Ολοι όσοι έχουν τρέξει σε αγώνες έχουν μια σχετική εικόνα να θυμούνται: έναν θυμωμένο δρομέα να τα βάζει με τη διοργάνωση επειδή αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα στη συμμετοχή του ή μ’ έναν εθελοντή που θεωρούσε ότι δεν τον βοήθησε όπως ήθελε. Οι φωνές γίνονται ακόμα πιο δυνατές εναντίον εκείνων των οδηγών που παραβιάζουν την προσωρινή διακοπή της κυκλοφορίας στις διασταυρώσεις με κίνδυνο να χτυπήσουν όσους τρέχουν.
Η συμπεριφορά αυτή, όσο κι αν δεν είναι η ενδεδειγμένη και τις περισσότερες φορές είναι αμφισβητήσιμη για τη σκοπιμότητά της, δεν είναι σπάνια στο δρομικό στερέωμα. Ολοένα και περισσότεροι αθλούμενοι κατά τη διάρκεια της προπόνησής τους ή της δράσης τους σε κάποια κούρσα, με το παραμικρό εμπόδιο που θα συναντήσουν, τείνουν να υψώνουν τους τόνους, ξεφεύγοντας από τα επιτρεπτά όρια της, χμμ…, αθλητικής ευγένειας. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, η αντίδρασή τους είναι μεγεθυσμένη αφού η υπομονή και οι καλοί τρόποι εξαντλούνται πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι σε αντίστοιχες συνθήκες της καθημερινής ζωής.
Η ρίζα του προβλήματος αυτού, που στον καιρό της κρίσης και της παρατεταμένης περιόδου κακών νεύρων που ζούμε γίνεται χειρότερο, κρύβεται αρχικά στην ψυχολογική πίεση που δέχονται οι δρομείς. Οταν έχουν βάλει έναν σημαντικό στόχο και τα πράγματα δεν πάνε ακριβώς όπως τα έχουν σχεδιάσει, ο εκνευρισμός τους πολλαπλασιάζεται και ξεσπούν στα εύκολα θύματα που συναντούν μπροστά τους. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ξοδέψει ενέργεια, χρόνο και χρήματα για να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και ταυτίζουν την συγκεκριμένη στιγμή μ’ αυτό. Μόλις καταρρεύσει η ιδανική συνθήκη που έχουν φτιάξει στο μυαλό τους, διαταράσσεται ολόκληρο το είναι τους, γεγονός που τους κοστίζει ακριβά συναισθηματικά.
Στην εξίσωση του θυμού μπλέκεται και η βιολογία, που πρέπει να αναλάβει κι αυτή σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τις εκάστοτε εκρήξεις. Οι δρομείς που πιέζουν αρκετά τον εαυτό τους κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ή ρίχνουν πολύ ιδρώτα στις προπονήσεις περιορίζουν αρκετά το κομμάτι του εγκεφάλου τους που σχετίζεται με τη λογική, αφήνοντας χώρο στα φυσικά ένστικτα να αναλάβουν δράση. Ειδικότερα, εκείνοι που συνηθίζουν να παίρνουν τους δρόμους και εκθέτουν τον εαυτό τους στα αποτέλεσμα της σύγχρονης ζωής στην πόλη ερεθίζονται ακόμα και με το παραμικρό αντίθετο στοιχείο που θα βρεθεί στη διαδρομή τους. Σε αυτήν την κατάσταση, λοιπόν, οι ορμόνες που συνδέονται με το άγχος αυξάνονται, ο καρδιακός παλμός γίνεται γρηγορότερος και οι μύες συσπώνται. Ολο το σύστημα λειτουργεί στα άκρα και περιμένει τη σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι για να προκληθεί η ανάρμοστη συμπεριφορά.
