Σίδηρος, ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, νάτριο. Πιθανότατα τα θυμάσαι από το μάθημα Χημείας στο σχολείο. Ως συνειδητός και ψαγμένος δρομέας, όμως, μάλλον τα έχεις εμπεδώσει και ως τα πλέον απαραίτητα στοιχεία που σου χρειάζονται ώστε να είσαι υγιής, δυνατός και αποδοτικός. Καλή η θεωρία, στην πράξη όμως τι γίνεται; Πόσο εύκολο είναι να λαμβάνεις τα συστατικά αυτά σε επαρκείς δόσεις καθημερινά; Εχουμε καλά νέα! Υπάρχει μια τροφή που περιλαμβάνει σημαντικές ποσότητες όλων αυτών των συστατικών και μάλιστα σε μια μικρή κουταλιά! Και το όνομα αυτής; Μελάσα!

Η μελάσα είναι το φυσικό υποπροϊόν που απομένει από τη διαδικασία μετατροπής του ζαχαροκάλαμου σε ζάχαρη. Πρόκειται για παχύρρευστο και συνήθως σκουρόχρωμο σιρόπι, στο οποίο συγκεντρώνονται τελικά όλα τα ευεργετικά συστατικά του ζαχαροκάλαμου.

Η μελάσα περιλαμβάνεται στις δέκα θρεπτικότερες τροφές του πλανήτη! Δικαίως, αφού εκτός από τα πέντε βασικά μεταλλικά στοιχεία που προαναφέρθηκαν, περιέχει αξιόλογες ποσότητες μαγγανίου, σεληνίου και χαλκού καθώς και βιταμινών B-3, B-6, θυαμίνης και ριβοφλαβίνης. Επιπλέον αποτελεί εξαιρετική πηγή ενέργειας λόγω των υδατανθράκων που περιέχει, ενώ δεν περιέχει καθόλου λιπαρά.

Υπερτροφή σε συμπυκνωμένη μορφή, λοιπόν, η μελάσα είναι πολύτιμη για τον οργανισμό αφού:

– Συντελεί στην καλή υγεία του μυοσκελετικού συστήματος, καταπολεμά την αρθρίτιδα, ενισχύει τα αδύναμα και εύθραυστα οστά και τις αρθρώσεις, ενώ βοηθά στη γρήγορη ανάρρωση καταγμάτων.

– Σταθεροποιεί τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και μειώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης. Επομένως ενισχύει το καρδιαγγειακό σύστημα, συμβάλλει στην αποτοξίνωση του ήπατος και διατηρεί τον οργανισμό ενυδατωμένο.

– Δρα ευεργετικά στο νευρικό σύστημα, μειώνει τις μυϊκές κράμπες, το αίσθημα κόπωσης και το στρες. Επιπλέον ανεβάζει την ορμόνη σεροτονίνη με αποτέλεσμα να μειώνεται ο σωματικός πόνος και να καταπολεμάται η κατάθλιψη. Επίσης βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία, επομένως και τη συγκέντρωση, τη μνήμη και την ποιότητα του ύπνου.

– Είναι ιδανική για άτομα με σιδηροπενική αναιμία, χαμηλό αιματοκρίτη, προβλήματα θυρεοειδoύς, αρρυθμίες και χαμηλές αποθήκες σιδήρου, αφού βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου και στη δημιουργία νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων.

– Εχει πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, άρα προστατεύει τα κύτταρα, προλαμβάνει τη δημιουργία καρκίνου, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και καθυστερεί τη γήρανση του οργανισμού.

– Είναι σύμμαχος για την καλή υγεία των δοντιών, των μαλλιών και του δέρματος. Μάλιστα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εξωτερικά για απολέπιση, ως μάσκα μαλλιών (διαλυμένη σε νερό) αλλά και τοπικά σε δερματικά προβλήματα όπως ακμή, σπυράκια, πληγές και εξανθήματα καθώς έχει επουλωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

– Βοηθά στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά και της ανορεξίας, ενώ μπορεί να καταπολεμήσει τη δυσκοιλιότητα. Επιπλέον χάρη στον χαμηλό γλυκαιμικό της δείκτη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από διαβητικούς, πάντα έπειτα από συνεννόηση με γιατρό ή διατροφολόγο.

Ηξερες πως:

– Είναι σημαντικό να γνωρίζεις τον τρόπο εξαγωγής και την προέλευση της μελάσας (π.χ., αν προκύπτει από καθαρό ζαχαροκάλαμο ή από μείξη με ζαχαρότευτλο) επειδή από αυτά εξαρτάται η ποιότητα και η περιεκτικότητα των συστατικών. Οσο πιο σκουρόχρωμη τόσο μεγαλύτερη η διατροφική αξία της.

– Το 1919 ένα φορτηγό πλοίο που κουβαλούσε 2,3 εκατ. γαλόνια μελάσα εξερράγη και προκάλεσε ένα τεράστιο κύμα κολλώδους σιροπιού που πλημμύρισε τους δρόμους της Βοστώνης. Από το τραγικό συμβάν έχασαν τη ζωή τους 21 άνθρωποι και τραυματίστηκαν 150, ενώ το καθάρισμα της πόλης διήρκεσε πολλές εβδομάδες.

–Η μελάσα πήρε το όνομά της από τη λατινική ονομασία mel που σημαίνει μέλι.

Δύο συνταγές

Η γεύση της μελάσας είναι ιδιαίτερη. Γλυκόπικρη και έντονη δεν περνά απαρατήρητη γι’ αυτό χρησιμοποιείται στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική. Η συνιστώμενη ποσότητα είναι δύο κουταλιές της σούπας ημερησίως. Μπορεί να καταναλωθεί διαλυμένη στον καφέ, στο τσάι ή σε σκέτο ζεστό νερό με λίγο χυμό λεμονιού. Εναλλακτικά, προτείνουμε δύο πρωτότυπους τρόπους να την εντάξεις στη διατροφή σου:

Ζεστό ρόφημα μελάσας

300 γρ. γάλα (ζωικό ή φυτικό: αμυγδάλου, σόγιας κ.ά.)

1 κ.σ. μελάσα

1 κ.σ. σκόνη κακάο

1 κ.γλ. εκχύλισμα βανίλιας

ελάχιστο αλάτι

Ζεσταίνεις το γάλα. Προσθέτεις τα υπόλοιπα υλικά και ανακατεύεις μέχρι να διαλυθούν.

Η ποσότητα αυτή είναι για μια μεγάλη κούπα και περιλαμβάνει: 100 θερμίδες, 14,7 γρ. υδατάνθρακες, 3,5 γρ. λιπαρά, 2,2 γρ. πρωτεΐνης, 648 mg κάλιο, 344 mg νάτριο, 32% συνιστώμενης ημερήσιας δόσης (ΣΗΔ) βιταμίνης Α, 74% ΣΗΔ ασβεστίου και 30,4 ΣΗΔ σιδήρου.

Κρύο smoothie

με μελάσα

1 φλ. τσαγιού γάλα (ζωικό ή φυτικό)

1-2 κ.σ. μελάσα

1 παγωμένη μπανάνα

1/4 κ.γλ. τριμμένο τζίντζερ

1 κ.γλ. κανέλα

Χτυπάς όλα τα υλικά στο μπλέντερ μέχρι να προκύψει ένα ομοιογενές, κρεμώδες μείγμα.