνο μοιάζει να ανήκει σε άλλη ταινία, είναι και κακοσκηνοθετημένη κιόλας. Οι δε αδελφοί Μπένι και Τζος Σάφντι δεν νομίζω να είχαν ελπίδες περί Φοίνικα παρουσιάζοντας το «Good time», στο οποίο μετέχει, ως παραγωγός, και ο Πάρις Κασιδόκωστας – Λάτσης, αλλά το κοινό πέρασε καλά. Και εγώ το ίδιο, παρακολουθώντας μια ακατέργαστη δραματική περιπέτεια γεμάτη νεύρο, με ένα εκλεκτό καστ (Ρόμπερτ Πάτισον / Τζένιφερ Τζέισον Λι), έστω κι αν αισθανόσουν πως αυτό που βλέπεις δεν μοιάζει να έχει θέση στο διαγωνιστικό τμήμα της κορυφαίας, παγκοσμίως, κινηματογραφικής διοργάνωσης. Λόγω είδους βεβαίως, γιατί μεταξύ μας και πολλές άλλες «προωθημένες» δουλειές μεγάλων δημιουργών θα έμεναν εκτός Διαγωνιστικού αν έφεραν ένα άλλο, τυχαίο όνομα. Να πω κάπου εδώ πως το φιλμ χρηματοδοτήθηκε από το Hercules Film Fund, ένα ταμείο ειδικού σκοπού που επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση ανεξάρτητων κινηματογραφικών παραγωγών, κυρίως στις ΗΠΑ και Ευρώπη. Οι επενδυτές που συμμετέχουν στο fund είναι θεσμικά κεφάλαια και family offices. Μέχρι σήμερα, το fund έχει χρηματοδοτήσει αρκετές παραγωγές κινηματογραφικών ταινιών, όπως το «American made» (με πρωταγωνιστή τον Τομ Κρουζ), το οποίο προγραμματίζεται να κυκλοφορήσει από τη Universal τον Σεπτέμβριο του 2017.
Επιστρέφοντας στις Κάννες, σημειώστε πως τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχουμε δει ακόμα ούτε τη νέα ταινία του Φατίχ Ακίν («In the fade» –συμμετέχει, ως ηθοποιός, και ο γνωστός σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης) ούτε της Λιν Ράμσεϊ («You were never really here»). Α, ξέχασα, έχει και ο Φρανσουά Οζόν νέα ταινία («L’ ammant double»), αν και έχει πολλά χρόνια να κάνει μια ταινία που να μας ενδιαφέρει –ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται όμως.
Βαθμολογίες
Τι μας απομένει λοιπόν; Ο Μίκαελ Χάνεκε, που σπάει πλακίτσα με το «Happy end», ο Γιώργος Λάνθιμος που παίζει το χαρτί της πρόκλησης για την πρόκληση με το «Killing of a sacred deer», ο Τοντ Χέινς με το τρυφερό «Wonderstruck» (ιδανικό για τη σαββατιάτικη απογευματινή τηλεοπτική ζώνη), ο Μπονγκ Τζουν Χο με το φρικτό «Okja» (μια προορισμένη για την τηλεόραση παραγωγή του Netflix που, σκανδαλωδώς, βρέθηκε στο Επίσημο Διαγωνιστικό με δυο ταινίες –ελπίζουμε να μην ξανασυμβεί γιατί θα υποδηλώνει μια άνευ προηγουμένου παρακμή για ένα φεστιβάλ που θα έπρεπε να αποτελεί προπύργιο του κινηματογράφου) και η Σοφία Κόπολα με το απογοητευτικό «The beguiled», ριμέικ ενός εντελώς παράξενου θρίλερ εποχής, που σκηνοθέτησε ο Ντον Σίγκελ το 1976 με πρωταγωνιστή τον Κλιντ Ιστγουντ, τον οποίο διαδέχεται ο Κόλιν Φάρελ που συμπρωταγωνιστεί (όπως και στο φιλμ του Λάνθιμου) με τη Νικόλ Κίντμαν. Απογοητευτικό γιατί και μόνο το τρεντ του «φεμινιστικού τρίτου δρόμου» θα μπορούσε να οδηγήσει την ταινία στην υστερική μισανδρία –τουλάχιστον κάτι θα μας ταρακουνούσε. Αντ’ αυτού, ο Σίγκελ τελικά αποδεικνύεται περισσότερο… φεμινιστής από την Κόπολα που φροντίζει να αμβλύνει τις γωνίες και να λειάνει όλες τις αιχμές του πρωτότυπου φιλμ. Το «γιατί» το γνωρίζει μονάχα η ίδια, εμείς πάντως απογοητευτήκαμε. Την Κυριακή θα ξέρουμε και ποια ταινία θα φύγει από την Κρουαζέτ με τον πολυπόθητο Φοίνικα, αλλά και ποιες θα είναι οι φιλμικές τάσεις για τη χρονιά που μας έρχεται. Ετσι πάνε αυτά.