Αν και τις περισσότερες φορές οι χειρονομίες, οι βαριές κουβέντες και ο θυμός ξεφεύγουν από τα λογικά πλαίσια μέσα σε δευτερόλεπτα, υπάρχουν και τρόποι πρόληψής τους. Ο πιο απλός είναι να φανταστείτε το χειρότερο σενάριο να ξεδιπλώνεται μπροστά σας. Πριν ξεκινήσετε να τρέχετε σ’ έναν αγώνα, φανταστείτε την ιδανική εξέλιξη που θα θέλατε να έχει η προσπάθειά σας και δείτε τον εαυτό σας να φτάνει υπερήφανος στον τερματισμό. Στη συνέχεια, κάντε την αντίθετη σκέψη. Φανταστείτε πως κάτι σε όλα αυτά πάει στραβά, είτε είναι ένας αργός δρομέας που σας κλείνει τον δρόμο είτε ένα σκυλί που σας γαβγίζει απειλητικά ή ακόμα και μια λάθος αναστροφή στη διαδρομή. Μέσα σε όλα αυτά, προσπαθήστε να σας δείτε να αντιδράτε ήρεμα, χωρίς έκτροπα, και να ξεπερνάτε τα εμπόδια και να συνέρχεστε, στρέφοντας την προσοχή σας σε ό,τι έχει πραγματικά σημασία: τον αγώνα. Με αυτόν τον τρόπο προετοιμάζεστε και μπορείτε να αντιδράσετε πολύ καλύτερα στην περίπτωση που έρθει η αναποδιά.
Αντί να εκτοξεύετε απειλές και να μπαίνετε σε μπελάδες, είναι προτιμότερο να διοχετεύετε όλη σας την αντίδραση και την ενέργεια στο τρέξιμό σας. Για να μην οργίζεστε με τα πάντα, πατήσετε το γκάζι και φύγετε μπροστά, εκτονώνοντας όλα τα άγρια ένστικτά σας στον δρόμο. Βέβαια, αν είστε οργισμένοι και όχι απλά ενοχλημένοι, ίσως κινδυνεύετε να χάσετε τη συγκέντρωσή σας βήμα βήμα και να φύγετε εντελώς εκτός ρυθμού και του σχεδίου που έχετε κάνει για τον αγώνα. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, αδειάστε το μυαλό σας και αφήστε την ένταση να φύγει για να φτάσετε πιο γρήγορα στον τερματισμό.
Αφήστε το να περάσει
Μια και η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση ενός προβλήματος, αν δείτε έναν κίνδυνο να πλησιάζει ή νιώσετε πως ανεβάζετε παλμούς, πείτε στον εαυτό σας πως πρέπει να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Αρκετές φορές δουλεύει, αν σκεφτείτε πως έγινε ό,τι έγινε, εσείς είστε εντάξει και άρα δεν ωφελεί να μένετε άλλο σε μια κακιά στιγμή. Δεν μπορείτε να αλλάξετε ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο που σας έκλεισε τον δρόμο ή έναν δείκτη της διαδρομής που σας έδωσε λάθος οδηγίες, οπότε αντί να χολοσκάτε είναι καλύτερο για σας να το αφήστε απλά να περάσει και να δείτε πώς μπορείτε από όλη αυτή την κατάσταση εσείς να βγείτε ανεπηρέαστοι ή ακόμα και κερδισμένοι.
Κάντε εξάσκηση τις ψύχραιμες αντιδράσεις!
Προκειμένου να είστε σίγουροι ότι την κρίσιμη στιγμή θα είστε σε κατάσταση… ζεν και δεν θα τα βάλετε με τους πάντες και τα πάντα, κάντε εξάσκηση στις ψύχραιμες αντιδράσεις σας. Οπως ακριβώς βλέπετε αν ένα νέο παπούτσι ταιριάζει στο πόδι σας, έτσι μπορείτε να δείτε τα όρια της ψυχραιμίας πάνω σας. Σκεφτείτε κάποιο πρόσωπο που έχει την ικανότητα να σας αναστατώνει ή τυχόν έχει αμφισβητήσει τις επιδόσεις σας, χρησιμοποιήστε τα βιώματά σας για να αισθανθείτε το πρόσωπό σας να κοκκινίζει. Προσπαθήστε να διαχειριστείτε το συναίσθημα του θυμού παίρνοντας βαθιές αναπνοές και ρίξτε το βάρος της κατάστασης όχι στις φωνές που ίσως να έχετε την ανάγκη να βάλετε στους γύρω σας, αλλά στο τρέξιμό σας. Θα φτιάξετε έτσι μια δεξαμενή ενέργειας από την οποία μπορείτε να αντλείτε δύναμη για να συνεχίσετε την πορεία σας. Βήμα βήμα θα διαψεύσετε τις κακές γλώσσες, θα μάθετε να χειρίζεστε τις αντιδράσεις σας και στον τερματισμό θα είστε πιο χαλαροί και καλότροποι δρομείς.